سهراب شهیدثالث، عباس کیارستمی و «دیوار»ی که هرگز ساخته نشد

سهراب شهیدثالث، فیلمسازی که شبیه به هیچ کس نبود، اما پس از گذشت نزدیک به 19 سال از مرگش هنوز طرفداران فراوانی دارد. عباس کیارستمی، فیلمساز فقید ایرانی هم ازجمله دوستان و علاقمندان به سینمای ناتورالیستی شهیدثالث بود به طوری که بسیاری، کیارستمی را از ادامه دهندگان شیوه فیلمسازی شهیدثالث می دانند.

به گزارش ایسکانیوز، سهراب شهیدثالث، فیلمسازی است که حدود 19 سال از مرگ او می گذرد، سینماگری که از سینمای ایران بیزار بود. شهید ثالث درباره سینمای ایران می گوید: "یک زباله دانی عظیم که فقط یک آدم درست دارد: عباس!"

سال ۱۹۹۰ "خانه فرهنگ های جهان" در برلین مراسمی برای بزرگداشت عباس کیارستمی برگزار می کند. سهراب شهیدثالث درباره نحوه انجام این مراسم می گوید: "برای عباس سنگ تمام گذاشتم. برایش همه کار کردم. شب و روز با هم بودیم. هم فیلم هاش را دوبله کردم، هم با او روی سن رفتم و هم برنامه را گرداندم!

زمانی نگذشت که قرار شد این دو فیلمساز بزرگ ایرانی با هم فیلمی به نام «دیوار» را بسازند.

داستان فیلم در آلمان می گذشت. ماجرای عشقی بود که در دو سوی دیوار برلین به وجود آمده بود. دو جوان به هم دل باخته بودند و دیوار از هم جداشان کرده بود.

موضوعی که قرار بود کیارستمی و شهیدثالث درباره آن فیلم بسازند ماجرای تازه ای نبود و پیش از آن هم سینماگرانی فراوانی به ساخت فیلم هایی در آلمان با موضوع عشق در دوسوی دیوار برلین پرداخته بودند که فاس بندر، کارگردان معروف آلمانی یکی از آنها است.

داستان فیلم واقعی بود؛ پس از ورود سهراب شهیدثالث به برلین، هوشنگ، که با کیارستمی فامیل بود، او را از ایستگاه راه آهن به خانه می برد و برای شهیدثالث از داستان علاقه اش به دختری در آن سوی دیوار برلین می گوید.
شهیدثالث و کیارستمی براساس این داستان واقعی فیلمنامه ای می نویسند. پس از نوشتن فیلمنامه، سهراب شهیدثالث در برلین می ماند و منتظر تولید فیلم می شود، کیارستمی هم برای انجام تدارکات اولیه «دیوار» به ایران می آید. عباس کیارستمی اعلام می کند که سهراب شهید ثالث قرار است در فیلم «دیوار» نقش خودش را ایفا کند و همین موضوع باعث رنجیدگی شهیدثالث از کیارستمی می شود. رابطه دو رفیق قدیمی کدر می شود و «دیوار» ساخته نمی شود. پس از این ماجرا این دو دیگر هرگز یکدیگر را ملاقات نمی کنند.
سهراب شهید ثالث پیش از زمان قطع ارتباط با کیارستمی درباره، بعضی از آثار این فیلمساز فقید می گوید: من از فیلم دوستم عباس کیارستمی «زندگی و دیگر هیچ» و همینطور « مشق شب» خیلی خوشم آمد هر دو فیلم تاثیر عجیب و غریبی در من و روحیات من گذاشت. اما از فیلم «کلوزآپ» خوشم نیامد و دلایلش را هم به او گفتم. من علنا در جلسات آکادمی هنرهای آلمان در زمان حضور عباس کیارستمی به تماشاچیان و حضار گفتم که زمانی که ما در اروپا بودیم و اخبار جنگ را می شنیدیم و با این حال زندگی عادیمان را می کردیم، این ها زیر موشک و بمب زندگی و کار می کردند. کسی که بمب و گلوله و موشک را تحمل کرد، به این زودی دل از مردمش نمی کند و ما که این جاها زندگی می کنیم، باید به آنها درود بفرستیم و سر تعظیم در برابرشان فرود بیاوریم.

شهید ثالث هفتم تیر۱۳۲۲ در تهران به دنیا آمد و پس از اتمام دوره دبیرستان، در اتریش و فرانسه سینما خواند و از مدرسه کنسرواتوار مستقل سینمای فرانسه فارغ التحصیل شد و در۱۳۴۸ پس از گذراندن یک دوره بیماری سل و خونریزی معده به تهران بازگشت و به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد.

شهید ثالث بدون رعایت خواسته های مدیران وزارت فرهنگ و هنر که خواهان نشان دادن ترقیات ایران بودند، چندین فیلم کوتاه و مستند برخلاف منظور آنها ساخت.

خودش گفته است: "در وزارت فرهنگ و هنر 22 فیلم کوتاه در عرض سه سال ساختم؛ فیلم هایی که زیر هیچکدام را اسم نمی گذاشتیم، چون درباره نقاشی، راجع به شهر مهاباد و چندین موضوع دیگر بود." درسال 1351 او فیلم کوتاهی به نام سیاه و سفید برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخت. این فیلم در۱۹۷۳ برنده جایزه ویژه جشنواره لس آنجلس و جایزه ویژه جشنواره سانفرانسسیکو شد.

شهیدثالث نخستین فیلم بلندش، «یک اتفاق ساده» را در ۱۳۵۲ ساخت که به رغم استقبال سرد و مخالفت های مسئولان، برنده جایزه بهترین کارگردانی از دومین جشنواره فیلم تهران شد. فیلم بعدی او طبیعت بی جان جایزه خرس نقره ای جشنواره فیلم برلین را به عنوان بهترین کارگردان برای او به ارمغان آورد.

او از بنیانگذاران کانون سینماگران پیشرو بود. شهید ثالث در ۱۳۵۵ به آلمان مهاجرت کرد و در آنجا چندین فیلم سینمایی و مستند ساخت.

فیلم های سینمایی شهید ثالث راهگشای حضور سینمای ایران در جشنواره های معتبر جهانی شد. آثاری که شهیدثالث در ایران ساخت به دلیل نگاه تلخ و واقع گرایانه او و ریتم کند فیلم هایش مورد توجه عامه مردم قرار نگرفت.

از مهم ترین فیلم او می توان به «یک اتفاق ساده»، «طبیعت بی جان» و «در غربت» اشاره کرد؛ «یک اتفاق ساده» سال ۱۳۵۲ساخته شد، این فیلم برنده دیپلم هیئت ژوری کاتولیک و چهار هزار مارک جایزه نقدی از جشنواره بین المللی فیلم برلین، برنده دیپلم هیئت ژوری پروتستان ها و یک هزار مارک جایزه نقدی جشنواره برلین و جایزه منتقدان بین المللی جشنواره جهانی فیلم تهران

«طبیعت بی جان» سال تولید ۱۳۵۴؛ برنده دیپلم هیئت ژوری پروتستان و یک هزار مارک جایزه نقدی، دیپلم هیئت ژوری کاتولیک و چهار هزار مارک جایزه نقدی و جایزه خرس نقره ای به عنوان بهترین کارگردانی از جشنواره برلین

«در غربت» که سال ۱۳۵۴ ساخته شد و محصول مشترک کانون سینماگران پیشرو، تل فیلم و پروییس فیلم هانبورگ. برنده جایزه منتقدان بین المللی جشنواره برلین است.
فیلم های شهید ثالث در آلمان: «زمان بلوغ ۱۹۷۶»، «خاطرات یک عاشق ۱۹۷۷»، «تعطیلات طولانی لوته ایزنر ۱۹۷۸»، «نظم / همه چیز روبراه است ۱۹۸۰»، «آخرین تابستان گرابه ۱۹۸۰»، «یک زندگی: چخوف۱۹۸۱»، «مدینه فاضله / اتوپیا ۱۹۸۲»، «گیرنده ناشناس ۱۹۸۳-۱۹۸۲»، «هانس، جوانی از آلمان ۱۹۸۳»، «درخت بید ۱۹۸۴»، «ساعت آبی ۱۹۸۵»، «فرزند خوانده ویرانگر ۱۹۸۵» و «گل های سرخ برای آفریقا ۱۹۹۱».
سهراب شهید ثالث در دهم تیرماه ۱۳۷۷ در آمریکا درگذشت.
به گزارش ایسکانیوز، فیلم هایی که سهراب شهیدثالث در آلمان ساخته است از 2 تا 11 اسفند ماه در موزه هنرهای معاصر به نمایش درمی آید. این فیلم ها پیش از این در ایران به روی پرده نرفته اند.
حبرنگار: معصومه رضا/ تایید کننده: سلیمی
501500

کد خبر: 735518

وب گردی

وب گردی