به گزارش خبرنگار ایسکانیوز سفر الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان در هفته گذشته به تهران ، سومین سفررسمی در سه سال اخیر به کشورمان محسوب می شود که از ابعاد مختلف دارای اهمیت بوده و با توجه به امضای بیش از 120 سند مهم همکاری در دیدار مقام های دو کشور در سال های گذشته، این سفر بیانگر عزم جدی تهران – باکو برای توسعه روابط همه جانبه است. در خصوص اهداف این سفر و روابط دو کشور در دولت یازدهم با محسن پاک آئین سفیر سابق کشورمان به گفت و گو نشستیم که مشروح آن در ادامه آورده می شود:

ارزیابی کلی شما از سفر رئیس جمهور آذربایجان به تهران چیست و با چه اهدافی انجام شده است؟

این سومین سفر الهام علی اف در طول سه سال گذشته است. اگر مقایسه ای با چهار سال قبل انجام دهیم، می بنیم حدود هشت سال بود که آقای علی اف جز برای یک اجلاس رسمی به ایران نیامده بود. اما ظرف سه سال گذشته سه بار، وی به ایران سفر کرده است و همچنین دو مرتبه، دکتر روحانی به جمهوری آذربایجان سفر کرده اند. یک بار هم اجلاس سه جانبه سران کشورهای روسیه، ایران و آذربایجان بوده است.

چه در باکو و چه در تهران و کشورهای دیگر، در مجموع 8 بار روسای جمهور دو کشور با هم ملاقات کردند. این امر نشان می دهد که اراده سیاسی دو کشور در توسعه مناسبات، استوار شده است و وقتی اراده سیاسی مثبت باشد خود به خود روندها به درستی طی می شود. به نظر می رسد این سفر، سفر مثبتی بود و تغییر و تحولاتی که انجام شد این را نشان می دهد.

توافقنامه ای که امضا شد در رابطه با همکاری های بانکی برای مقابله با پولشویی نقطه مثبتی بود و نشان دهنده این خواهد بود که دو طرف به صورت قانونمند، همکاری های بانکی خودشان را دنبال می کنند. این نشان دهنده ثبات همکاری بانکی بین دو کشور است.

همچنین تفاهمنامه ای که برای همکاری های ریلی بین راه آهن های دو کشور امضا شد ، با توجه به اینکه ما در حال حاضر به دنبال تسهیل خط راه آهن رشت به آستارا هستیم، این همکاری ریلی این مساله را توسعه می دهد و موجب می شود به هدف خودمان برسیم.

هدف دو کشور مبنی بر اینکه مبادلات تجاری غیر نفتی خودشان را به مرز یک میلیارد دلار برسانند نکته مثبتی است، در حال حاضر حدود 600 تا 700 میلیون دلار حجم مبادلات نفتی ما است. نظر دو کشور مبنی بر این است که از ترانزیت و حمل و نقل نهایت استفاده را برای اتصال کریدور شمال به غرب انجام دهند، ضمن اینکه ایران از طریق آذربایجان و خلیج فارس حلقه اتصال به اروپا است. این همکاری ترانزیت نخست می تواند به رونق اقتصادی کمک بکند. درحوزه انرژی و حوزه های مشترک در دریای خزر هم صحبت هایی شده است که به نظر می سرد اگر جایی به نتیجه برسد، بسیار مثبت خواهد بود. در بخش های غیراقتصادی، مثل توجه به موارد امنیتی منطقه، مقابله با افراط گرایی و مبارزه با تروریسم نظرات دو کشور همسو است و می توانند در این زمینه ها همکاری های زیادی انجام دهند. برگزاری اجلاس های سه جانبه ایران، روسیه و آذربایجان و اجلاس وزرای ایران ، ترکیه و آذربایجان، دو کشور نگاه مثبتی به این اجلاس ها دارند و تمایل دارند به طور منظم این اجلاس ها برگزار شود.

تفاوت روابط ایران و جمهوری آذربایجان را در دولت گذشته و دولت یازدهم به شکل می بینید؟

ما در دولت یازدهم با توجه به تاکیدی که بر دیپلماسی برد- برد می شود شاهد پیشرفت های بیشتری بودیم. دیپلماسی برد برد به معنی تامین منافع متقابل کشورها است؛ یعنی هیچ کشوری احساس ضرر نکند. در این مسیر هر دو کشور تمایل دارند که ارتباطات خودشان را تقویت کنند و در نتیجه ثبات مداوم برای همکاری های دوجانبه ایجاد می شود. به نظر می رسد تاکید دیپلماسی ایران در دوره یازدهم امری مهم است، دیپلماسی برد برد، کمک کرده است تعاملات ایران با جهان روند خوبی را طی کند. برجام و مذاکرات آن باعث این شد که دنیا حق هسته ای ایران را به رسمیت بشناسد و بدون هیچ مشکلی فعالیت های هسته ای خود را دنبال می کنیم. تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای رفع شده است و همکاری های اقتصادی با کشورها را تسهیل کرده است. این ها نشان دهنده این است که ما در مسیر مثبتی در تعاملات جهانی قرار گرفتیم.

با توجه به این که دو کشور همسایه هستند چرا روادید آذربایجان برای اتباع ایرانی لغو نمی شود؟

ایران یک طرفه روادید را لغو کرده است یعنی از طرف ما مشکلی نیست. با توجه به جمعیت کثیری از گردشگران که اگر بعد از لغو روادید به این کشور می روند، آذری ها معتقد هستند که توان پذیرش بالای گردشگر را ندارند و همین امروز گردشگران که به آذربایجان می وند با توجه به تعداد, ظرفیت های گردشگری و تعداد هتل ها برای آنها پذیرش خیلی سخت است. زیرا فقط اتباع ایرانی نیستند، ترک ها و اعراب هم هستند.

نقش کشورهای ثالث مانند اسرائیل را در روابط ایران و آذربایجان را چگونه ارزیابی می کنید؟

کشورهای ثالث از جمله اسرائیل، به دنبال این هستند که روابط ایران با همسایگانش دچار اخلال بشود و در رابطه با آذربایجان این موضوع مضاعف است. چرا که ما و جمهوری آذربایجان بیشترین اشتراکات فرهنگی، دینی، مذهبی و تاریخی را در کشورهای منطقه داریم. لذا یکی از اهداف اصلی رژیم صهیونیستی از اول استقلال آذربایجان تاکنون اخلال در روابط دو کشور بوده است که می توان گفت در مقاطعی نیز موفق شده است .اما خوشبختانه، امروز دو طرف ترفندهای رژیم صهیونیستی را شناخته اند و رسانه های ما نسبت به اینکه اخبار هدفمند با اهداف رژیم صهیونیستی انعکاس ندهند آگاه شده اند. این ها همه کمک کرده است که تیغ رژیم صهیونیستی برای اخلال در روابط ایران کند شود.

گفتگو از شایان دنیادیده/ منتشرکننده: فاطمه سرلک