تهران- ایسکانیوز: خودكشی هم مانند دیگر آسیبهای اجتماعی در استانهای مختلف آمار متفاوتی دارد ولی بر اساس آمارها استان ایلام بیشترین آمار خودكشی و خودسوزی را داشته و از سالها پیش مسئولان را به فكر و ارائه تدبیری برای رفع این معضل انداخته است اما اخیرا بر اساس آمار دانشگاه علوم پزشکی با آمار صفر خودکشی و خودسوزی استان ایلام برخورد میكنیم این آمار در حالی ارائه میشود که شهرستان شیروان همواره آمار بالای خودکشی و خودسوزی را به خود اختصاص میدهد.
خودکشی زنان
كسانی كه اهل حل جدول هستند خوب میدانند در مقابل سوالی كه نوشته شده انتحارچه بنویسند اما عمق آسیب و فاجعه خودكشی را كسانی میفهمند كه یكی از نزدیكانشان به این روش نادرست از بین رفته باشد.
انتحار و از بین بردن خود شاید آخرین راهكار برای رهایی از شرایطی باشد كه فرد در آن گرفتار آمده است اما مطمئنا بهترین و سادهترین راهكار نیست.
حمید فتاحی جامعهشناس با بیان این مطلب میگوید: «تعدادی از جامعهشناسان خودكشی را نوعی كجروی و نقض هنجار عنوان میكنند كه بهدلیل پیامد خاص آن، از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است.»
او با اشاره به اینكه جامعهشناسان با توجه به ساخت فکری و جهتگیری تئوریک خود، کجروی را از منظرهای مختلفی مورد بحث و بررسی قرار دادهاند میگوید: «گاهی به علت افراط در گرایشات فکری و چارچوبهای نظری خاص، در هر یک از تئوریها تنها به یک یا چند جنبه محدود از این پدیده پرداخته شده و جنبههای دیگر آن مورد غفلت قرار گرفته است؛ در حالی که کجروی، مفهومی جامع دارد و برای درک و تبیین صحیح و کامل آن میبایست بدون سوگیری همه زوایای آن مورد توجه قرار گیرد.»
فتاحی در تعریف خودكشی به جملهای از امیل دورکیم اشاره میكند و میگوید: «دوركیم خودکشی را هر نوع مرگی که نتیجه مستقیم یا غیرمستقیم کردار مثبت یا منفی خود قربانی میداندکه به نتیجه آن آگاه است اما در بیان سادهتر، میتوان خودکشی را اقدام آگاهانه برای پایان دادن به زندگی خود تعریف كرد.»
این جامعهشناس با اشاره به اینكه پدیده خودکشی برای اولین بار توسط دورکیم، جامعهشناس فرانسوی به صورت علمی در کتابی با همین عنوان مورد بررسی قرار گرفت میگوید: «دورکیم که میتوان او را بنیانگذار الگوی بی هنجاری در تبیین کجروی دانست؛ در این اثر ماندگار خویش، خودکشی را به عنوان واقعیتی اجتماعی مطرح کرده و آن را محصول بیهنجاری در جامعه میداند.
قوی نبودن پژوهشها مشكل اصلی است
معاون پیشگیری بهزیستی استان ایلام قوی نبودن پژوهشها را مهمترین مشکلات و آسیبهای استان ایلام میداند و میگوید: «یکی از مشکلاتی که ما در استان ایلام با آن دست و پنجه نرم میکنیم قوی نبودن پژوهشهاست و همین مساله باعث شده در علتیابی مسائل، با مشکل مواجه شویم و ضعیف عمل کنیم.»
شاپور کردی میگوید: «البته در زمینه آسیبهای خاص چون خودسوزی و خودکشی، اعتباراتی به برخی از مؤسسات پژوهشی اختصاص داده شده، ولی باز طرح جامعی از خروجی این کارها و فعالیتها حاصل نشده است. به عبارت دیگر برنامههای زیادی به صورت جدی شروع میشود، ولی عملیاتی نمیشود.»
تدوین GPS خودکشی
معاون پیشگیری بهزیستی استان ایلام با تاكید بر فعالیتهای صورت گرفته در زمینه کاهش خودسوزی میگوید: «برای کاهش این معضل یک GPS خودکشی تدوین کردهایم تا مکانیابی خودکشی صورت بگیرد و فعالیتهایی برای کاهش این معضل در آن مکانها انجام شود.»
افزایش خودکشی و خودسوزی در ایلام از سال 74 به بعد
شاپور كردی تاكید میكند: «درحال حاضر در استان ایلام آمار خودسوزی کاهش پیدا کرده و روشهای خودکشی نیز تغییر کرده است. خودکشی و خودسوزی در ایلام از سال 74 به بعد خیلی رشد کرد؛ البته اگر آمار قبل ازسال 80 را ببنید روشهای خودکشی با دهه 80 کاملاً متفاوت است.»
کردی اضافه میكند: «در سال 75 و 76 از 650 اقدام به خودکشی 440 خودسوزی بوده است، ولی سال 86 و 87 دقیقاً این قضیه برعکس شده و خودسوزی در طول یک سال به مرز 40درصد رسیده است. البته ما درحالحاضر آمار دقیقی از خودسوزی نداریم؛ چراکه این بحث مدتی است به دانشگاه علوم پزشکی سپرده شده است. »
قرص و سم، بیشترین مدل خودکشی در استان ایلام
معاون پیشگیری استان ایلام به روشهای جدید خودکشی اشاره کرده و میگوید:« درحالحاضر روش مصرف قرص و سم بیشترین مدل خودکشی در استان است. البته سم را در فصلهای خاصی بیشتر میبینیم در بعضی از شهرستانها مثل درهشهر که آمار بالای خودکشی دارد در فصل کشاورزی، خودکشی با سم بسیار دیده میشود. چون کار کشاورزی با سمپاشی و به روش سنتی صورت میگیرد و زنان نیز در کشاورزی با مردان مشارکت دارند و خوردن سم در این ماهها زیاد است؛ ولی در فصلهای پاییز و زمستان در ایران و جهان آمار خودکشی به شدت کاهش پیدا میکند و در فصل بهار و شهریور ماه آمار خودکشی بالاست.»
به گفته کردی در گذشته بهدلیل پایین بودن سطح خدمات پزشکی، بسیاری از خودسوزیها منجر به فوت میشد، ولی درحال حاضر آمار مرگ بر اثر خودسوزی به یکدرصد رسیده است.
خودسوزی بیشتر در روستاها اتفاق میافتد
معاون پیشگیری بهزیستی استان ایلام با بیان اینکه خودسوزی بیشتر در روستاها اتفاق میافتد میگوید: « در حال حاضر مکانهای پرخطر مشخص شده است و بحث افکار خودکشی طی تحقیقی مورد بررسی قرار گرفته است و با وزارت ورزش و جوانان تفاهمنامهای را در خصوص پژوهش در زمینه کیفیت زندگی امضا شده که شاید از این طریق بتوانیم علل خودکشی را پیدا کنیم. »
او در ادامه به نتایج مصاحبهاش با 15 نفر از کسانی که اقدام به خودکشی نمودهاند اشاره میكند و میگوید: « 11 مورد از این 15 مورد مسائل مالی را به عنوان دلیل خودکشی معرفی کردند.»
آمار خودکشی و خودسوزی به دانشگاه علوم پزشکی سپرده شده است
کردی با انتقاد از واگذاری آمار خودکشی به دانشگاه علوم پزشکی از سال 88 تاکنون میگوید: «با اینکه بهزیستی استان متولی آموزش و پیشگیری در زمینه خودکشی و خودسوزی است، ولی متأسفانه این آمار در اختیار این اداره کل قرار نمیگیرد و چندین بار جلسه گذاشتهایم، ولی فایده نداشته است. طبیعتاً وقتی آماری در دست نباشد ما نمیتوانیم اقدامات خوبی انجام دهیم.»
او تاكید میكند: «پیش از این فردی که اقدام به خودکشی کرده بود پس از حضور در بیمارستان فرمی را پر میکرد و این فرم به دانشگاه علوم پزشکی مرکز استان ارجاع داده میشد، پس از آن به استانداری میرفت و استانداری آن را به فرمانداری شهرستانها برگشت میزد و پس از آن به اداره بهزیستی ارجاع میداد، ولی درحالحاضر مدتی است که این روال فرق کرده است.»
آمارهای نادرست از سوی دانشگاه علوم پزشکی
معاون پیشگیری بهزیستی استان ایلام میگوید:« اخیراً طبق آمار دانشگاه علوم پزشکی با آمار صفر در خصوص خودکشی و خودسوزی شهرستان شیروان چرداول مواجه شدیم و این آمار در حالی ارائه میشود که این شهرستان همواره آمار بالای خودکشی و خودسوزی را به خود اختصاص میدهد، ولی درحال حاضر چندسالی است که این آمار صفر برای ما ارسال میشود.»
وابستگی بیش از حد به مردان؛ علت اصلی خودسوزی زنان
معاون پیشگیری بهزیستی ایلام مهمترین عامل خودسوزی و خودکشی در زنان را عدم توانمندی آنها میداند و میگوید: «زنان ایلامی وابستگی بیش از اندازهای به همسرانشان دارند و اگر همسرشان دچار مشکلی شود، خانواده از هم میپاشد و به توانمندیهای خود توجه نمیکنند.»
به گفته کردی اغلب زنان معتاد در ایلام بهدلیل وابستگی بیش از حد به همسران معتادشان دچار اعتیاد میشوند و از این وابستگی به راحتی میتوان به پایین بودن آمار طلاق در این استان پی برد.
3200پرونده خودكشی در هر سال
رییس انجمن مددکاری اجتماعی به تعداد پروندههای خودکشی و اقدام به خودکشی اشاره کرده و میگوید: « بر اساس آمار موجود در سال 80، تعداد 3275 پرونده در زمینه اقدام به خودکشی مختومه شد که در سال 90 به 3315 پرونده افزایش یافته است.»
حسن موسوی چلک تاکید میکند: « درصد تغییرات سال 80 نسبت به سال 90، رشد منفی 0.1 را نشان میدهد و در سال 80 نیز به ازای هر100هزار نفر جمعیت پنج پرونده مختومه شده که به چهار پرونده در سال 90 کاهش یافته است.
در سالهای 80 تا 90 کشور به طور متوسط هرسال بین 6تا هفت به ازای هر 100 هزار نفر در كشور دست به خودكشی زده اند ودر سالهای گذشته آمار و روند خودکشی تغییر چندانی نکرده است.
زهره حاجیان- سرویس اجتماعی