هومان نارنجی‌ها  :ظاهرسازی شهرداری در مقابله با اعتیاد

اگر چند سال قبل معتادان را به عینه در کوچه و خیابان نمی‌دیدیم امروزه حتی آنها برای خود محله‌ای خاص دارند که کمتر کسی از ترس حضور آنها از آنجا عبور می‌کند. اعتیاد از داخل خانه‌ها به خیابان رسوخ کرد و از داخل خیابان‌ محلات خاصی را به قرق خود درآورد. با صرف ساعت کوتاهی وقت و گشت و گذار در خیابان‌های تهران قطعا شاهد چندین فرد زباله جمع‌کن یا کارتن‌خواب خواهیم بود و نیاز به رفتن به مناطق خاصی از شهر برای مشاهده آنها نداریم.

به گزارش ایسکانیوز و به نقل از روزنامه آرمان آنچه قابل تامل است از دست رفتن مکان امن برای جامعه سالم و غیرمعتاد جامعه است. دیدن وضع و حال آشفته این افراد که در اکثر مواقع بی‌توجه به حضور یک شهروند مشغول به فعالیت‌های خود اعم از جمع کردن زباله، تکدی‌گری یا اقدامات این‌چنینی هستند نه تنها ظاهر یک شهر را خشن و آلوده نشان می‌دهد، بلکه به افراد جامعه هم حس ناامنی و افسردگی‌های ناشی از مشاهده این صحنه‌ها را ‌می‌دهد.

آرزو ضیائی در این گزارش می نویسد: نیاز جامعه ایران در حال حاضر اشاعه امید و نشاط در جامعه است که چهره کنونی شهر با مغایرت کامل با این هدف است. هومن نارنجی‌ها درمانگر و کارشناس اعتیاد می‌گوید:«به رغم امکان و توانایی شهرداری در کنترل و پیشگیری از اعتیاد این سازمان اقدام قابل توجهی در این زمینه ندارد.»

عملکرد شهرداری را در زمینه کاهش و جلوگیری از مواد مخدر چگونه می‌بینید و آیا این سازمان وظایف خود را به درستی در این زمینه انجام می‌دهد؟

در سراسر دنیا شهرداری در بحث فرهنگی و پیشگیری از اعتیاد فعال است و وظیفه اصلی پیشگیری، درمان و ساماندهی این آسیب اجتماعی را برعهده دارد. شهرداری تهران در زمینه کاهش اعتیاد و فرهنگسازی برنامه چشمگیر و قابل توجهی ندارد. نه تنها این موضوع در وظایف این سازمان تعریف نشده، بلکه تمایلی نیز به مشارکت در این امر ندارد. به رغم درآمد فروش تراکم و عوارض همیشه نبود بودجه بهانه ای برای کم‌کاری این سازمان به حساب می‌آید و متاسفانه فعالیت های شهرداری جوابگوی نیاز جامعه در این زمینه نیست. سمن‌ها بسته به رابطه از این سازمان امکانات محدودی چون دفترکار برای برگزاری کلاس‌هایشان می‌گیرند. در تبلیغات سطح شهر هیچ‌گاه بیلبوردهای تبلیغاتی در زمینه کاهش و پیشگیری از اعتیاد نمی بینید. شهرداری فعالیت‌هایی در زمینه ساماندهی و جمع‌آوری معتادان خیابانی و متکدیان انجام می‌دهد و آنها را به صورت ظاهری جمع‌آوری و ساماندهی می‌کند. قانونگذار باید امکان مشارکت و دخالت در زمینه اعتیاد را در عملکرد شهرداری لحاظ کند.

آیا با نزدیکی به ایام انتخابات، شهرداری تهران اقدام موثری برای مقابله با این آسیب انجام داده است و تغییری در سیاست‌های کلی خود ایجاد کرده است؟

مقوله اعتیاد در مناظرات و گفتمان‌های انتخابات ریاست‌جمهوری مطرح و بعد از انتخابات به دست فراموشی سپرده و از دستور کار خارج می‌شود. اعتیاد و طلاق در مناظرات، همسنگ اشتغال، بیکاری و یارانه شده و تمام فعالیت در این زمینه به 100 میلیارد تومان بودجه اختصاصی به ستاد مبارزه با مواد‌مخدر خلاصه می‌شود، ولی آیا می‌توان با بودجه محدود این آسیب اجتماعی بزرگ را حل کرد؟ شهرداری حتی اکنون به قصد اهداف انتخاباتی اقدام بزرگی در این زمینه نکرده است و سیستم اقدام آهسته و پیوسته خود را ادامه داده است.

انتظارات از ایجاد مراکز بهاران برای نگهداری معتادان خیابانی تا چه اندازه برآورده شده است و به چه دلیل به اهداف کلی برای ایجاد این مراکز نرسیده‌ایم؟

متاسفانه در حوزه ساماندهی معتادان خیابانی دچار مشکلات زیادی هستیم و معتادان چند صباحی در این مراکز نگهداری می‌شوند. فرد کارتن خواب، متادون و غذای گرم و جای خواب دریافت می‌کند و بعد از سه ماه به او می‌گویند از دیدار شما بسیار خوشحال شدیم و باید از اینجا بروید. این فرد از این بعد باید کجا برود؟ مکان زندگی، کار و فرصت شغلی به او داده شده است؟ چرخه مقابله با اعتیاد چرخه ناقصی است و به همین دلیل به نتیجه نمی‌رسد. فعالیت های مقطعی و نمایشی دردی از جامعه دوا نمی‌کند و مشکلات عمیق و اصولی در بخش مقابله با اعتیاد در جامعه داریم. شهرداری باید در زمینه جلوگیری و مقابله با اعتیاد نقش رهبری داشته باشد، ولی در ایران شاهد فعالیت بسیار جانبی و غیرموثر این سازمان در زمینه کاهش اعتیاد هستیم و تنها معتادان آخر‌خطی را که بی‌خانمان، تزریقی، جرم خیز، بدهکار، دزد و پرخاشگر هستند ساماندهی می کند و حتی همین هم مختص شهرداری تهران است و بعید می‌دانم در شهرداری سایر استان‌ها قدمی از قدم برداشته شده باشد. این معتادان در اقلیت هستند و‌درصد کمی از معتادان سراسر کشور را تشکیل می دهند. اقدامات نیمه موثر، غیرموثر یا موثر شهرداری جوابگوی خیل عظیم معتادان در جامعه نیست و صرفا ظاهر شهر را زیبا می‌کند.

متاسفانه در حوزه ساماندهی معتادان خیابانی دچار مشکلات زیادی هستیم و معتادان چند صباحی در این مراکز نگهداری می‌شوند. فرد کارتن خواب، متادون و غذای گرم و جای خواب دریافت می‌کند و بعد از سه ماه به او می‌گویند از دیدار شما بسیار خوشحال شدیم و باید از اینجا بروید

چرا شهردار تهران اقدام موثری در این زمینه نداشته است؟

شهردار تهران مهندس یا اقتصاد‌دان نیست. او یک فرد نظامی است و به خوبی با پدیده جرم، اعتیاد و قاچاق آشناست. او زمانی از نزدیک با این آسیب‌های اجتماعی درگیر بوده است. چگونه امکان دارد بعد از انتصاب در پست جدید تمام این دغدغه‌ها را به فراموشی بسپارد؟! این سوالی است که جوابی برای آن نداریم.

اشکالات در زمینه رفتار و برخورد با جمع آوری معتادان متجاهر را چه می‌دانید؟

جمع آوری معتادان متجاهر هم نیازمند زنجیره‌ای از مداخلات است و با اقدامات مقطعی و زودگذر فعلی امکان حل این معضل به‌طور کامل وجود ندارد. شهرداری در زمینه حل سایر آسیب‌های اجتماعی مانند مقابله با زنان خیابانی هم خوب و اثرگذار عمل نکرده است. برای مثال زنان خیابانی را چهار ماه در مراکز مربوطه نگهداری می‌کنند، بعد از آن سرنوشت آنها به کجا ختم خواهد شد؟! آیا می‌توان گفت که دیگر آنها را نجات داده و به مسیر درست زندگی بازگردانده‌ایم؟! آنها چگونه باید امرار معاش و زندگی کنند؟ باید برنامه‌ای مدون و حساب‌شده برای مواجهه با آنها داشت و در غیر این صورت تنها از مسکن موقت در حل معضلات استفاده کرده‌ایم.

راه حل پاکسازی مناطقی را که در آنها معتادان به‌طور دائمی حضور و استعمال مواد می کنند چه می‌دانید؟

در اماکن و مناطقی از تهران بزرگ اعتیاد شکل و شمایل واضح به خود گرفته است و در سطح شهر پراکنده و ترویج یافته است. مناطقی چون دره فرحزاد،تپه‌های اطراف اتوبان همت در محدوده شهرک غرب، پارک طالقانی، در مسیر پارک همت که محل دائمی تردد معتادان آشغال جمع‌کن شده است، باغ هرندی که معتادان در فضای عمومی شهر تردد، زندگی و استعمال مواد می‌کنند. وظیفه ساماندهی این افراد تا حدودی با شهرداری تهران است. اگر شهرداری بولدوزر بیندازد و این مکان‌ها را آماده ساخت‌و‌ساز کند می‌توان در همین اماکن مخروبه پارک یا ساختمان ساخت و اجازه دسترسی معتادان را به این اماکن نداد و برای این مناطق حریم امن و غیرقابل دسترس تعریف کرد. با ساخت‌و‌ساز در این مکان‌ها عملا مکان امن استعمال مواد را برای معتادان از بین برده‌ایم. مکان‌های امن مصرف باید تبدیل به مکان ناامن و غیرقابل دسترس شوند. هم‌اکنون در خیابان ملاصدرای تهران شاهد حضور معتادان آشغال جمع کن هستیم که طیف وسیعی از آنها را کودکان کار و اغلب معتاد تشکیل می‌دهند. این کودکان آشغال‌ها را تفکیک کرده و به جنوب شهر و میدان شوش می‌برند. این ضایعات را فروخته و خرج مواد خود را درمی آورند. در عمل هزینه تفکیک زباله درشهر یا کشور تبدیل به مواد مخدری شده که این کودک معتاد استعمال می‌کند. آیا امکان ایجاد مراکز تفکیک زباله در شهر تهران وجود ندارد تا هم از معضل مشکلات زیست محیطی این ضایعات و زباله‌ها رهایی یابیم و هم بتوانیم معضل این کودکان معتاد را حل کنیم. اینها همه از کم‌کاری و نقص در عملکرد شهرداری ناشی می شود. نگاه به این آسیب اجتماعی به اندازه کافی کارشناسی شده و مهندسی شده نیست و باید در قالب و ساختار نوینی شهرداری خود را ملزم به برخورد با این آسیب اجتماعی کند. ‌

منتشر کننده : زهره حاجیان

700700

کد خبر: 764340

وب گردی

وب گردی