محمود فاضلی‌بیرجندی در گفت و گو با ایسکانیوز بیان کرد: این کتاب از منابع تاریخ ایران باستان است. این کتاب منبعی است که در فاصله سال های 40 تا 60 نوشته شده است. به این معنا قدیمی ترین و کهن ترین منبعی است که از حوالی برآمدن اسلام و فروپاشی ساسانیان در دست ما است. این کتاب ارزش تاریخی بی نظیری دارد و به همین علت به سراغ ترجمه این کتاب رفتم. در بسیاری از کتاب ها و منابع تاریخی اعم از کتابهای دوره اسلامی یا دوره ایران باستان از تاریخ سبئوس نقل قول هایی شده و جملاتی را از آن نوشته و بدان ارجاع داده اند؛ اما تا به امروز به هر دلیلی این کتاب ترجمه نشده بود.

وی افزود: همان طور که می دانیم؛ منبع کتابی است که در زمان وقوع یک رویداد تاریخی نوشته شده باشد و بقیه کتاب ها، پژوهش و تحقیقی در مورد واقعه مورد نظر هستند که بعدها نوشته شده اند. با توجه به اینکه قدیمی ترین منابع تاریخ ما تاریخ طبری، تاریخ بلعمی و.. بسیار کتاب های وزین و ارجمندی هستند اما تمامی این کتاب ها از سال 200 به بعد نگارش شده اند و ما قبل از سال 200 در تاریخ مان منبعی نداریم.

این تاریخ پژوه اظهار کرد: چندین سال در تکاپوی یافتن نسخه ای از این کتاب بودم و دغدغه مند تاریخ اسلام و چند و چون برآمدن اسلام و فروپاشی ساسانیان هستم و اینکه اسلام چطور به ایران آمد و چطور شکل گرفت، زیرا ما ایرانیان مسلمان هستیم و باید چند و چون مسلمان شدن خود را بدانیم و باید آگاه شویم که در گذشته چه تحولاتی در تاریخ ما شکل گرفته است. دانستن این مطالب نیاز به منابع دارد. سبئوس یکی از منابع ناب در این مساله نیز هست و پاسخ هایی به این پرسش ها می دهد.

وی افزود: تاریخ سبئوس متنی است تخصصی در موضوع خود و ای بسا که به لحاظ همین وجه تخصصی برای عموم دوستداران تاریخ به کاری نیاید. به علاوه این کتاب تاریخ عمومی هم نیست و یک برهه نسبتا کوتاه از تاریخ ایران را بازگفته که از دوره کوات یا قباد، پادشاه ساسانی، آغاز می شود و با گذر از دوره پایان ساسانیان به روایت خود از برآمدن اسلام می پردازد و در دوره ای خاتمه می یابد که معاویه به خلافت نشسته است.

این مترجم اظهار کرد: در مقدمه ای که از کتاب اصلی برگردانده ام به تفصیل در مورد نحوه دستیابی ام به منبع اصلی توضیحاتی را ذکر کرده ام، مترجمان انگلیسی مقدمه مفصلی درباره این کتاب نوشته اند که من بخش غالب آن را به فارسی برگردانده ام. نسخه انگلیسی اثر را دکتر پورشریعتی که خود استاد تاریخ ایران باستان بوده و کتاب هایی در مورد ساسانیان نوشته اند از کشور آمریکا برایم ارسال کردند البته به دلیل اینکه اصل کتاب به زبان ارمنی بود، نسخه ارمنی این کتاب را از دوستان متخصص ارمنی زبانم تهیه کردم.

فاضلی بیرجندی خاطرنشان کرد: نسخه ای از اثر که توسط دکتر پورشریعتی برایم فرستاده شد از انتشارات دانشگاه لیورپول انگلستان است . نسخه دیگر این کتاب نیز به ترجمه رابرت پتروسیان را برای تکمیل امر ترجمه، تهیه کرده ام که ترجمه کهن تری از سبئوس به انگلیسی است. این دو نسخه متن انگلیسی به همراه یک نسخه متن ارمنی که در اختیار داشتم را با بررسی تفاوت های این سه اثر، در ترجمه کتاب سبئوس گنجانده ام. البته پایه ترجمه ام نسخه انگلیسی دانشگاه لیورپول است و تفاوت هایی که وجود دارد با توجه به اینکه به زبان ارمنی مسلط نیستم ؛ با همکاری و مشورت دوستان ترجمه این اثار را با یکدیگر تطبیق دادم و در ترجمه این کتاب به آن افزوده ام تا ترجمه این کتاب کم عیب تر باشد.

وی در مورد ترجمه کتاب دیگری که در دست دارد گفت: ترجمه کتابی را اخیرا به اتمام رسانده ام که آن هم از منابع کهن تاریخ ایران و روم است. در حال حاضر مشغول بازنگری و اصلاح این ترجمه هستم. کتابی با نام "تاریخ" اثر تئو فیلاکت سیموکاتا است که در باره تاریخ نیمه دوم دوره ساسانی و مناسبات ساسانیان و روم اطلاعات دست اولی دارد.

این کتاب به قلم آر دبلیو تامسون و رابرت پتروسیان، با ترجمه و تصحیح محمود فاضلی بیرجندی در قطع وزیری، به تازگی توسط نشر ققنوس در 312 صفحه و با قیمت 28 هزار تومان در سی امین نمایشگاه کتاب تهران به علاقمندان به کتاب و مطالعه عرضه می شود.

خبرنگار: بخشی پور/انتشار:سلیمی

502500