به گزارش ایسکانیوز، سی امین دوره نمایشگاه کتاب تهران از نیمه گذشته و به روزهای پایانی خود نزدیک می شود در این میان می توان گفت بازدیدکنندگان نمایشگاه کتاب گروه هایی را در بر می گیرد که پیوند ناگسستنی با این رویداد فرهنگی دارند می توان گفت مخاطبان نمایشگاه کتاب بیش از آنکه تنها به دنبال ماهیت کتاب باشند مشتاق چگونگی برگزاری نمایشگاه هستند.
جذابیت های حاشیه ای نمایشگاه در جذب هر چه بیشتر مخاطبان تاثیرگذار است.
طرح هایی که بعضا جزو حواشی نمایشگاه برای بازدیدکنندگان در نمایشگاه تعبیه می شوند و هیچ ارتباط معنایی با ماهیت کتاب ندارند اما باعث جذب بسیاری از افراد به نمایشگاه می شوند.
چیزی که از نمایشگاه کتاب تهران دیده می‌شود یک فروشگاه کتاب موقت است که مخاطبان یا مشتریان را به خود جذب می‌کند.
البته مسئولان امر چندان از این موضوع ناراحت نیستند چرا که مخاطبِ بیشتر، تفکر کمیت‌گرا را بهتر ارضا می‌کند و آمارها و گزارش‌هایی که پس از نمایشگاه معمولا بیرون می‌آید عموما کمی است تا اینکه به کیفیت توجهی داشته باشد.
با توجه به شمایل نمایشگاه و فروشگاهی بودن آن علاوه بر کارکرد اصلی و فرهنگی از جنبه اقتصادی نیز می‌توان به موضوع توجه داشت. جدی‌ترین مبحث اقتصادی هم میزان فروش کتاب است و اینکه نفع و ضرر این میزان فروش برای چه افراد و گروه‌هایی است در زیر می خوانید:
ناشران
بیش از هر چیزی و با توجه به نوع برگزاری نمایشگاه کتاب و اینکه این نمایشگاه اساسا ناشرمحور است نفع بیشتر هم برای آنها تصور می‌شود. ناشران مشهور و ناشران دانشگاهی معمولا اوضاع‌شان بهتر از ناشران کوچک است، کما اینکه بسیاری از ناشران کوچک نمایشگاه را محلی برای عرضه کتاب‌های مانده‌شان و خلوت کردن انبار می‌دانند و با توجه به هزینه‌های نمایشگاه سودی نصیب آنها نمی‌شود. جابجایی نمایشگاه و بردن نمایشگاه در ابتدا به مصلی و بعد به شهرآفتاب (به سبب دوری از شهر) نیز روی مخاطبان آنها اثر دارد.
کتابفروشان
بزرگترین مخالفان نمایشگاه در حقیقت کتابفروشان هستند چرا که عملا سه ماه از فروش یک کتابفروش در نمایشگاه کتاب صرف می شود. کتابفروشان معتقدند که ناشران از طریق چاپ و توزیع کتاب سود خود را می‌برند و فروش به مشتری نهایی در حقیقت نفعش باید برای حلقه آخر توزیع یعنی کتابفروش باشد البته در یکی دو سال اخیر و با توجه به طرح‌های فصلی کتاب که توسط خانه کتاب و وزرات ارشاد انجام می‌گیرد بخشی از این هیجان خرید کتاب با تخفیف، صرفا در نمایشگاه کاهش پیدا کرد و این امر سبب شد که مراجعه به کتابفروشی‌ها هم بیشتر شود و باید دید این طرح چه میزان در فروش نمایشگاهی اثرگذار است.
طالبان علم
دانشجویان و دانش‌آموزان معمولا کتاب را سالانه تهیه می‌کنند یعنی کتب درسی یک سال پیش رو را با هم خریداری می‌کنند و با توجه به بن‌های دانشجویی و بعضا دانش‌آموزی بهترین فرصت برای آنها نمایشگاه کتاب است که هم تخفیف بگیرند و هم از بن‌ها استفاده کنند و هم اینکه یک‌جا خرید خود را صورت دهند. این بحث زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم در زمان نمایشگاه کتاب تهران از شهرهای دیگر و دانشگاه‌های دیگر شهرها هم تورهای نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود تا دانشجویان را به تهران بیاورند و خرید کتاب کنند. البته نمایشگاه کتاب‌های دانشگاهی در برخی دانشگاه‌ها و بعضا با محوریت ناشران دانشگاهی در طول سال برگزار می‌گردد اما هیچکدام جامعیت نمایشگاه کتاب تهران را ندارند ضمن اینکه این دانش‌آموزان و دانشجویان این فرصت را هم پیدا می‌کنند علاوه بر کتاب‌های درسی سایر کتاب‌های مورد نیاز خودشان را نیز تهیه کنند.
کتاب‌خوانان
افرادی که کتاب خوان هستند نسبت به نمایشگاه حالت بی‌تفاوت دارند. آنها معمولا هر زمان که نیاز به کتاب داشته باشند یا آن را می‌خرند و یا از جایی یا فردی قرض می‌گیرند و می‌خوانند و چندان معطل و منتظر رویداد نمایشگاه نمی‌مانند. تخفیف‌های نمایشگاه هم چندان این افراد را تهییج نمی‌کند به خرید و آنچه را لازم داشته باشند تهیه می‌کنند. طبعا بسیاری از آنها ممکن است سری به نمایشگاه بزنند و کتاب‌هایی هم بخرند و با اینکه در نشست‌هایی شرکت کنند و با نویسنده‌ها و مترجم‌ها دیدار هم داشته باشند اما همه اینها برای افرادی که کتاب‌خوان حرفه‌ای هستند در ایام غیر از نمایشگاه هم رخ می‌دهد و صرفا برای خالی نبودن عریضه سری هم به نمایشگاه می‌زنند. این دسته از افراد بخصوص از سال گذشته که نمایشگاه به محل شهر آفتاب نقل مکان کرد بسیار کمتر تمایل برای رفتن به نمایشگاه نشان می‌دهند و همچنین مخاطبان اصلی جشنواره‌های فصلی فروش کتاب هستند.
نویسندگان و مترجمان
از جنبه فرهنگی قاعدتا نمایشگاه باید محلی باشد برای تضارب آرا نویسندگان و محققان و محفلی برای گفتگو با یکدیگر و مخاطبان اما چیزی که اتفاق می‌افتد جشن امضاهای بسیار ساده است که نویسنده یا مترجم ۲-۳ ساعت در غرفه حاضر باشد و عکسی و امضایی و فروش کتاب‌ها در اکثر موارد آن میزان نیست که برای نویسنده و یا مترجم ایجاد جذابیت کند.
گزارش بخشی پور/انتشار:سلیمی
502
