دکتر حمیرا ورمقانی در گفتگو با خبرنگار ایسکانیوز با اشاره به اینکه پیشرفت های مجازی مسئله بسیار مهم و مثبتی است می گوید: اما در کنار ابعاد مثبت خود، ابعاد منفی ایی هم به دنبال داشته است. از ابعاد منفی آن می توان به اعتیاد اینترنتی اشاره کرد. هدف اصلی به وجود آمدن اینترنت این بود که به بهبودی و راحت شدن زندگی کمک کند. اما در برخی از افراد دیده می شود که این ابزار کمکی، کل زندگی­شان را تحت تاثیر قرار داده است.

وی می گوید: اعتیاد به اینترنت یا استفاده مشکل آفرین از اینترنت یک رفتار تقریبا جدیدی است که موجب مشکلات زیادی شده است. از جمله مهم ترین این مشکلات عبارتند از، مشکلات فردی، خانوادگی، ارتباطی، شغلی و اجتماعی.

ورمقانی با اشاره به اینکه اعتیاد به اینترنت با عناوین دیگری مانند، وابستگی رفتاری به اینترنت، استفاده مرضی از اینترنت، استفاده مشکل زا از اینترنت، سوء استفاده از اینترنت و استفاده ناسازگارانه نیز یاد می شود می گوید: اعتیاد به اینترنت عبارت است از وابستگی شدید فرد به اینترنت که طی آن فرد ساعات زیادی را در اینترنت سپری می کند و از امور و کارهای روزانه خود باز می ماند البته کسانی که به دلایل کاری یا تحصیلی مجبورند ساعات زیادی را در اینترنت و فضاهای مجازی باشند، جزء این دسته از افراد نیستند. دو مولفه مهم در اعتیاد، نیاز و وابستگی است. در توضیح اعتیاد باید گفت که نیاز یا نیازهایی وجود دارد که برای برآوردن آن ها فرد را به سمت خود می کشاند. پیدا کردن این نیازها مهم ترین قدم در شناسایی و رفع این رفتار مخرب است.

هزینه هایی که این افراد برای اینترنت پرداخت می کنند بسیار گزاف است

دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی بالینی اضافه می کند : در مراحل حاد اعتیاد به اینترنت می توان گفت که حالتی خوشایند به وجود می­آید که فرد قادر به دستیابی به آن از طریق دیگر نیست. همین شدت خوشی و خوشایندی علت اصلی وابستگی در اعتیاد به اینترنت است. اما نکته ناراحت کننده این است که این خوشی موقتی است اما حل این وابستگی زمان بیشتری را می طلبد.

وی می گوید : افرادی که وابستگی شدیدی به اینترنت دارند، ساعات زیادی از اوقات فراغت و تفریحی خود را در اینترنت صرف می کنند، به جای بیرون رفتن با دوستان، به برقراری ارتباط مجازی می پردازند. ساعات کمتری را در کنار خانواده ها هستند. خانواده های آنان معمولا نگران وضعیت سلامتی آن ها هستند. هم چنین به طور منظم نمی توانند به کارهایشان برسند و همیشه از امور نامنظم و رها شده خود شکایت دارند. معمولا دلیل بی نظمی در کارهایشان را در دیگران جستجو می کنند و بودن طولانی مدت در فضای مجازی را علت برهم خوردن امور نمی دانند. هزینه هایی که این افراد برای اینترنت پرداخت می کنند بسیار گزاف است.

اعتیاد فقط معتاد بودن به مواد مخدر نیست

ورمقانی با اشاره به اینکه یکی از دلایلی که اعتیاد به اینترنت چندان جدی گرفته نمی شود این است که افراد و خانواده ها ، فقط اعتیاد را مصرف مواد مخدر تصور می کنند می گوید: عده ای دیگر فرضشان بر این است که فقط اعتیاد به مواد مخدر خانمان سوز است و اعتیاد به اینترنت چندان خطری ندارد. در صورتی که اعتیاد به اینترنت همانند سایر اعتیاد ها تبعات و عواقب منفی تری مانند افت تحصیلی، کاهش روابط بین فردی، افزایش تنش ها و استرس ها، از دست دادن مدیریت زمان و ایجاد و افزایش مشکلات خانوادگی و اجتماعی را در پی دارد.

روانشناس مرکز خدمات روان شناسی و مشاوره زندگی تاکید می کند: اولین آسیب روانی این است که فرد از انجام کارهایش باز می ماند و این موجب تشویش و نگرانی و آسیب های دیگری می شود هم چنین زمان هایی که به هر دلیلی دترسی به اینترنت ممکن نیست افراد وابسته، دچار دلهره، استرس، کلافگی و خشم زیادی می شوند.

به گفته این روانشناس نوع سبک زندگی هر فردی نقش بسزایی در سلامت روان او و جامعه ایفا می کند و افراد معتاد به اینترنت معمولا سبک زندگی چندان طبیعی ندارند. اما چون معمولا آن ها با کسانی در ارتباط هستند که شبیه خودشان هستند، چندان متوجه این آسیب نمی شوند.

اعتیاد به اینترنت به سلامت روانی و سلامت جسمانی آن ها آسیب می زند

وی با اشاره به اینکه سبک زندگی معتادان به اینترنت بسیار مخدوش است می گوید: به عنوان مثال ساعات خواب آن ها با میانگین افراد جامعه یکسان نیست آنها تا پاسی از شب بیدارند که این موضوع هم به سلامت روانی و هم سلامت جسمانی آن ها آسیب می زند.

به اعتقاد این روانشناس یکی از دلایلی که ممکن است افراد را به سمت اعتیاد به اینترنت بکشاند، فرار و سرکوب احساسات منفی است می گوید: به کرات مشاهده شده که برخی افراد در زمان هایی که خلق منفی و هیجان های غیرنرمال داشته اند برای فرار و سرکوب آن ها به سمت فضاهای مجازی رفته و ساعات به ظاهر خوشی برای خود می سازند. بنابراین افراد به علت پاداش های ظاهری که از اینترنت می گیرند به این رفتار مبادرت می کنند.

ورمقانی می گوید: افراد به جای شناسایی و حل این مسائل به سمت نادیده انگاری و انکار آن ها گام بر می دارند. یک روش نادیده انگاری مشکلات، غرق شدن در فضای مجازی است. البته این روش علاوه بر نادیده انگاری، به دلیل لذتی که برای افراد به ارمغان می آورد، بیشتر برای فراموشی مشکلات استفاده می شود. اما متاسفانه این لذت ها موقتی است و به زودی در پس این لذت های زودگذر، رنجی عمیق و طولانی هویدا می شود. افردی که در روابط خود مشکل دارند و توانایی خود را در حل آن ها نادیده می گیرند، برای پر کردن این خلاها به فضاهای مجازی و دوستی های مجازی روی می آورند.

اعتیاد به اینترنت از میزان دقتِ افراد به شدت می کاهد

مشغله های زندگی امروزه به قدری است که باعث کاهش توجه و دقت در افراد شده است. اعتیاد به اینترنت از میزان دقتِ افراد به شدت می کاهد و باعث می شود افراد در انجام کارها دچار خطاهای جبران ناپذیری شوند. از جمله حوزه های تحت تاثیر آثار منفی وابستگی به اعتیاد، می توان به روابط زناشویی، فرزندپروری و شغل هایی که با جان و زندگی انسانها در ارتباط است اشاره کرد.

پیشنهادهای ساده ای برای جلوگیری از افتادن در تله اینترنت

ورمقانی با بیان این مطلب می گوید: پیشنهادهای ساده ای برای جلوگیری از افتادن در تله اینترنت وجود دارد که با رعایت آن ها می توان به موفقیت های بزرگی دست یافت بهتر است کارهایی را که امکان انجام دادن آن ها به شیوه دستی و گروهی هست و تفاوت اساسی در مدت زمان ایجاد نمی­ کند به صورت مجازی و فردی انجام نداد.

وی با ارائه راهکاری می گوید: می توان با برنامه ریزی و مدیریت زمان به انجام کارها به صورت اصولی تر پرداخت به عنوان مثال این که امروز چه کارهایی را بهتر است به صورت مجازی و چه کارهایی را به صورت دستی انجام دهید و بهتر است برای جلوگیری از وسوسه رفتن به سمت فضاهای مجازی، فهرستی از فعالیت های لذت بخش را انتخاب و در مواقعی که احتمال وسوسه شدنتان وجود دارد، به انجام دادن کارهای آن فهرست بپردازید.

آیا دوست دارید به عنوان یک فرد معتاد به اینترنت، الگوی فرزند خوتان باشید؟

ورمقانی ادامه می دهد: اهداف و خط قرمزهای مهم زندگیتان را هر چند وقت یک بار برای خود مرور کنید. مثلا این که هدف این است که فرزندی سالم تربیت کنید. آیا دوست دارید به عنوان یک فرد معتاد به اینترنت، الگوی فرزند خوتان باشید؟ آیا دوست دارید در آینده فرزندتان یک فرد معتاد به اینترنت شناخته شود؟

وی تاکید می کند: خانواده ها می توانند از طریق نظارت درونی و ارضای نیازها، پیوندهای عاطفی محکمی بیافرینند. چنانچه رابطه عاطفی فرد و خانواده قوی باشد، فرد مطابق با انتظارات خانواده عمل می کند و از رفتارهایی که باعث رنجش خانواده است، پرهیز می کند.

خبرنگار : نیوشا یعقوبی /منتشر کننده : زهره حاجیان

701/700