به گزارش ایسکانیوز به نقل از روزنامه ابتکار، تاجرانی که به ایران میآمدند و پولهایشان را در ایران خرج میکردند و البته ما به ازای آن کالا یا خدماتی را دریافت میکردند. شاید از همان زمانها بود که سیاستمداران به صنعت گردشگری توجه کردند تا این زمان که دولت دوازدهم در برنامه چشمانداز 1400 خود در تلاش است که سهم گردشگران خارجی ایران را به 36 میلیون در طول 4 سال برساند. اما آیا این هدف میتواند محقق شود؟
توسعه گردشگری از جمله ظرفیتهایی است که میتواند به متنوع شدن اقتصاد ایران، ایجاد اشتغال - بالاخص در مناطق کمبرخوردار - و راهاندازی زنجیرهای از تولید و خدمات کمک کند. حسن روحانی در برنامه دولت دوازدهم که پیش از پیروزی خود ارائه کرده است در زمینه گردشگری چنین برنامهای را تنظیم کرده است: «ایران میتواند تا سال 1400 به هدف جذب سالانه 9 میلیون گردشگر خارجی اعم از گردشگر مذهبی، تفریحی و سلامت دست یابد.» یعنی با در نظر گرفتن چنین هدفی ایران تا سال 1400 باید 36 میلیون گردشگر خارجی را داشته باشد. گرچه دولت دوازدهم در این برنامه وعده تحقق حتمی این میزان گردشگر خارجی را در ایران نداده است اما برای رسیدن به آن تلاش خواهد کرد. همان طور که تا به امروز با تلاشهای بسیار توانسته گردشگران خارجی بسیاری را جذب کند. به گفته مرتضی رحمانیموحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی 19 میلیون و 900 هزار گردشگر خارجی طی سال های 92 تا 95 به ایران آمدهاند که این تعداد گردشگر بیش از 32 میلیارد دلار درآمد گردشگری برای کشور داشتهاند. آماری که گمان میرود در سالهای آینده بیشتر شود. به گفته زهرا احمدیپور، رئیس سازمان میراث فرهنگی پیش بینی میشود که گردشگران خارجی در سال 96 افزایش چشمگیری داشته باشند چرا که 126 درصد گردشگر از کشورهای اروپایی به مقصد ایران تور رزرو کردهاند.
از جمله اتفاقاتی که برای گردشگری در ایران در طول 4 سال دولت یازدهم افتاده است، کاهش سن گردشگران و تغییر کشورهای هدف گردشگری از جمله برزیل و تایلند است. در ادامه تغییر و تحولات صنعت گردشگری اما زیر ساختها نیز برای جذب بیشتر گردشگر خارجی از قلم نیفتاده است. براساس آنچه که زهرا احمدیپور گفته است: «دولت تمام تلاش خود را برای توسعه زیرساختهای گردشگری به کار گرفته است. تا سال ۹۲ در کل کشور ۱۲۵ هتل ۴ تا ۵ ستاره داشتیم که در طول این ۳ سال دولت یازدهم حدود ۳۰ هتل ۴ و ۵ ستاره به ظرفیت قبلی افزوده شده است و ۲۵ هتل دیگر تا پایان سال ۹۶ به آنها اضافه میشود. بحث بازسازی ناوگان هوایی و بوم گردی نیز به کمک توسعه صنعت گردشگری آمده است. امروز در ایران حدود ۵۳۰ بوم گردی داریم که از روستاها تا شهرهای بزرگ به گردشگران خارجی سرویس میدهند. به موازات ورود گردشگران این زیر ساختها افزایش پیدا کرده است. اقدامانی که باید با برخی کشورها برای لغو روادید صورت میگرفته انجام شده و دولت امروز ظرفیتهایی که باید به صورت نرم افزاری ایجاد میشده را آماده کرده و امروز گردشگران خارجی میتوانند در فرودگاه برای مدت ۳ ماه ویزا دریافت کنند.»
سنگ بزرگ دولت برای زدن به هدف گردشگری
از قدیم گفتهاند، سنگ بزرگ نشانه نزدن است. 36 میلیون گردشگر تا پایان سال 1400 شاید همان سنگ بزرگی باشد که تا پایان 4 سال دولت دوازدهم به هدف نخورد. جذب 36 میلیون گردشگر خارجی در ایران هرچند آن قدرها دور از ذهن نیست اما قطعا سخت و دشوار است. امیرپویان رفیعی شاد، مدرس دانشگاه و عضو هیات مدیره انجمن دفاتر سفر و گردشگری استان تهران گرچه این رقم را کمی دور از ذهن میداند اما معتقد است: در این واقعیت شکی نیست که ایران قابلیت و پتانسیل دستیابی به عددهای بزرگتر را دارد. ایران از نظر جاذبههای فرهنگی جزو 7 کشور برتر و در جاذبه طبیعی جزو 10 کشور برتر دنیا است و اگر بر روی زیر ساختها، تسهیلات ویزایی و ابزارهایی که منتهی به میراث فرهنگی نیست تمرکز کنیم میتوانیم به ارقامی بالاتر دست یابیم. او به «ابتکار» میگوید: گردشگر یک صنعت چند وجهی است و از این رو نقش وزارت راه و شهرسازی و وزارت نیرو بسیار مهمتر از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.
او درباره در نظر گرفتن چنین رقمی در برنامه 4 ساله دولت دوزادهم میگوید: سند چشمانداز بیست ساله که مربوط به ایران 1404 است و جزو منویات مقام معظم رهبری است رسیدن به 20 میلیون گردشگر را هدف قرار داده پس بنابراین باید به نقطهای دست پیدا کنیم که در ایران 1404 تاکیدات مقام معظم رهبری را نیز محقق شود اما برای رسیدن به این نقطه به زیر ساختهایی نیاز داریم.
دیپلماسی لبخند
رفیعی شاد درباره زیرساختهای مورد نیاز و آنچه که دولت روحانی برای گردشگری انجام داده است، میگوید: با روی کار آمد دولت یازدهم ما جرقههای امید را در صنعت گردشگری مشاهده کردیم. لبخند آقای روحانی و ظریف به دنیا توانست تصویر ایران را در ذهن گردشگر خارجی دگرگون کند و این مهم باعث شد که شاهد رشد زیاد این صنعت به خصوص در حوزه گردشگر ورودی به ایران باشیم. خوشبختانه با تداوم دولت تدبیر و امید قطعا شاهد روند فزایندهتر رونق این صنعت و تسهیل شرایط برای ورود گردشگر خواهیم بود.
این مدرس دانشگاه با اشاره به نیاز جذب سرمایهگذار برای رسیدن به این رقم از جذب گردشگر خارجی میگوید: ما باید به گونهای پیش رویم که سرمایهگذار ما دچار خدشه نشود. اگر قرار باشد که سرمایهگذارانی در بخش اقامتی و زیر ساختها وارد شوند باید مطالعاتی داشته باشیم. او با اشاره به ورود گردشگران خارجی در دو زمان، نیمه فروردین تا اوایل خردادماه و نیمه شهریور تا پایان آبان ماه گفت: اگر قرار باشد که برای 4 ماه از سال سرمایهگذارانی را وارد کنیم و آنها هزینههایی را متحمل شوند که تنها 4 ماه از سال انتفاع اقتصادی داشته باشند شرایط سخت میشود. با این حال برای این مشکل هم راه حلی وجود داد. این که ما تبلیغات زیادی درباره جاذبههای گردشگری در ایران داشته باشیم و به واسطه 4 فصل بودن ایران بتوانیم در هر 4 فصل سال به جای 4 ماه از سال گردشگران خارجی را پذیرا باشیم میتوانیم شاهد رونق هر چه بیشتر گردشگری در ایران باشیم.
رفیعی شاد با بیان اینکه مقاصد گردشگری و شهرهایی که گردشگران ورودی به آن مراجعه میکنند محدود است، میگوید: شهرهایی گردشگر پذیر ایران به تهران، اصفهان، شیراز، یزد و بعضا کرمان منتهی میشود. این یک ایراد است که با مقصد سازی میتوان آن را برطرف کرد. ما شهر قزوین را داریم که به آن اصفهان کوچک میگوییم. کرمانشاه و کردستان و نقاط مرکزی را داریم که سراسرشان پر از جاذبههای گردشگری است. اگر ما مقاصد گردشگری را افزایش دهیم در زیر ساختها نیز دچار مشکل نمیشویم. ولی اگر بخواهیم با همین مقاصد محدود به رونق گردشگری ادامه دهیم با همان مشکلی مواجه خواهیم بود که برای هتلداران استان خراسان به خصوص مشهد پیش آمد. در برهه از زمان اعراب عربستان سعودی وارد مشهد شدند و آپارتمانهایی مسکونی به هتل و هتل آپارتمان تغییر کاربری دادند و بعد از اینکه مشکل سیاست خارجی به وجود آمد همه آنها دچار مشکل شدند. بنابراین باید این بحرانها و شرایط ویژه نیز در نظر گرفته شود و تامین سودهی و بازدهی مطلوب برای سرمایه گذاری حادث شود.
او ادامه میدهد: در یک کلام باید گفت که امنیت سرمایهگذاری باید اتفاق بیافتد که این مستلزم کار کارشناسی است که تنها از طریق تشکیل کارگروهی متشکل از فعالان اقتصادی و گردشگری و اجتماعی و فرهنگی صورت میگیرد.
امنیت اقتصادی مهمترین رکن برای سرمایه گذاری در گردشگری
به گفته کارشناسان، مهمترین رکن جذب گردشگری خارجی تغییر نگاه گردشگران به ایران است. رکنی که به مدد دولت یازدهم و تلاشهای همه جانبه دولت از دیپلماسی خارجی تا سیاستگذاری داخلی محقق شده است. البته به گفته رفیعی شاد، این موضوع لازمه ورود گردشگر به ایران است اما امنیت مهمترین رکن جذب هر چه بیشتر گردشگری است. اما برای چه رکنی به جذب سرمایهگذاران گردشگری میانجامد؟ این مدرس دانشگاه معتقد است که امنیت اقتصادی مهمترین رکن برای سرمایه گذاری در گردشگری است. به گفته او، تسهیلات میتواند بسیار یاری دهنده باشد در آمالی که ما در صنعت گردشگری داریم. از این رو، ما باید مولفههایی را برای سرمایهگذاران ترتیب دهیم و امکاناتی را در اختیار آنها بگذاریم که برای سرمایهگذاری در ایران ترغیب شوند. کشورهای که امروز در صنعت گردشگری منطقه صاحب نام هستند تسهیلات بانکی و شرایطی را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهند که مسلما سرمایهگذاران به جای ایران آن کشورها را انتخاب میکردند.
او میگوید: اگر ما به جایی رسیدهایم که درهای ایران به روی گردشگران باز شده، نتیجه رفتاری است که پیش گرفتهایم. برجام یکی از نکاتی مثبتی بود که در روند رو به رشد گردشگری تاثیرگذار بود. بخش عمدهای از عمر چهارساله دولت یازدهم مشغول به تغییر نگاه و تصویر از ایران در فضای بین المللی و جامعه جهانی بود. در بسیاری از سایتهای کشورهای خارجی نظیر بریتانیا ایران جزو کشورهای ممنوعه برای سفر بود و اگر کسی قصد سفر به ایران را داشت شرکتهای بیمه او را تحت پوشش بیمه قرار نمیداد.
دریافت کننده :سولماز ظریفی/ انتشار دهنده : زهره حاجیان
704/700