دکتر حمیرا ورمقانی در گفت و گو با خبرنگار ایسکانیوز با اشاره به مهارت های زندگی در افراد گفت: شاید در طول تاریخ بشریت، هیچ جنبه های از پدیده ها به اندازه روابط صمیمانه میان دو نفر، اهمیت نداشته باشد. یکی از دلایل این اهمیت،پیچیدگی ها و راز و رمزهای بسیاری است که در این رابطه وجود دارد که بسیاری از ابعاد زندگی را ازجمله ابعاد روانی، عاطفی، اجتماعی، رفتاری و حتی فرهنگی را تحت شعاع خود قرار داده است. این رابطه مهم و رمزآلود در قالب یک سری اصول، الگوها و مهارت های اساسی شکل گرفته است.
وی ادامه داد: همانطور که دانشمندان برای انسان ها دوران رشد و مراحلی از کودکی تا سالخوردگی را قایل هستند، برای رابطه های موفق در زندگی نیز مراحل رشدی را درنظر دارند که این رابطه از دوران شیرین نامزدی که همراه عشق و شور فراوانی است شروع، و به انتظارات سطح بالا و دوره سرخوردگی و سازگاری و در نهایت به دوره عشق پخته و آرامش منتهی می شود.
دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی بالینی گفت: البته این مراحل مخصوص زوج هایی است که از مهارت های لازم برخوردارهستند.بالعکس زوج هایی که فاقد مهارت های لازم هستند، از زندگی زناشویی خود ناراضی هستند و گرفتار مشکلات زیادی شده و کمکم وارد مسایل حاد رابطه مانند دعوا، قهر و جدایی و طلاق می شوند. داشتن رابطه زناشویی اگر بر اساس اصول صحیح و اساسی بنا شود، از یک طرف می تواند بزرگترین منبع شادی و سلامت روان افراد و از طرفی دیگر اگر اصول اساسی آن رعایت نشود ممکن است به منبع اساسی درد و رنج افراد تبدل شود. پس برای اینکه بتوانیم رابطه شیرین ، شادی بخشو در راستای سلامت روان را تجربه کنیم باید مهارت هایی را در ارتباط با رابطه زناشویی یاد بگیریم و آن مهارت ها را به طور صحیح به کار ببندیم.
وی افزود:برقراری رابطه زناشویی سازنده نیازمند برقراری تعادل بین پویایی و ثبات است. همچنین بالعکس سایر روابط، دارای گذشته ، حال و آینده است. این رابطه برای تداوم دار بودنش نیاز اساسی به حمایت کردن و تحت حمایت قرار گرفتن از سوی هر دو نفر را دارد. در بطن این رابطه علاوه بر اینکه باید فردیت و هویت هر کسی توسط خود و دیگری حفظ و مورد احترام قرار گیرد، لازم است گاهی به خاطر پیشبرد هر چه بیشتر رضایت در رابطه، این فردیت کنار گذاشته شود.
ورمقانی بیان کرد: علاوه بر تمامی موارد ذکر شده، در این نوع رابطه، افراد برای تامین نیازهای خانواده و ایجاد امنیت، خلوت شخصی و روابط زندگی، لازم است مرزهایی را ایجاد کنند تا از این بنیان مقدس خانواده به بهترین شکل ممکن پاسداری شود. برقراری و تداوم این رابطه مهم نیاز به احساس امنیت علی الخصوص در هنگام بیان حقایق توسط زوج ها را دارد. افراد در مواقع مطرح کردن مسایل شان، انتظار دارند از جانب همسرشان در عین حال که حریم شخصی آنها رعایت شده و احساس امنیت کرده، مورد پذیرش کامل قرار گیرند. نکته اساسی در پذیرش عقاید همسر این است که دقت کنیم این پذیرش همراه با احساس خوشایند باشد و در عین حال از هرگونه قضاوتی به دور باشد.
وی اظهار کرد: در روابط سازنده زناشویی هر کدام از افراد سهم برابری در مدیریت رابطه برعهده دارند. زوج ها باید توجه داشته باشند که در اجرای مسئولیت های خود جهت رشد و پیشرفت رابطه، اصول و اقدامات را با لذت و شادابی همراه سازند تا خستگی و عادت شکل نگیرید و جذابیت امور همیشه حفظ شود. از طرفی دیگر در این روابط هیچ کدام سعی در کنترل همدیگر را ندارند و همانطور که ذکر شد، در زمان مذاکره و صحبت، روابط کاملا بر اساس دوستی و رفاقت و همچنین بر اساس اصل پذیرش پیش می ر ود.
روانشناس خدمات روان شناسی و مشاوره زندگی اضافه کرد: اهمیت رابطه زناشویی یکی از مهمترین کارهای بشر برقراری ارتباط با سایر افراد است که مهمترین نوع آن، رابطه بین زوج ها است. این رابطه جزء منحصرترین رابطه ها است که تمامی ابعاد عاطفی، رفتاری، زیستی، معنوی و اجتماعی را در بر می گیرد. این رابطه که به دلیل، خاص و مهم بودنش دارای یک سری ویژگی های منحصر به فرد است. حال چند سوال اساسی مطرح می شود، اینکه مهارتهای مهم رابطه زناشویی که منجر به افزایش کیفیت زندگی می شود کدام ها است؟ نیازهای اساسی زوج ها در بطن زندگی و رابطه زناشویی کدام ها هستند؟
وی ادامه داد: مهارت های زندگی عبارت است از توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت، به گونه ای که افراد بتوانند با مشکلات زندگی روزمره خود کنار بیایند. به عبارتی مجموعه ای از شایستگی های فردی و گروهی که افراد برای زیستن در کنار هم به آنها شدیدا نیازمندند و در صورت نبودن آنها زیستن کنار هم سخت و غیر ممکن است.
ورمقانی بیان کرد: بنابراین اکنون با توجه به اینکه تعریف مهارت های زندگی را آموختیم، به نظر شما نیازهای اساسی همسر شما چه مواردی می تواند باشد؟
وی اضافه کرد: یکی از مهارت های اساسی در برقراری رابطه زناشویی، بحث حقوق افراد است. افراد در عین حال که، با حقوق خود و دیگری آشنایی دارند، باید به این حقوق احترام گذاشته و نسبت به آنها پایبند باشند. هر رابطه عاشقانه ای با امیدهای بسیاری بنا می شود، که از جمله آنها، امید به درک شدن، پدیرفته شدن، احساس شور و عشق داشتن نسبت به همدیگر، احساس امنیت داشتن، علاقمندی نسبت به همدیگر، پیوند پایدار، نیاز به گوش داده شدن و شنیده شدن به طور فعال، نیاز به صمیمت، نیاز به صداقت داشتن در رابطه زناشویی، نیاز به داشتن محیط زندگی زناشویی شاد و بسیاری از نیازهای مهم دیگر.
دانشجوی دکتری تخصصی روان شناسی بالینی گفت:ما برای شما زوج ها و خانواده های عزیز برنامه منظمی در نظر داریم که طی آن، به صورت سریالی تمامی مهارت های اساسی و مهم در ارتباط با رابطه زناشویی را عنوان کرده تا بتوانیم به کمک یادگیری درست و بکار بستن صحیح و اساسی این مهارت ها، کیفیت و رضایت از زندگی زناشویی را افزایش دهیم.
وی افزود: از اساسی ترین نیازها و مهارت هایی که ممکن است در رابطه زناشویی افراد به آنها نیازمند باشند می توان به گوش دادن فعال (یکی از ارکان اساسی مهارت ارتباط بین فردی)،ابراز مناسب احساسات و بیان خواسته های خود( مهارت جراتمندی)،حمایت متقابل، مدیریت خشم و تعارض، توانایی حل مسئله ،یادگیری مهارت ترک موقعیت در زمان هایی که یکی از زوج ها هیجان نامتناسب دارند،ارزیابی و تغییر راهبردهای آزاردهنده،پذیرش و تعهد و بسیاری از مهارت های اساسی دیگر اشاره کرد.
ورمقانی گفت:علاوه بر رعایت مهارت های فوق، در طی هر رابطه سالمی لازم است برای بهبود کیفیت رابطه، افزایش سلامت روان خود و همسرمان و رضایتمندی هر چه بیشتر از زندگی خود، به مواردی توجه کنیم از جمله آنها، شاد بودن، صبور بودن، منطقی رفتار کردن در مقابل مسائل و مشکلات، مثبتنگر و خوشبین بودن نسبت به وقایع، مشوق همدیگر بودن، خوش قول و قابل اعتماد بودن، حفظ ارتباط غیر کلامی در کنار ارتباط کلامی، عدم مقابله به مثل و عدم کنترل همدیگر.
وی تاکید کرد:در پایان لازم به ذکر است که زوج ها بدانند، هر رابطه ای ممکن است گه گاه با مسائل، مشکلات و بحران هایی روبرو شود. هیچ رابطه ای از مشکل مبرا نیست اما نکته حایز اهمیت برداشت و افکار ما نسبت به مشکلات است. اگر ما بر اساس اصول سازنده بیندیشیم، به اینجا می رسیم که هنوز امید هست. بنابراین ما می توانیم به کمک مهارت ها، مشاوره ها، کتاب های آموزشی و مراجعه به زوج درمانگران و روانشناسان حرف های، ضمن یادگیری این اصول، زندگی خود را در جهت سازندگی هر چه بیشتر ارتقا داد و از تخریب آن جلوگیری به عمل آورد.
خبرنگار:نیوشا یعقوبی/انتشار:زهره حاجیان
700/701