تخم مرغ های دو زرده  آقای ترامپ در سبد برجام !!

داغ ترین بحث درباره برجام، در الگوی سوم معنا پیدا میکند و آن کنترل تروریسم است. از آنجایی که دولت ترامپ ، ایران را بانی تروریسم در منطقه میداند بسیار تلاش دارد بحث هسته ای ایران با دو موضوع گره بزند. اول آنکه برجام به نفع حماس و حزب الله است و دوم اینکه موضوع موشکی با موضوع هسته ای یکی است.

با نگاهی به تقویم برجام یا همان " برنامه جامع اقدام مشترک " امروز دو ساله می شودو این در حالی است که با آمدن دونالد ترامپ با دو سوال اساسی روبروهستیم . اول آنکه چقدر جامع است و دوم آنکه چقدر مشترک است؟!

دونالد ترامپ در روزهای تبلیغات انتخاباتی صحبت های تندی علیه برجام گفته بود و در آذرماه 1395 همه می دانستند که برجام باید چکش کاری شود. اما حد و اندازه آن چقدر است؟در اولین هفته به قدرت رسیدن ترامپ مشاوران او دو نگاه علیه برجام را در رسانه های امریکایی مطرح کردند. رودی جولیانی شهردار سابق نیویورک که به گروهک منافقین نزدیک است در گفتگو با شبکه فاکس نیوز گفته بود :

" باید بگویم ترامپ توافق هسته ای ایران را ابلهانه ترین و احمقانه ترین و خطرناک ترین توافقمی داند. رئیس جمهور (اوباما) هرگز و هرگز، متن این توافق نامه را به کنگره آمریکا نداد. این درحالی است که براساس بخش دوم اصل دوم قانون اساسی آمریکا، او بایستی این کار را انجام می داد. "

همان موقع ولید فارس مشاور سیاست خارجی دونالد ترامپ که عرب زبان است لحن ملایم تری داشت. او گفته بود:

توافقنامه هسته ای با ایران مهم است. ترامپ ده و شاید بیست بار تاکنون تاکید کرده است که این از این توافقنامه خرسند نیست. زیرا از نظر ترامپ، آمریکا در این توافقنامه همه چیز داد و در مقابل چیز جدی از ایران نگرفت. این مسئله قابل مذاکره است. ترامپ مرد مذاکره است.

تقریبا از اسفندماه اندیشکده های مختلف امریکا از بنیاد دفاع از دموکراسی و موسسه هریتیج گرفته تا اندیشکده بروکینگز و موسسه آتلانتیک ده ها نشست برگزار کرده اند و این سوال را پرسیده اند ترامپ چگونه تخم مرغ هایش را در برجام هزینه خواهد کرد؟

در همین ارتباط در حال حاضر به دستور تیلرسون وزیر خارجه امریکا سیاست ها نسبت به ایران در حال بازنگری است و تا این ساعت هنوز رویکرد دقیق آنها رسما اعلام نشده است. برای درک درست تر از سیاست خارجی امریکا نسبت به برجام باید به الگوی تحلیل امریکا ها نزدیک شویم . آنها مسئله توافق هسته ای با ایران را در سه سطح بررسی میکند

مخالفت با سیاست های دولت قبل

ترامپ عملا در صد روز اول کاری اش بیش از هر کاری به نقد دوران اوباما پرداخت و سیاست های او را در مسائل اشتغال زایی، خدمات درمانی، مهاجرت ، بودجه نویسی و صلح مورد نقد تند قرار داد. نمونه آن موضوع مخالفت با شهرک سازی اسراییل بود که در سازمان ملل مطرح شد و دولت اوباما به آن رای ممتنع داد. هفته گذشته خانم نیکی هیلی نماینده امریکا در سازمان ملل علیه آن صحبت کرد و گفت :

"باید بگویم این اتفاق یکی از بدترین کارهایی بود که در تاریخ آمریکا در سازمان ملل متحد انجام شد و مقام آمریکا به شدت سقوط کرد. وقتی سامانتا پاور نماینده اوباما به این قطعنامه رای ممتنع داد ، کل شورای امنیت و شنوندگان حاضر در آنجا بلند شدند و برای او کف زدند و نماینده اسرائیل به همراه همسر خود در آنجا نشسته بود و این صحنه را می دید. فکرش را بکنید ما با دوست خود چه کردیم. "

دولت ترامپ، معتقد است اوباما در هشت سال دوره کاری اش امریکا را ضعیف کرده و دوست تان قدیمی را رنجانده است جالب است آنها برجام را هم از این زاویه می بینند. یک قرارداد که اول از همه امریکا را محدود می کند تا رفتارش را بر اساس آن تنظیم کن و همچنین دوستان قدیمی مانند عربستان و رژیم صهیونیستی را آزرده است. این الگو حتی پاره کردن برجام را عقلانی می داند و همانطور که طرح درمانی اوباما را معلق کرد و چند قرارداد اقتصادی را اجرا نکرد به عبور کامل از برجام معتقد است.

مخالفت با نظم موجود در عرصه بین الملل

سطح تحلیل دیگر در درون دولت ترامپ به بازسازی قدرت امریکا در جهان مربوط می شود. ترامپ در ماجرا نوع همکاری با ناتو نشان داد که حاضر است تنش ایجاد کند اما اعتبار امریکا بر گردد ودر این میان به نظر می رسد او از اروپایی ها ناراحت است که به راحتی از منافع امریکا سود می برند اما هزینه اش را پرداخت نمی کنند. معاهده پاریس و خروج امریکا از آن نمونه دیگری آن است بطوریکه ترامپ در گزارش صد روز اش به مردم امریکا نکته جالبی گفت که این نگاه را به خوبی نشان می دهد:

"در این توافق، ایالات متحده میلیاردها دلار متحمل هزینه می شود اما چین، روسیه و هند برای این امر (مقابله با تغییرات زیست محیطی) هیچ کمک مالی نکرده اند و در آینده هم نخواهند کرد. آیا این سخنان شما را به یاد توافق هسته ای ایران نمی اندازد و اینکه این توافق هم چقدر زیبا است!(باکنایه)"

دولت ترامپ می گوید بدی های برجام به خاطر فشاری است که اروپا و روسیه و چین به ما وارد کرده اند و ما برای آنکه نشان دهیم حرف اول را باید امریکا بزند پس معاهده باید تغییر کند. درباره مسئله کره شمالی، اوکراین و حتی تجارت آزاد هم این نوع استدلال بسیار به کار گرفته می شود.

کاملا مشخص است که این تحلیل مسئله برجام را جزیی از یک بازی بزرگتر می داند و البته بیشتر به تغییر آن معتقد است تا پاره کردن . زیرا برخی معتقدند زیاده روی در واکنش به برجام به انزوای امریکا هم خواهد انجامید. این جمله ای است که دموکرات های امریکا در این 6 ماه زیاد استفاده کرده اند.

کنترل همه جانبه تروریسم

اما داغ ترین بحث درباره برجام، در الگوی سوم معنا پیدا می کند و آن کنترل تروریسم است. از آنجایی که دولت ترامپ ، ایران را بانی تروریسم در منطقه میداند بسیار تلاش دارد بحث هسته ای ایران با دو موضوع گره بزند.

اول آنکه برجام به نفع حماس و حزب الله است و دوم اینکه موضوع موشکی با موضوع هسته ای یکی است. دکتر عراقچی زمانی گفته بود که بزرگترین پیروزی ما در برجام آن بود که بحث هسته ای را بر خلاف نظر امریکایی ها از بحث موشکی جدا کردیم. حالا امریکا میخواهد دوباره این دو فرآیند را به هم پیوند دهد.

فرد فلایتسنائب رئیس برنامه ها و سیاست گذاری ها در مرکز سیاست امنیتی امریکا جمله مهمی دارد که می گوید:

" آنها ساخته نشدند تا میمون ها را به فضا پرتاب کنند، یا اینکه خرج آنها فقط دینامیت باشد. آنها سیستم های پرتاب تسلیحات هسته ای هستند تا بمب های هسته ای را برضد اسرائیل ، آمریکا و اروپا حمل کنند. این هدف شان است. ایران تنها کشوری در تاریخ است که موشک های با قابلیت دوهزار کیلومتر و بیشتر دارد اما سیستم تسلیحات هسته ای ندارد. پس وانمود نکنیم که این موضوع موشکی بخشی از برنامه تسلیحات هسته ای نیست "

وزیر امور خارجه ی آمریکا در 31 فروردین 96 در گفتگو با شبکه سی ان ان مدعی شد یکی از اشتباهات در تدوین برجام این بود که دیگر تهدیدهای جدی این کشور به کلی نادیده گرفته شد. ما با در نظر گرفتن دیگر فعالیت های خرابکارانه ایران ،سیاست های جدید را تنظیم خواهیم کرد.

این نظریه می گوید توافقنامه هسته ای واقعا یک توافقنامه چندجانبه نیست. این توافقنامه ، تقریبا به صورت کامل بین آمریکا و ایران مورد مذاکره قرار گرفت. بیشتر این مذاکرات مخفی و قبل از شروع گفتگوهای چندجانبه بود. با این استدلال به دولت امریکا این اجازه داده میشود که برجام را اساسا بی معنا بداند و تحریم های غیر هسته ای وضع کند که حتی شدیدتر از گذشته باشند. تکنیک دیپلماتیک آن هم ای است که به برجام دست نمی زنند اما عملا آن را غیر اجرایی میکنند. به عبارت ساده تر روح برجام کشته می شود.

برجام در حالی دو ساله میشود که فشارها بر او بسیار زیاد است. کسی نمی داند رفتار امریکا به کدام سمت خواهد رفت اما ظواهر نشان می دهد که ترامپ علاقه ای به تخم مرغ های سبد امریکا در برابر ایران ندارد حتی اگر دو زرده باشند!

خبرنگار: احمد یوسفی مقدم

کد خبر: 806096

وب گردی

وب گردی