به گزارش ایسکانیوز بازارچه های قدیمی و فعال مثل بازارچه نائب آقا و بازارچه چهارسوق چوبی هنوز سرزنده و سر پا هستند و اینک در میانه این محله های نوساز شده همچون سالیان گذشته برو بیا دارند.گاراژها و پاساژهای قدیمی خیابان قزوین و مولوی هر چند از دوران رونق کسب و کارشان فاصله گرفته اند اما هنوز ویرانه نشده اند و همچون گذشته بخشی از مشاغل را در خود جای داده و محل کسب و کارند.

جستجو برای یافتن مشاغل قدیمی و کهن شاید به نظر بی حاصل برسد اما اینجا و آنجا در زیر بازارچه های کهن ،در جوار گاراژها و پاساژهای قدیمی و در همسایگی مساجد تاریخی منطقه 11 می شود از آن ها نشانی یافت و می توان تاریخ زیستنشان را از صاحبان اینک سال خورده شان سراغ گرفت.

دواتگران، خراط ها، کشک ساب ها، لحاف دوز ها ، ظروفچی ها، کفاش ها و نانوایی هایی با بیش از صد سال سابقه از جمله مشاغل قدیمی شمرده می شوند که هنوز در منطقه 11 دایر و برقرارند. وارثانی که چراغ شغل به ارث رسیده از پدرانشان را روشن نگه داشته اند و سوای انتفاع مادی با علاقه به حرفه کهنشان اشتغال دارند.

در گزارش پیش رو می کوشیم تا بخشی از این مشاغل کهن فعال در محلات منطقه 11 مرور کنیم.

خراط ها

فعالیت زورخانه های کهنی چون باشگاه پولاد، باشگاه دخانیات، نیرو یزدان در محدوده منطقه 11 در بیش از 70 سال گذشته باعث شد تا صنفی مرتبط با لوازم زورخانه در محدوده فعلی منطقه 11 پا بگیرد.

صنف خراط ها در خیابان قزوین و خیابان قلمستان بیش از نیم قرن سابقه دارد. خراط ها البته دو حوزه کاری مجزا دارند. اول ساخت لوازم زورخانه مثل میل، کباده و ساخت لوازم نانوایی مثل وردنه، دم کنی، پارو، کج بیل که هر دوی آن نیز کماکان فعالیت دارند.

کاسبی خراط های منطقه 11 البته با تعطیلی زورخانه ها و ماشینی شدن نانوایی ها کساد است اما با ساخت سایر لوازم چوبی مثل میز و چارپایه کوشده اند تا کسب و کارشان را حفظ کنند. اگر میل و کباده خواستید و یا میز و چارچایه سری به این خراطی ها بزنید.

دواتگران

دواتگری از آن دسته مشاغل است که شکل سنتی خود را از دست داده و کمتر رد و اثری می توان از آن یافت.گاراژ حریری در محدوده میدان بیش از صد سال قدمت دارد و دست کم 70 سال است که یکی از اماکن اصلی فعالیت دواتگر ها بوده است. ساخت سماور و قطعات آن در این گاراژ قدیمی و تاریخی هنوز ادامه دارد. خم کاری، چرخ کاری و چکش کاری سماور های برنجی از آن دست شغل هایی است که دیگر نه در کارگاه های کوچک که به کارخانه های بزرگ منتقل شده است.

ذوالفقاری یکی از فعالان این صنف در باب دواتگری می گوید: آن چه از این گاراژ می دانیم آن است که در ابتدا به عنوان تماشاخانه وسینما فعال بوده است. نشانه هایی وجود دارد که خبر می دهد بخشی از ساختمان تماشاخانه بوده است؛ چراکه بالکنی وجود دارد و دیواری که دال بر فعالیت آپارات و حضورافراد برای تماشای فیلم است.

ذوالفقاری هرچند نه اسم آن سینما را می داند و نه مدت زمانی که سینما فعال بوده است اما در ارتباط با پیشینه صنفی که از فعالان است می گوید: من از زمانی که یادم می آید این جا همه در کار ساخت سماور بوده اند. از سال 60 در این جا مشغول شدم و پیش از من پدرم به مدت 40 سال در اینجا دواتگری می کرده است و در زمان او نیز این جا صرفا کار دواتگری رونق داشته است.

سماور طاووس، سماور تابان، سماور گلستان همه دیر زمانی در گاراژ حریری کسب و کار داشته اند و اینک نیز با وجود آن که بعضی از آن ها تعطیل شده اند ولی کماکان در گاراژ حریری عده ای با دواتگری از مشاغل قدیمی تهران روزگار می گذرانند.

کشک سابی

فعالیت کشک سابی در کنار بازارچه نائب آقا یک نعمت است.کشک سابی با قدمتی بیش از 50 سال که این روزها ماشینی شده است و تعداد روزهایی که تعطیل است زیاد است. علی رغم تغییر شیوه زندگی ما این مغازه کشک سابی هنوز دایر است .کشک سابی هم از آن مشاغلی است که با تهران قدیم گره خورده است. در روزگاری که ماست بندها و لبنیاتی ها تعدادشان کم شده است وجود یک کشک سابی بسیار هیجان انگیز است . در خیابان فروزش بازارچه نائب آقا می توانید سراغی از این کشک سابی بگیرید.

لحاف دوزی و پینه دوزی

لحاف دوزی با نزدیک به 60 سال سابقه در خیابان فرهنگ سرپا است. لحاف دوزی هایی که درست مثل کشک سابی ها صنف شان دارد منقرض می شود. صاحب لحاف دوزی از بی حاصل بودن و کسادی می گوید. لحاف دوزی هم دیگر جایی در زندگی ما ندارد مگر چه بشود که کسی بخواهد پتویی، تشکی چیزی برای لحاف دوزی ببرد . دوچرخه معروف لحاف دوزهای دوره گرد درست در روبه روی مغازه قرار دارد.

وقتش رسیده است تا موزه ای از مشاغل کهن درست شود و این مشاغل دست کم به عنوان بخشی از خاطرات زندگی روزمره تهرانی ها جایی به یادگار باقی بمانند.

اولین آموزشگاه رانندگی شهر تهران

آموزشگاه رانندگی پرستو اولین آموزشگاه رانندگی شهر تهران است. این آموزشگاه دریک ساختمان کهن قرار دارد. پاساژ توکل در تقاطع وحدت اسلامی و مولوی است و کاشی کاری های سر در آن سال 1317 را به عنوان سال احداث ذکر کرده اند.

آموزشکاه پرستو از همان سال ها به عنوان اولین آموزشگاه رانندگی تهران در این پاساژ که به گاراژ بیشتر می برد تا پاساژ جای خوش کرده است. یعنی سال هایی که چراغ های راهنمایی در درون کوله پشتی مامور نظمیه قرار داشت و او پشت به رانندگان چراغ ها را قرمز و سبز می کرد. پیرمردی که در پاساژ توکل مکانیکی دارد می گوید: این آموزشگاه رانندگی در دهه 20 شکل گرفت. از آن زمان تا کنون اینجا تغییر نکرده است. قبلا اینجا موتورکار سرویس بود و پارکینگ مربوط به خودروهای آموزشگاه پرستو و البته تعمیر این خودروها. این آموزشگاه هنوز فعال است و درست در تقاطع مولوی-وحدت قرار دارد. جایی که زمانی به آن چهار راه قوام الدوله می گفتند و بعدها شد چهار راه شاپور و بعدتر ها چهارراه وحدت اسلامی.

700