به گزارش ایسکانیوز،برنامههای سیدعباس صالحی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام شد. بنا بر اعلام پایگاه اطلاع رسانی دولت، برنامه پیشنهادی صالحی به شرح زیر است:
رویکردها و برنامهها
تنوع و تکثر دستگاههای فرهنگی، سبب شده است تا بازیابی نقش وزارتخانه مهمی همچون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان مهمترین رکن دستگاه اجرایی کشور در حوزه فرهنگ مبهم و دشوار گردد. تنوع دستگاههای کلان فرهنگی کشور، بر این مسئله مسئله گواهی میدهد:
شورایعالی انقلاب فرهنگی (و شوراهای اقماری متعدد آن)
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی
سازمان تبلیغات اسلامی
سازمانهای فرهنگی حوزوی
نهادهای فرهنگی - دینی (از قبیل آستانهای مقدسه، مساجد و ...)
معاونتها و سازمانهای فرهنگی و اجتماعی شهرداریها
سازمانها و موسسات فرهنگی وابسته به نهادهای اجتماعی، اقتصادی و نظامی
رسانههای و خبرگزاریهای حاکمیتی و عمومی
در چنین فضایی از تکثر دستگاههای فرهنگی، و در این مجال اندک تلاش شده است تا ضمن تبیین وضعیت موجود حوزه فرهنگ و هنر، حدود و ثغور تحلیل نقش حاکمیتی این وزارتخانه در قالب نظام اهداف و عرصهها، اصول و رویکردها و اهم برنامههای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم معرفی شود.
1-تبیین وضع موجود
الف) وضعیت حوزه فرهنگ و هنر
بنابر آنچه در مبانی، اصول و ارزشها در بخش بعد خواهد آمد، نظام اهداف اعمال حاکمیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را به شرح ذیل میتوان احصاء نمود:
1-صیانت و تعالی هویت و سبک زندگی اسلامی - ایرانی
2- حمایت و تقویت آفرینشهای فرهنگی و هنری
3- ارائه نقش پیشتاز و الهام بخش فرهنگی ایران در منطقه و جهان
در ادامه ناظر به هریک از ایران اهداف، مروری گذرا بر وضعیت موجود خواهیم داشت:
ب) نگاهی به رویکردها و دستاوردهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه سیاستگذاری، برنامه ریزی، هدایت، حمایت و نظارت بر حوزههای قرآن و عترت، فعالیتهای فرهنگی و هنری مساجد، کتاب، چاپ و چاپخانهها، کتابخانههای عمومی، فیلم و سینما، هنرهای نمایشی، هنرهای تجسمی، موسیقی، مطبوعات، تبلیغات، وقفه، امور خیریه، حج و زیارت، روابط فرهنگی بین المللی، رسانههای دیجیتال
بازیهای رایانه ای، توسعه مراکز و فضاهای فرهنگی و هنری و آموزشهای رسمی و غیر رسمی فرهنگی، هنری و رسانه ای بر عهده دارد. این وزارتخانه وزارت برای اجرای درست اهداف، وظایف و اختیارات خود دارای 6 معاونت (معاونتهای قرآن و عترت (ع)، امور فرهنگی، امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی، امور هنری، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و منابع)، 7سازمان و موسسه (سازمانهای اوقاف و امور خیریه، حج و زیارت، فرهنگ و ارتباطات اسلامی، خبرگزاری جمهوری اسلامی» امور سینمایی و سمعی و بصری و موسسههای پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات و آموزش عالی علمی-کاربردی فرهنگ و هنر) و 17 دفتر، 10 اداره کل، 3 مرکز، 6 دبیرخانه و 34 اداره کلی استانی در 31 استان کشور است.
دولت یازدهم در شرایطی مستقر شد که رابطه هنرمندان، نهادهای غیردولتی و دولت در پایین ترین سطح از اعتماد قرار و حتی بین نهادها و دستگاههای دولتی و برخی از نهادهای حاکمیتی اختلافهای جدی وجود داشت. برخی از تشکل صنفی و فرهنگی حوزه فرهنگ محدود شده بودند و مشارکت این نهادها در امور فرهنگی به پایین ترین حد خود رسیده با نخستین گام دولت یازدهم بازسازی رابطه میان اصحاب فرهنگ و هنر و دولت بود که در این زمینه اقدامات زیر در طول یازدهم انجام گرفت:
تقویت نقش نهادهای صنفی و فرهنگی در فعالیتهای فرهنگی و هنری و رسانه ای
بازگشایی نهادهای صنفی تعطیل شده و تقویت نهادهای موجود
مشارکت هنرمندان و سینماگران و اهل قلم و اصحاب فرهنگ و هنر در سیاستگذاریها و برنامه - ریزیهای دولتی
واگذاری بخشی از امور فرهنگی و هنری به نهادهای صنفی و فرهنگی
گسترش فعالیتهای فرهنگی و هنری و رسانه ای در استانها؛
تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر؛
انتشار حمایتها و یارانههای مطبوعات و خرید کتاب و هزینههای نمایشگاهها...
کاهش ممیزیهای سلیقه ای
تکریم اصحاب فرهنگ و هنر
توجه به مناطق محروم و روستاها
ارائه نقش پیشتاز و الهامبخش فرهنگی ایران در منطقه و جهان
قوتها و فرصتها
1. جغرافیای سیاسی و سابقه تاریخی کمنظیر کشور در جهان
2. شرایط مناسب برای حضور فرهنگی - تمدنی (اسلامی - ایرانی) در منطقه و جهان
3. ظرفیت بالقوه بخش فرهنگ برای تعاملات و افزایش قدرت حضور ایران در عرصه جهانی
4. امکان جذب سرمایهگذاران ایرانی خارج از کشور در بخش فرهنگ
5. امکان برقراری روابط فرهنگی و رسانهای با کشورهای اسلامی
6. امکان بهرهمندی از فناوریهای نوین برای بهبود روند تولید، توزیع و مصرف آثار هنری و سینمایی ایران در جهان
7. ظرفیت محصولات فرهنگی هنری (سینما، هنرهای تجسمی، تصویرگری و ...) کشور در سطح جهانی
8. حضور موفقیتآمیز برخی از محصولات فرهنگ، هنر و سینمای ایران در جشنواره ها، نمایشگاهها و حراجهای بینالمللی
9. امکان تعاملات سازنده با دیگر کشورهای دارای سابقه فرهنگی و تمدنی درخشان در دوران پساتحریم
10 . امکان همکاری، ائتلاف و ایجاد اتحادیههای رسانهای با خبرگزاریهای منطقهای و بینالمللی
11 . تنوع قومیتی، دینی و فرهنگی و اشتراکات فرهنگی با کشورهای منطقه و همسایه
12 . آماده شدن زمینه فعالیتهای فکری و فرهنگی پس از شکست نظامی جریان های تندور فرق های در منطقه
13 . گسترش توجه به دین، معنویت و اخلاق در جهان برای گفتگوها و مناسبات بین الادیانی
14 . امکان ایجاد تعاملات دوستانه و بهبود چهره بینالمللی در میان دیگر ملل جهان از طریق ارتباطات هنری
15 .توان همکاری و تعامل مناسب با بازیگران غیردولتی در حوزه دیپلماسی عمومی و فرهنگی
ضعفها و تهدیدها
1. نبود استراتژی منسجم ملی در تعامل فرهنگی با جهان و نداشتن دیپلماسی فعال
2. سرمایهگذاری کشورهای پیشرفته در جذب هنرمندان و نخبگان فرهنگی و فرار سرمایههای انسانی
3. فعالی تهای گسترده جریا نهای تندرو فرقهای در منطقه و جهان
4. ضعف ابزارها و برد رسانهای کشور در مقایسه با جریانهای رسانهای جهان
5. عدم همکاری و ضعف تعامل دستگاههای موثر فرهنگی برای ایجاد
هماهنگی بین دستگاههای فعال فرهنگی در حوزه بینالملل
6. ضعف مبادلات فرهنگی (صادرات فرهنگی)
7. عدم بهرهگیری از ظرفیت دیپلماسی عمومی و فرهنگی برای گسترش و تحکیم روابط سیاسی و اقتصادی
8. نارسایی جدی در رصد و پایش محیط فرهنگی بینالمللی و موقعیتیابی در این محیط
9. فقدان رتبهبندی مناسب مناطق و کشورهای مختلف جهان برای گسترش روابط و فعالیتهای فرهنگی بینالمللی جمهوری اسلامی ایران
10 . عدم پیشبینی ساز و کار اجرای قوانین در حوزه بینالمللی فرهنگی
11 . ضعف ارتباط مؤثر بین اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه کشور با افراد و نهادهای فرهنگی و هنری خارج از کشور
12 . گسترش جریانهای ایران هراسی و شیعه هراسی در منطقه و جهان
13 . ضعف توان رقابت محصولات فرهنگی و هنری کشور در بازار جهانی
14 . عدم حضور موثر در نهادهای بینالمللی حوزه فرهنگ
15 . ضعف آموزش و پژوهشهای مورد نیاز برای ورود به بازارهای جهانی
براساس این گزارش، صالحی در بخش برنامههای پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت دوازدهم نیز اینگونه به بیان نظرات خود پرداخته است:
هدف: صیانت و تعالی هویت و سبک زندگی اسلامی - ایرانی
عرصه: سنتها، آیینها و ارزشهای دینی و ملی
مسأله 1: ضعف الگوسازی، تولید و عرضه محصولات فرهنگی هنری مطابق با سبک زندگی اسلامی - ایرانی
حمایت از آموزشها و پژوهشهای ناظر به الگوسازی سبک زندگی اسلامی- ایرانی
حمایت از نهادها و تشکلهای مردمی فعال در سبک زندگی اسلامی- ایرانی
حمایت از تولید و ترویج آثار و محصولات فرهنگی- هنری بومی
هدف: صیانت و تعالی هویت و سبک زندگی اسلامی - ایرانی
عرصه: مناسبات اقوام و خردهفرهنگها
مسأله 2: گسترش شکافهای اجتماعی (نسلی، قومیتی، جنسیتی و...)
توسعه تولیدات فرهنگ اقوام ایران
ایجاد، گسترش و حمایت از گفتوگوهای فرهنگی در داخل ایران
حمایت از تکریم و ترویج آیینهای ملی، منطقهای و محلی در چارچوب وحدت ملی
افزایش سهم زنان و جوانان در سیاستگذاری، برنامهریزی و فعالیتهای فرهنگی و هنری
هدف: حمایت و تقویت آفرینشهای فرهنگی و هنری
عرصه: هنر، ادبیات و صنایع خلاق فرهنگی
مسأله 3: ابهام و عدم شفافیت در حقوق حرفهای و امنیت شغلی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه
رفع موانع سیاسی، حقوقی از فعلیتیابی خلاقیتهای نخبگان فرهنگی - هنری
استقرار حرفهای نظام مالکیت فکری- معنوی
بهرهمندی مناسب اصحاب فرهنگ و هنر از خدمات مالی، بیمهای، حقوقی
مسأله 4: ضعف منابع مالی تولید آثار، محصولات و خدمات فرهنگی و هنری
گسترش و ترویج سنت وقف و نذورات و خیرات و ... در تمامی حوزههای فرهنگ و هنر
زمینهسازی برای ایجاد و تقویت بنگاههای مالی و اعتباری مورد نیاز بخش فرهنگ
ایجاد زیرساختهای مالی و پولی لازم برای حضور در بازارهای جهانی
افزایش سهم فرهنگ از تسهیلات مالی - اعتباری
افزایش سهم فرهنگ و هنر از معافیتهای مالیاتی، گمرکی، بیمهها، انرژی و...
مسأله 5: موانع قانونی، اجرایی و سلیقهای در تولید آثار و محصولات فرهنگی و هنری
تسهیل قانونی و ساختاری تولید و عرضه خلاقیتها و آفرینشهای فرهنگی - هنری
تمرکززدایی از برنامهریزی و اجرای فعالیتهای فرهنگی و هنری
اتخاذ تدابیر حقوقی - تقنینی برای کاهش رفتارهای سلیقهای و اقدامات فراقانونی در نظارت بر فعالیتهای فرهنگی، هنری و رسانهای
مسأله 6: ضعف تولید محتوا در محصولات فرهنگی، هنری و رسانهای
تقویت و پژوهش و مطالعات در حوزههای گوناگون تولید و مصرف فرهنگی با تأکید بر نگرش آیندهپژوهی
حمایت از آثار فرهنگی و هنری ناظر به ترویج امید، نشاط و شادابی در جامعه
حمایت از آثار و محصولات ناظر به ارزشهای انسانی از قبیل: قانونگرایی، راستگویی، نظم اجتماعی، تحمل، مدارا و...
مسأله 7: سرعت و تنوع تحولات فناورانه و عدم تطابق تولید و مصرف فرهنگی در ایران با آن
حمایت از آموزشها و پژوهشهای روزآمد مرتبط
تقویت زیرساختهای سختافزاری و نرم افزاری فناورانه عرصه فرهنگ و هنر
هدف: حمایت و تقویت آفرینشهای فرهنگی و هنری
عرصه: هنر، ادبیات و صنایع خلاق فرهنگی
مسأله 8: عدم شفافیت کافی در نظام حمایت از تولید (و مصرف) فرهنگی و هنری
انتشار حمایتهای دولتی از بخش فرهنگ و هنر
ارزیابی و نظارت بر اثربخشی حمایتهای دولتی از بخش فرهنگ و هنر
مسأله 9: فقدان گفتوگوی همگانی، مستمر و سازنده میان کنشگران عرصههای اندیشه، فرهنگ و هنر
حمایت از گفتوگوهای فرهنگی و هنری میان اصحاب اندیشه، فرهنگ، هنر و رسانه با یکدیگر
زمینهسازی گفتوگوی اصحاب فرهنگ و هنر با دستگاههای موثر کشور
مسأله 10: ضعف مشارکت بخش خصوصی و نهادهای مردمی در سیاستگذاری، برنامهریزی و فعالیتهای فرهنگی و هنری
توسعه کمی- کیفی نهادها و موسسات فرهنگی غیردولتی با حفظ هویت مستقل و مردمنهاد آنها
توسعه کمی - کیفی نهادها و موسسات دینی با حفظ هویت مستقل و مردمنهاد آنها
کمک به ایجاد و توانمندسازی نظامهای صنفی و تولیدی بخش فرهنگ و هنر
استفاده از نظامها و تشکلهای صنفی در سیاستگذاری و برنامهریزی و فعالیتهای فرهنگی و هنری
حضور نمایندگان جریانهای فکری مختلف در شوراهای فکری و تصمیمسازی حوزه فرهنگ و هنر
هدف: حمایت و تقویت آفرینشهای فرهنگی و هنری
عرصه: مصرف کالاهای فرهنگی و هنری
مسأله 11: پایین بودن تقاضای فرهنگی و سهم اندک و نابرابر سرانه مصرف فرهنگی
افزایش سرانه فضاها و امکانات فرهنگی - هنری با نگرش عدالت فرهنگی
تقویت و حمایت از اصلاح نظام توزیع محصولات فرهنگی - هنری در کشور
توسعه زیرساختهای توزیع و فروش محصولات فرهنگی و هنری
حمایت از دسترسی همگانی به آثار، کالاها و خدمات فرهنگی، هنری و رسانهای، بخصوص در مناطق روستایی و محروم
هدف: ارائه نقش پیشتاز و الهامبخش فرهنگی ایران در منطقه و جهان
عرصه: مناسبات فرهنگی، مذهبی و دینی
مسأله 12: وجود جریانهای ایرانهراسی و شیعههراسی در منطقه و جهان
تقویت فعالیتهای فرهنگی بر محور قرآن، مودت حضرت رسول (ص) و اهل بیت (ع) در جهان اسلام
تقویت گفتوگوهای فرهنگی - دینی ایران با جهان بویژه جهان اسلام و منطقه
توسعه کمی و کیفی گردشگری مذهبی (حج، زیارت و...)
مسأله 13: حضور کمرنگ ایران در مجامع و رویدادهای فرهنگی و دینی منطقهای و جهانی
بهرهگیری از ظرفیت اصحاف فرهنگ و هنر در تعاملات فرهنگی ایران با جهان
بهرهگیری از ظرفیت دانشگاهها و حوزههای علمیه برای حضور فعال و موثر در سازمانها و مجامع فرهنگی جهان
فعالسازی نقش و جایگاه تشکلهای غیردولتی در مبادلات فرهنگی - هنری
ارتقای سطح مشارکت ایرانیان خارح از کشور در تعاملات فرهنگی با جهان
مسأله 14: سهم ناچیز ایران از بازار محصولات و آثار فرهنگی و هنری منطقه و جهان
پیوستن به کنوانسیونهای بینالمللی مرتبط
موانعزدایی و حمایت از حضور و فعالیت بخش خصوصی در بازارهای جهانی محصولات و آثار فرهنگی و هنری
حمایت از آموزش و توانمندسازی فعالان فرهنگی و هنری کشور برای حضور در بازارهای جهان
وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در بخش رهآورد اجرای برنامه در افق 1400 توضیح داده است:
انتظار میرود با اجرای این برنامهها، نقش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در نظام سیاستگذاری و راهبری فعالیتهای فرهنگی و هنری کشور ارتقا یافته و با حمایتهای دولت و مجلس شورای اسلامی و با مشارکت اصحاب فرهنگ و هنر، پیامدهای ذیل را شاهد باشیم:
1. اقبال به تولید و مصرف آثار، کالاها و خدمات فرهنگی متناسب با هویت و سبک زندگی اسلامی - ایرانی و جلوگیری از گسترش شکافهای اجتماعی
2. افزایش سرمایهگذاری، تولید و مصرف آثار، کالاها و خدمات فرهنگی
3. رونق گفتوگوی همگانی، مستمر و سازنده برای اعتلای اندیشه، فرهنگ و هنر و حل و فصل مشکلات این حوزهها
4. مشارکت فعال بخش خصوصی در سیاستگذاری بر نامهریزی و فعالیتها فرهنگی
5. شفافیت، سلامت و عدالت در توزیع یارانههای بخش فرهنگ و هنر و رسانه
6. حضور موثر در مبادلات فرهنگی جهان اسلام و افزایش سهم در بازارهای فرهنگی منطقهای و بینالمللی
503