به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند مهم‌ترین نیازی که در حال حاضر در اقتصاد کشور به شدت احساس می‌شود و توجه به آن می‌تواند وابستگی اقتصاد ایران را به درآمدهای نفتی کاهش دهد، تقویت تولید داخلی چه در بخش صنعت و چه در بخش کشاورزی است، البته در کنار این تقویت باید نگاه صادراتی هم گنجانده شود.

هنچنین کارشناسان اقتصادی یکی از مهم‌ترین راهکارهای گذر از اقتصاد نفتی را تقویت اقتصاد دانش بنیان می‌دانند. این یکی از مسائلی است که در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هم به صورت جدی روی آن تمرکز و تاکید شده است. در واقع بر اساس تجربه‌های اقتصادی ثابت شده جهانی، در حال حاضر اقتصاد صنعتی در دنیا پوست‌اندازی کرده و وارد دوره‌ای شده است که دانش به معنی عام و کامل کلمه‌ در آن نقش اساسی و موتور محرکه را بازی می‌کند. از این منظر است که تقویت تولید ملی هم باید با این نگاه مورد توجه قرار بگیرد.

رضا پدیدار نایب‌رییس فدراسیون صنعت نفت ایران در گفت وگو با خبرنگار ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که برای کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی مسوولان نظام چه برنامه‌هایی را در دستور کار خود قرار دهند، اظهار کرد: مهم ترین موضوعی که در حال حاضر برای جلوگیری از وابستگی به درآمدهای حاصل از وجوه صادرات مستقیم مطرح می شود، این است که ما از زنجیره افزوده، تولید ایجاد کنیم تا زنجیره ارزش افزوده تولید فراهم شود.

او تصریح کرد: بحث بعدی توسعه صنعت پتروشیمی کشور است که بتوانیم مواد اولیه مورد نیاز پتروشیمی ها که عمدتا میعانات گازی و سایر مشتقات هیدرو کربوری است آنها را تبدیل به کالای نهایی کنیم و این عوامل علاوه بر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، قدرت اقتصادی ما را دو چندان می‌کند.

نایب‌رییس فدراسیون صنعت نفت ایران تاکید کرد: همچنین برنامه‌ریزی بلندمدت و تولید محصول متنوع متناسب با نیاز اقتصادی کشور است. بنابراین تنوع نیاز اقتصادی از طریق استفاده از مواد اولیه به ویژه در حوزه نفت و گاز و پتروشیمی مشتقات در داخل کشور این امر مهم را جامه عمل پوشانده تا از این طریق پالایشگاهها توسعه پیدا کند. بنابراین با این کار نیاز به واردات بنزین و مشتقات دیگر کاهش پیدا می‌کند. از طرفی در منطقه خاورمیانه به صادر کننده مواد هیدروکربنی(بنزین هواپیما، جت، گازوئیل و نفت سبک) تبدیل می‌شویم.

پدیدار اظهار کرد: آنچه که در برنامه ششم توسعه لحاظ شده است انجام سرمایه گذاری زیربنایی برای جلوگیری از خام فروشی و دستیابی به زنجیره ارزش افزوده تولید ملی است. در این خصوص اعداد و ارقام را پیش بینی کردند که قاعدتا 50 درصد وابستگی ما را به واردات بخش عمده ای از محصولات پتروشیمی یا مواد خام هیدروکربنی کم می‌کند با این روش علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، سبب ایجاد ارزش افزوده بیشتر و اشتغالزایی در کشور می‌شود.

در ادامه فرشاد مومنی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: تاثیر پذیری اقتصاد کشور از کاهش و افزایش قیمت نفت و بلوایی که بالا و پایین شدن نرخ ارز در بازار کشور به پا می‌کند، به دلیل غفلت بلند مدت از تقویت بنیه‌های تولیدی در کشور است. در سال‌های متمادی، دولت‌های مختلف متاثر از فشاری که واسطه‌گری و دلالی بر آنها وارد کرده‌اند از تولید داخلی دور شده و با وابسته شدن به نفت و واردات اقتصاد کشور را وابسته کرده‌اند و نتیجه آن این شده که در این حد به درآمدهای نفتی وابسته هستیم.

او با بیان اینکه مشکلات ساختاری اقتصاد در کشور باید برطرف شود اظهار کرد: برای کاستن از تاثیر تکانه‌های قیمتی نفت در بازار جهانی بر اقتصاد کشور باید تولید کشور را در بخش صنعت و کشاورزی به شدت تقویت کنیم. این مهم‌ترین راهکاری است که می‌توان برای عبور از این شرایط پیشنهاد کرد که به خوبی هم در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی به لحاظ نظری تبیین شده است.

از نظر کارشناسان اقتصادی، در شرایط حاضر وابستگی شدید و تاثیرپذیری اقتصاد کشور از نوسانات نرخ نفت، ارز و طلا قابل قبول نیست. این میزان از وابستگی اقتصاد کشور را در مقابل تکانه‌های اقتصاد جهانی به شدت آسیب‌پذیر کرده و عوامل بیرونی بیش از حد استانداردهای جهانی بر اقتصاد ایران تاثیر می‌گذارد و این در حالی است که اقتصاد کشورمان در جهت برعکس از قدرت تاثیرگذاری بالایی که انتظار می‌رود بر اقتصاد منطقه و جهان برخوردار نیست. این عارضه به اعتقاد کارشناسان اقتصادی یک بار برای همیشه باید درمان شود.

مشارکت بخش خصوصی در سطح کلان اقتصاد، نگاه به پتانسیل‌های درونی و تقویت تولید داخلی با نگاه صادرات محور و کاهش وابستگی اقتصاد به نفت و اصلاح نظام اقتصادی کشور؛ از جمله گزاره‌هایی است که کارشناسان اقتصادی برای عبور از این شرایط روی آن تاکید می‌کنند. تمام این گزاره‌ها و پیشنهادات مشابه به نوعی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار گرفته است.

گزارشگر: حبیبه رحیمیان

400