به گزارش خبرنگار ایسکانیوز؛ با فرارسیدن ماه محرم هر سال تمام مسلمانان جهان به خصوص ایرانیان به عزاداری سرور و سالار شهیدان امام حسین(ع) و یاران وفادارش می پردازند.

از یک هفته مانده به ماه محرم تمام خیابان ها، مساجد، هیئت ها شروع به سیاه کردن با پارچه مشکی و یا سبز رنگ می پردازند. عزاداری و مراسم های سینه زنی هر ساله در هیئت ها، مساجد، تکیه ها با روضه خوانی و مداحی آغاز می شود.

شهرستان بیرجَند در استان خراسان جنوبی ایران واقع شده‌است که در ایام محرم سوگواری های محلی برگزار می کند. تعزیه یکی از مراسم های عزاداری در محرم است. انواع تعزیه در ماه محرم در روستاهای بیرجند برگزار می شود که در روستای خنگ صحرای کربلا و در روز عاشورا تعزیه حضرت ابوالفضل در روز تاسوعا انجام می شود.

علاوه بر آیین های عزاداری و سوگ امام حسین اطعام و ادای نذورات در روزهای اول محرم به ویژه در روز نهم و دهم مردم بیرجند انجام می شود. در این هفته کمتر محله ای است که از آیین عزاداری و نذورات دیده نشود.

در مراسم های تعزیه خوانی افرادی که نقش هایی از جمله: حضرت زینب(س)، علی اکبر(ع)، امام حسین (ع)، شمر، طفلان مسلم بن عقیل را بر عهده می گیرند.

در روستای مهمویی نیز تعزیه های حر، حضرت امام حسین (ع)، حصرت علی اکبر (ع)، حضرت ابوالفضل (ع) و وفات پیامبر رایج است.

در روستای درخش و آسیابان در روستای هفتم محرم تعزیه خوانی مسلم بن عقیل، در روز هشتم تعزیه علی اکبر، روز نهم تعزیه حضرت ابوالفضل و در روز دهم تعزیه صحرای کربلا برگزار می شود.

رسم بیل زنی

رسم بیل زنی نیز از دیگر آیین های ویژه مراسم سوگواری حضرت اباعبدالله است. این رسم در هیچ یک از شهرهای دیگر ایران به چشم نمی خورد و تنها سالی یک بار، در ظهر عاشورا در منطقه خوسف استان خراسان جنوبی انجام می شود، قدمتی بیش از 100 سال دارد.برای برپایی این مراسم در هر یک از دو هیأت خوسف، دو دسته پانزده نفری که در مجموع چهار دسته هستند تشکیل می شود. افراد بیل به دست، دایره وار و به هم چسبیده بیل ها یشان را به طرف آسمان می گیرند و هر فرد در هنگام حرکت به هوا پریده و تیغه بیل اش را به بیل های دیگر می زند و همه یک صدا و با آهنگی مخصوص می گویند «حیدرعلی» و هم زمان بیل ها نامنظم و با شتاب به یک دیگر می خورند. منقلب شدن افراد شرکت کننده سبب حاکم شدن فضایی حزن آلود و معنوی در این مراسم می شود.

مراسم بیل زنی نوعی شبیه سازی از طایفه کار «بنی اسد» درصحرای کربلا است که پس از سه روز و سه شب پیکر شهدا را با بیل و یا ابزاری دیگر به خاک سپردند.در مراسم بیل زنی، عزاداران علاوه بر تجسم دفن شهدا می خواهند به این طریق چکاچک و سر و صدای به هم خوردن شمشیر و اسلحه در آن زمان را با برخورد سر بیل ها مجسم سازند.

مراسم علم گردانی

علم از دو قسمت پایه و توغ تشکیل شده که پایه‌های آن از دو تا 20 متر متغیر است و بیشتر آنها دو تا پنج متر است.علم پوشش پارچه‌ای دارد که به آن پیراهن علم می‌گویند و به رنگ‌های سبز، سیاه، سفید و روشن است.

عزاداری در بیرجند اغلب در قالب دسته های کوچک و بزرگ محلی و هیئت های سینه زنی و زنجیر زنی به چشم می خورد. در مراسم علم گردانی با پای پیاده به خیابان ها و کوچه ها می روند و با همراهی مداح و زنجیر زدن به عزاداری و سوگ می پردازند.

در این مراسم علم را به خانه های شهدا، فوت شده می روند و برای صاحب خانه فاتحه می خوانند و آن خانواده برای پذیرایی و تشکر از عزاداران حسینی با چایی، شربت پذیرایی می کنند.

مراسم هفت منبر

برگزاری مراسم شبیه گردانی، تعزیه خوانی، آتش زدن نمادین خیمه ها، راه اندازی کاروانهای سبزپوش و سرخپوش از جمله مراسم تعزیه شهادت سالار شهیدان در روز عاشوراست.

مراسم "هفت منبر"در روز تاسوعا از سوی زنان در بیرجند برگزار می شود، در این آیین بانوان با روشن کردن هفت شمع در هفت منبر، مسجد و حسینیه در آن شرکت می کنند.

دسته های عزاداری در روز عاشورا در بیرجند در محلی موسوم به قتلگاه به گرد هم می آیند و به نوحه خوانی و سینه زنی می پردازند این عزاداری با فرا رسیدن ظهر عاشورا و آتش زدن خیمه ها به عنوان نمادی از خیمه های فرزندان امام حسین (ع) به اوج خود می رسد و همان شب تاسوعا با روشن کردن شمع و مراسمی با عنوان شام غریبان به عزاداری می پردازند.

گزارش از: مرضیه کنگرانی

902//900