از شروع استارت آپ ها در ایران مدت زمان زیادی نمی گذرد، همین مدت کوتاه نشان دهنده این است که فضای کار آفرینی در ایران به سرعت رشد کرده و به فضای نوآوری در کسب و کارها تبدیل شده است.البته برای اینکه کسب و کارهای نوپا یا همان استارت آپ ها در همان ابتدای کار به موفقیت دست پیدا کنند، نیاز به یک شتاب دهنده دارند که نقش اصلی شتاب دهنده معرفی استارت آپ به بازار و جذب سرمایه گذار ایفا می نماید.

در سه سال گذشته ما شاهد تعداد زیادی شتاب دهنده در فضای کسب و کارهای نوپا بوده ایم که وظیفه اصلی شتاب دهنده ها انتخاب ایده ها یا استارت آپ ها و دادن سرمایه اولیه و فضای کار و خدمات مرتبط با رشد که مدت زمانی که استارت آپ ها در شتاب دهنده با تیم خود حضور پیدا می کنند 3 الی 6 ماه است در اواخر سال 1392 و اوایل سال 1393 موج تشکیل شرکت های استارت آپی در ایران شکل گرفته است و شروع به کار شرکت های کارآفرینی و استارت آپ ها در کنار مراکز رشد فن آوری رقم خورد شتاب دهنده ها با تشکیل کارگاه های مرتبط کارکردن برروی محصولات و یا خدمات و ایجاد تفکر بازریابی برای محصول و یا خدمات در بازار هدف دیجیتال ارائه شده است و این امکان را بوجود می آورد تا استارت آپ ها با توانایی بیشتر و سریع تری به بازار ارائه شوند و به این ترتیب پروسه موفقیت و شکست زودتر مشخص می گردد.

برای شروع می توان به برخی از دلایل شکست استارت آپ ها اشاره کرد:

یکی از دلایلی که می توان به آن اشاره کرد نیاز سنجی بازار یا تحقیقات بازاریابی می باشد که آیا این ایده ای که قرار است استارت آپ شود جزو دغدغه های بازار می باشد یا خیر و یا اینکه گره ای از مشکلات باز می کند.

مهمترین نیازی که جلوگیری می کند از شکست استارت آپ ها بررسی وضعیت رقبا در بازار هدف می باشد که آیا می تواند ایده ای که قرار است به استارت آپ تبدیل شود و محصول یا خدماتی را تولید کند قادر است مشتری های حجمی از بازار را به سمت استفاده از محصول یا خدمات استارت آپ بکشاند و یا نیش مارکت بازار و مهم تر از آن قدر السهم بازار هدف برای این ایده چقدر است.

دلیل بعدی عدم توجه به آن که باعث شکست می شود بازاریابی محصول یا خدمات استارت آپ می باشد که در مرحله پس از ایده پردازی باید به بازاریابی محصول یا خدمات توجه داشت یکی از بخش هایی که به آن در بازاریابی توجه نمی شود بازار سنجی است .

سنجش وضعیت بازار و سنجش وضعیت رقبا نکته جالبی است که معمولا به آن توجه نمی شود وقتی ما برندی را تولید می کنیم قابل تغییر است همانطور که می بینیم این اتفاق در بسیاری از برندهای خارجی و داخلی افتاده است، پس نکته مهم این است که با توجه به وضعیت بازار می توان آن را ری برند کرد و نام جدیدی برای استارت آپ در نظر گرفت.

یک بخش مهمی که هزینه زیادی برای سرمایه گذارانی که برروی استارت آپ ها سرمایه گذاری می کنند نقش آفرینی می کند و خیلی کمتر به آن توجه می شود هزینه بدست آوردن مشتری می باشد.

بیشتر استارت آپ ها برای بدست اوردن حجم بیشترمشتری در جامعه هدفشان نسبت به رقبا با آن خیلی آشنا هستند نکته جالبی که در موضوع هزینه بدست آوردن مشتری وجود دارد میزان ارزش که یک مشتری می تواند برای خرید محصول یا استفاده از خدمات استارت آپ خلق نماید چقدر است و چقدر می توان مشتری را برای محصول یا خدمات استارت اپ وفادار نگه داشت چون بیشتر استارت اپ ها دیدتکنیکالی به محصول یا خدمات خود دارند اصلا به موضوعاتی که عنوان شد توجه نمی کنند شاید این هم دلیل شکست بیشتر استارت آپ هاست.

تیم یا گروه یا بنیانگذاران یک استارت آپ که افرادی هستند که شکل اولیه یک استارت آپ را می سازند و مهمترین نقش رادر تیم استارت آپ رهبر یا لیدر آن دارد رهبر شخصی است آرمان گرا با اهداف بزرگ که به نظرات افراد گروه خود احترام می گذارد و از اعتمادی که به او شده سوءاستفاده نمی نماید و با اقتدار تیم استارت آپ خود را به نقش آفرینی در بازار هدف برای ایجاد سود برای تمامی اعضای تیم و سرمایه گذارران استارت آپ می کشاند.

اغلب شتاب دهنده ها ایده هایی که بدون تیم باشند را قبول نمی کنند و داشتن تیم خوب از مهمترین اتفاق های مهم یک استارت آپ است.

عامل دیگری که می توان به آن توجه کرد سرمایه گذاران هستند که نقش بسیار مهمی را در زنده ماندن استارت آپ می نمایند.اما آیا استارت آپ ها هم همانند سرمایه گذار ها سرمایه پذیر خوبی هستند.سرمایه پذیر بودن نقش اصلی سرمایه گذاری است و همیشه استارت آپ ها باید استراتژی پایان بودجه خود را پیش بینی و برای آن برنامه ریزی کنند که اگر برای راند دو و سه سرمایه گذاری وجو نداشت چه استراتژی را باید برای بقاء خودشان انجام دهند.

نداشتن شفافیت در ایده استراتژی و تخصیص بهینه منابع و عدم در نظر گرفتن منابع موجود یکی از دیگر موضوعات شکست پذیری استارت اپ هاست و نداشتن عدم تمرکز کافی بر روی محصول یا خدمات استارت اپ ها و ارائه محصول از رده خارج نیز از مواردی است که سریعا" باعث از بین رفتن استارت آپ ها می شود.

با توجه به ظرفیت هایی که در مسیر کارآفرینی استارت آپ ها ایجادشده و باعث می شود جوان های با استعداد کشورمان خودشان آستین بالا بزنند و برای هم نسلی های خود و حتی نسل های گذشته و آینده با کسب و کارهای نوپا یا همان استارت آپ ها مبنی بر فنآوری اطلاعات که نتیجه پیشرفت فن آوری در ایران شده و باعث ارتقای سطح کیفیت مردم و دسترسی آسان شده است و همراه و همگام با اهداف دولت الکترونیک می باشد.

حمایت دولت الکترونیک کمک خواهد کرد که از بوروکراسی های اداری و دولتی کاسته شود و هدف عمده کسب و کارهای نوپا ایجاد اشتغال است که مهمترین دغدغه دولت الکترونیک می باشد. در این مدت کوتاه ناظر هستیم که تعداد زیادی شغل ایجاد شده است .جوانان نخبه و توانمند که ایده های خلاقانه خود را تبدیل به کسب و کارهای نوپا می کنند که این خود مولد تولید کنند مشاغل بسیار بر بستر دانش فن آوری اطلاعات است. باید بیشتر و بیشتر مورد حمایت قرار گیرند چون اشتغال زایی را می توان به عنوان موتور محرک اقتصاد و پیشرفت و توسعه نگاه کرد.

مهمترین گامی که می توان در راه توسعه و زیرساخت های ایجاد اشتغال در شرایط رشد و توسعه کنونی برداشت حمایت از جوانان کارآفرین است که آثار عملکردنشان تاثیر مثبت در فضای کنونی جامعه داشته است.

نکته ای که می توان به آن اشاره کرد عدم آگاهی و آشنایی بعضی از نحوه فعالیت این نوع خاص از کسب و کارهای نو می باشد که متاسفانه باعث شده که انگشت اتهام به سمت جوانان و کارآفرینان موفق داخلی نشانه می رود.

الان در حال حاضر توجه زیادی به استارت آپ در دانشگاه‌های کار آفرینی در کل کشور شده و داشنجویان علاقه مند به این حوزه روز به روز رو به افزایش هستند.

نویسنده : دکتر رامیار قنبری* کارشناس حوزه فناوری اطلاعات و استارتاپ ها

403