به گزارش ایسکانیوز مدت‌هاست که مردم دنیا ٣٠ سپتامبر (هشتم مهرماه) را با عنوان «روز جهانی ناشنوایان» می‌شناسند؛ روزی که قرار است از مشکلات ناشنوایان دنیا بکاهد و فرهنگ ارتباط با این قشر از جامعه را افزایش دهد.
در ایران که نزدیک به یک میلیون ناشنوا و کم‌شنوا وجود دارد اما مشکلات این افراد فراتر از کشورهای توسعه‌یافته است و هنوز امکان زندگی عادی برای آنها فراهم نشده است. «اکرم سلیمی» مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران و «علی‌همت محمودنژاد» مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان به مناسبت این روز و در گفت‌و‌گو با ایسنا، اشاره‌ای به مشکلات افراد کم‌شنوا و ناشنوا در ایران داشتند و از ممنوعیت استفاده از «زبان اشاره» در مدارس استثنایی انتقاد کردند. سلیمی در این گفت‌و‌گو با تأکید بر این‌که ناشنوایان در ایران در مضیقه‌های متعدد قرار دارند، می‌گوید: «استفاده از زبان اشاره در حال حاضر به طور کلی در مدارس آموزش و پرورش استثنایی ایران کنار گذاشته شده است. آموزش و پرورش استثنایی کشور هیچ کاری برای دانش‌آموزان ناشنوا انجام نداده است؛ اگر یک کودک ناشنوا را با یک کودک شنوا مقایسه کنیم، طبیعتا دایره لغت ناشنوایان نسبت به شنوایان بسیار محدودتر است و به همین دلیل آموزش و پرورش استثنایی وظیفه دارد این دایره لغت را جایگزین کند.»
مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران ادامه داد: «انتظار نداریم آموزش و پرورش استثنایی کتاب جداگانه‌ای برای ناشنوایان تألیف کند، اما نیاز است یک کتاب علاوه بر آموزش‌هایی که به دانش‌آموزان عادی داده می‌شود، حداقل در زمینه ادبیات فارسی ویژه ناشنوایان تألیف شود.»
سلیمی درباره غیرقانونی بودن استفاده از زبان اشاره در مدارس استثنایی ایران هم می‌گوید: «با این‌که ایران به عضویت کنوانسیون جهانی معلولان در آمده و در این کنوانسیون آمده است که زبان اشاره باید به رسمیت شناخته شود؛ اما هنوز در ایران استفاده از این زبان در مدارس آموزش و پرورش استثنایی غیرقانونی است؛ این در حالی است که زبان اشاره زبان رسمی ناشنوایان است.»
مدیرعامل انجمن خانواده ناشنوایان ایران ادامه می‌دهد: «یکی از دلایلی که مجید قدمی، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور در توجیه استفاده‌نکردن از زبان اشاره در مدارس استثنایی مطرح می‌کند، این است که می‌خواهند تلاش کنند تا فرد ناشنوا خارج از مدرسه بتواند با افراد عادی ارتباط برقرار کند؛ این در حالی است که زبان اشاره هیچ مغایرتی با آن ندارد که اگر فرد ناشنوا آن را بداند و از آن استفاده کند، دیگر نتواند با سایر افراد جامعه ارتباط برقرار کند.»
سلیمی با تأکید بر این‌که بهترین زبان آموزش به ناشنوایان زبان اشاره است و تمام دنیا جز کشور ایران این مسأله را پذیرفته است، می‌گوید: «با تلاش‌هایی که با سازمان بهزیستی کشور داشته‌ایم، توانسته‌ایم این موضوع را در لایحه اصلاحی حمایت از حقوق معلولان بگنجانیم و به رسمیت بشناسیم که امیدواریم هر چه زودتر این لایحه به تصویب رسیده و زبان اشاره در کشور به رسمیت شناخته شود.» اشاره سلیمی به لایحه‌ای است که مدت‌ها در مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است و هنوز به صحن علنی مجلس نرسیده است.
به گفته سلیمی، ناشنوایان و کم‌شنوایان با جمعیتی نزدیک به یک‌میلیون نفر در ایران حتی از بهزیستی مستمری دریافت نمی‌کنند: «این دسته از معلولان کشور حتی مستمری سازمان بهزیستی که به معلولان تعلق می‌گیرد را دریافت نمی‌کنند؛ زیرا اولویت پرداخت مستمری به معلولان جسمی و یا سایر گروه‌های معلولان است که دارای معلولیت آشکار هستند، این در حالی است که باری که فرد ناشنوا تحمل می‌کند، بسیار سنگین‌تر از باری است که سایر معلولان به دوش می‌کشند؛ زیرا سایر معلولان حداقل توانایی برقراری ارتباط و بیان مشکلات خود را دارند.»
«رابط ناشنوا»؛ ساعتی ٥٠ هزارتومان
چالش‌های پیش‌روی ناشنوایان به یک یا دو مورد خلاصه نمی‌شود و آن‌طور که مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان می‌گوید، این افراد قادر به درک مفاهیم «عشق ورزیدن» یا «دفاع‌کردن» نیستند. محمودنژاد در توضیح این موضوع می‌گوید: «همه ما می‌دانیم که مفاهیمی چون «عشق‌ورزیدن» یا «دفاع‌کردن» چه معانی می‌دهد اما یک ناشنوا قادر به درک معانی این عبارت‌ها نیست و این عبارت‌ها در ناشنوایی هیچ مفهومی ندارد، زیرا مسائل انتزاعی در ناشنوایی بی‌مفهوم است. در ناشنوایی لمس‌کردن انسان‌ها بخشی از حروف الفبایشان است، درحالی که در انسان‌های عادی این امر چندان مورد تأیید نیست؛ به همین دلیل است که ناشنوایی را یکی از سخت‌ترین نوع معلولیت‌ها می‌دانیم که در کشور ما از هیچ‌گونه خدمات رفاهی برخوردار نیستند.»
مشکلات کاری افراد کم‌شنوا یکی دیگر از معضلات این قشر از جامعه ایران است که محمودنژاد به آن اشاره می‌کند: «ناشنوایان به دلیل معلولیت خود متاسفانه از طریق کارفرماها خیلی سخت جذب بازار کار می‌شوند، به‌طوری که معمولا افراد ناشنوا در کارگاه‌هایی که به صورت ویژه برای آنها طراحی شده، جذب شدند اما با توجه به تعداد محدود این مراکز فقط تعداد اندکی از آنان می‌توانند در این مراکز جذب شده و صاحب شغل شوند.»
اما کمبود رابط ناشنوا، موضوعی است که در سال‌های گذشته به‌عنوان یکی از جدی‌ترین مشکلات ناشنوایان در ایران مطرح شده ولی آن‌طور که فعالان حقوق ناشنوایان می‌گویند، مشکل همچنان به قوت خود باقی است. محمودنژاد درباره این مشکل می‌گوید: «یکی از بزرگترین مشکلات ناشنوایان در کشور نبود رابط ناشنواست. برای مثال یک دانشجوی ناشنوا در میان سایر دانشجویان این کلاس وقتی فقط لب‌زدن‌های استاد خود را می‌تواند ببیند، چگونه موفق خواهد شد؟ دسترسی ناشنوایان کشور تا حدی کم و محدود است که متاسفانه براساس مطالعاتی که داشته‌ام، حتی به تعداد انگشتان یک دست در ایران فرد ناشنوایی که موفق به اخذ مدرک دکترا یا حتی فوق‌لیسانس شده باشد، نداریم.» مدیرعامل انجمن حمایت از حقوق معلولان ادامه می‌دهد: «این مسأله به این معنی نیست که ناشنوایان بی‌استعداد هستند، بلکه ابزار لازم برای نشان‌دادن استعداد و شکوفایی آنها در کشور وجود ندارد که یکی از مصادیق آن عدم وجود رابط ناشنوا در کشور است.»
محمودنژاد درباره پرداخت‌نشدن حق رابط ناشنوا به این افراد هم می‌گوید: «درحال حاضر هر رابط ناشنوا حداقل ساعتی ٥٠هزار تومان دستمزد دارد اما دولت حتی ریالی را به‌عنوان حق رابط ناشنوا به دانشجویان ناشنوا پرداخت نمی‌کند اما می‌بینیم که به معلولانی همچون ضایعه نخاعی‌ها حق پرستاری می‌دهند و همین‌جاست که مدعی می‌شویم؛ ناشنوایی سخت‌ترین نوع معلولیت است و ظلم به ناشنوایان تا حدی فاحش است که حتی از حقوق سایر معلولان هم برخوردار نیستند.»
شهروند
700
