* ارتش عراق در چند روز گذشته عملیات بسیار بزرگی را برای کنترل دوباره کرکوک و به طور کلی مناطق مشمول ماده 140 آغاز نمود، اهمیت این مناطق در چیست که هم بغداد و هم اربیل برای کنترل بر آنان با هم رقابت دارند؟

به طورکلی این مناطق از چند جهت دارای اهمیت فوق العاده هستند. به لحاظ ژئواکونومیکی این مناطق مرکز و کانون انرژی عراق محسوب می شوند. بخش بزرگی از نفت صادراتی عراق از مراکز نفتی کرکوک و عین زاله تامین می شود و این مناطق به لحاظ گازی نیز قطب اصلی گاز عراق را تشکیل می دهند. همچنین به لحاظ ژئوپولتیکی کنترل بر این مناطق، وجود و حیات اربیل یا بغداد را به مخاطره خواهد انداخت. یعنی اگر این مناطق تحت کنترل بغداد باشند حیات اربیل با مشکل مواجه خواهد شد و برعکس این مساله نیز صادق است. این مناطق از شهر خانقین در مرز با ایران شروع و تا مرزهای سوریه در شهر سنجار امتداد می یابند. برای هر دو بازیگر این استان ها اهمیتی استراتژیک دارند. این ها دلایل به وجود آمدن درگیری های چند روز گذشته بین اربیل و بغداد هستند.

* با حمله ارتش عراق، مواضع کردها برخلاف انتظارات به آسانی سقوط کردند، چه عامل یا عواملی باعث پیروزی برق آسای بغداد شد؟

در این میان می توان به چند عامل اصلی و عمده اشاره کرد. از یک طرف با برگزاری رفراندوم استقلال در اقلیم کردستان، این منطقه تمامی حمایت های منطقه ای و بین المللی خود را از دست داد و موازنه قوا به طور کامل به نفع بغداد تغییر کرد. علاوه براین اختلافات بین دو حزب دموکرات و اتحادیه میهنی کردستان یکی از پارامترهای موثر در این مساله بوده است. این دو حزب اصلی دارای استراتژی و منافع متضادی بودند و از دو رویکرد مجزا برای آینده اقلیم کردستان حمایت می کردند. به همین دلیل در زمان حمله ارتش عراق نیروهای اتحادیه میهنی کردستان وابسته به رئیس جمهور فقید عراق، مام جلال حاضر به درگیری با نیروهای دولت مرکزی عراق نشدند. این امر در پیشروی سریع نیروهای ارتش عراق نقش بسیار موثری داشت.

* آیا با فتح کرکوک و برخی از مناطق دیگر همچون سنجار، دولت مرکزی عراق به پیشروی های نظامی خود ادامه خواهد داد؟

دولت عراق به طور رسمی اعلام کرده که تنها هدفش کنترل مناطق مشمول ماده 140 می باشد. آنان پس از رسیدن به هدف خود، این پیشروی ها را متوقف خواهند کرد و مواضع خود را در این مناطق مستحکم خواهند کرد. زیرا براساس قانون اساسی عراق اقلیم کردستان مرکب از هر سه استان اربیل، سلیمانیه و دهوک مورد پذیرش قرار گرفته و دولت مرکزی با وجود و تداوم موجودیت این اقلیم مشکلی نخواهد داشت.

* پس از این دولت عراق چه سیاست هایی را در قبال اقلیم کردستان پیش خواهد گرفت؟

به نظر می رسد دولت مرکزی در ابتدا چند نفر از مسئولان عالی رتبه و برگزار کننده رفراندوم از جمله استاندار کرکوک را دادگاهی خواهد کرد. علاوه براین روابط حسنه خود با اتحادیه میهنی کردستان را افزایش خواهد داد و شاید حتی برای ایجاد شکاف در اقلیم کردستان و تبدیل این اقلیم به دو واحد اداری به مانند سال های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵ تلاش کند. تسلط اقتصادی بیشتر و کنترل فرودگاه ها و گذرگاه های مرزی بخش دیگری از سیاست های جدید بغداد علیه اربیل را تشکیل می دهد.

* آیا کردها از توان ضد حمله و بازپس گیری این مناطق برخوردار هستند؟

به لحاظ نظامی اکنون کردها به دو بخش عمده تقسیم شده اند. آنان از قابلیت نظامی چندانی برای این موضوع برخوردار نیستند. همچنین آمریکا از این اقدام کردها حمایت نخواهد کرد. کشورهای همسایه نیز از اعاده قدرت و اقتدار دولت مرکزی در این مناطق حمایت می کنند. از طرفی دیگر کردها در یک دهه گذشته سرمایه گذاری کلانی در بخش های نفت و گاز، مسکن، زیر ساخت های اقتصادی اقلیم کردستان جذب کرده اند. وقوع جنگ و درگیری بیشتر به معنی خروج سرمایه گذاران و تبدیل اقلیم کردستان به منطقه ای جنگی خواهد بود. که این نیز برای رهبران اربیل قابل قبول نخواهد بود.

*آمریکا پس از کنترل کرکوک از کدام بازیگر حمایت خواهد کرد؟ اربیل یا بغداد؟

اگرچه برگزاری رفراندوم با حمایت آمریکا برگزار شد، اما پس از کنترل کرکوک بر این باور هستم آمریکا بیشتر تخم مرغ های خود را در سبد بازیگر پیروز قرار خواهد داد. اما این به معنی عدم حمایت اربیل و یا قطع رابطه با کردستان نیست. اربیل بخش مهمی از سیاست منطقه ای آمریکا را تشکیل خواهد داد.

* پیش بینی شما برای روزهای آینده چگونه خواهد بود؟ آیا احتمال مذاکره و توافق جدید وجود دارد؟

هر دو طرف پس از کنترل کرکوک توسط ارتش عراق به میز مذاکره باز خواهند گشت. اما این بار موازنه به نفع بغداد تغییر کرده است. در مذاکره آتی قدرت تاثیرگذاری بغداد و تحمیل نظرات دولت مرکزی بیشتر مشاهده خواهد شد. اربیل اکنون در انزوای شدیدی قرار دارد و به نظر می رسد بغداد نیز بدین خاطر از شروع مذاکرات استقبال خواهد کرد.