شیوا مقانلو در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز در مورد اهمیت حضور کشور ایران در نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت، گفت: حضور ناشران و نویسندگانی ایرانی به رغم عدم آشنایی مخاطب خارجی با ادبیات ایران موثر است زیرا با همین حضور بین المللی است که آثارمان مورد توجه و استقبال از سوی ادبیات جهان قرار می گیرد.

وی افزود: شاید در مقایسه با کشوری مانند ترکیه شاهد استقبال کمتری از سوی ناشران سایر کشورها نسبت به ادبیات کشورمان باشیم که طبیعی هم هست و دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی دارد، ولی این تفکر برخی همکاران هم که چون ایران جزو قانون کپی رایت جهانی نیست پس نویسنده های ما در نمایشگاه بین المللی فرانکفورت حضور پیدا نکرده و کارهایشان را ارائه نکنند، یک بی انصافی مضاعف در حق ادبیات ایران است.

نویسنده کتاب «آنها کم از ماهی‌ها نداشتند»، ادامه داد: ما ناگزیر به رعایت کپی رایت هستیم و اتفاقا باید در چنین رویدهایی به انتقادات سایر کشورها در خصوص نشر ایران گوش بدهیم و برای حضور بهترمان در عرصه جهانی تلاش کنیم.

مقانلو با بیان اینکه طرفدار قانون کپی رایت هستم، اظهار کرد: شاید الحاق ایران در تمام حوزه های نرم افزاری و سخت افزاری به کنوانسیون «برن» میسر نباشد اما حداقل در حوزه کتاب، به نظرم رعایت کپی رایت با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی عملی است، به خصوص که وزارت ارشاد در دوران اخیر نگاه مثبت تری به حوزه کتاب و نشر داشته است.

این مترجم ادامه داد: کارشناسان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می توانند به طور مثال از چاپ دوباره اثری که قبلا حق رایتش توسط یک انتشارات کسب شده و ترجمه اش به بازار آمده، ممانعت کنند.

مقانلو اضافه کرد: ناشر خارجی با بررسی سابقه کاری یک ناشر ایرانی و مترجم معرفی شده، حق کپی رایت کتابی را ارائه می کند و این یک فیلتر اولیه و نشان اعتماد و شناخت بین دو ناشر است و این شناخت جز با معرفی آثار ترجمه شده معتبر ما در رویدادهایی نظیر همین نمایشگاه ها امکان پذیر نیست. و این میان نقش آژانس های ادبی به ویژه خیلی مهم و درخور توجه است.

وی با بیان موانع مالی رعایت قانون کپی رایت در ایران اظهار کرد: عادت به رایگان بودن منابع در میان تعدادی از همکاران و اصلا خود من و ما باعث عدم استقبال از این قانون میان ما است، از طرفی با توجه به مشکلات مبادلات مالی و بانکی حتا گاهی ناشرانی علاقمند به خرید کپی رایت کتابی هستند اما به دلیل این مشکلات منصرف می شوند. این عدم رعایت در نهایت به خود من نویسنده هم ضرر می زند چون ناشر خارجی هم شاید موظف به رعایت قوانین نشود. به هرحال هر نویسنده ای علاقمند به ترجمه اثرش به سایر زبان ها است زیرا علاوه بر معرفی معنوی اثر، از عواید مالی آن نیز بهره مند می شود.

وی با رد ارتباط تعداد آثار ترجمه شده به زبان آلمانی و حضور ایران در نمایشگاه بین المللی فرانکفورت، گفت: قرار نیست برای حضور در چنین نمایشگاهی تعداد کتابهای ترجمه شده به زبان آلمانی داشته باشیم. نمایشگاه کتاب فرانکفورت یک رویداد بین المللی است. برخی کارشناسان تصور می کنند قرار است در نمایشگاه کتاب فرانکفورت آثار ایرانی با ترجمه آلمانی ارائه شود در حالی که ناشران از تمامی کشورها و زیانها در چنین نمایشگاهی حاضر میشوند.

این مترجم در مورد کیفیت حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه بین المللی کتاب فرانکفورت، گفت: چیزی که من دیدم در نمایشگاه فرانکفورت همه مشغول تکاپو و فعالیت بودند و مرتب جلساتی برگزار می کردند اما اینکه نهایتا قراردادها به کجا رسید و چقدر ضمانت اجرایی دارد مربوط به هر ناشر می شود. به هرحال ناشران همه ی کشورها مشغول گفت و گو و معرفی و قراراد بستن و .. با همتایانشان بودند.

مقانلو ادامه داد: نمایشگاه کتاب فرانکفورت و نمایشگاه های این چنینی جایی برای خرید کتاب نیست البته در روزهای آخر نمایشگاه برخی از غرفه ها تعدادی از آثارشان را با قیمت های پایین تری برای فروش گذاشته بودند اما بحث اصلی در چنین نمایشگاه هایی بر سر تبادل حق رایت است. کاربرد اصلی نمایشگاه بین المللی کتاب در معرفی اهالی نشر و قلم به هم و سایر کشورها ، و معرفی سایت های تبادل کتاب و مترجمین چند زبانه است و در تمام این زمینه ها میتوان از ظرفیت های ویژه نمایشگاه استفاده کرد.

502