به گزارش خبرنگار سرویس دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، فرهاد رهبر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ضمن خیر مقدم به میهمانان داخلی و خارجی کنفرانس و ابراز امیدواری برای مفید بودن این جلسه کارشناسی برای سیاستگذاران و برنامه ریزان کشور در دستگاههای اجرایی مختلف کشور ، افزود: توسعه پایدار یکی از مسائل مهم امروز دنیا است، زیرا توسعه یافتگی بنا بوده تا نجاتبخش جامعه بشریت باشد و جامعه بشری را به رشد، رفاه و آزادی کامل برساند.
وی ادامه داد: آنچه پیش روی کشورهای در حال توسعه است، این است که مردم گرفتار در فقر، نابرابری و بی عدالتی و نابسامانی محیطی به سر می برند؛ در کشورهای در حال توسعه و جهان سوم، شرایط به مراتب شکننده تر از قبل شده است و توسعه علیرغم اینکه امیدهایی در دل بشریت زنده کرده، اما جز تخریب محیط زیست چیزی برای بشر باقی نگذاشته است.
فرهاد رهبر خاطرنشان کرد: توسعه پایدار نوعی از توسعه است که نیازهای نسل امروز را بدون به خطر انداختن فرصتها و نیازهای نسل آتی تامین میکند، یعنی عدالت نسبی در بهرهبرداری از منابع و در بهرهبرداری از امکانات موجود امروز.
وی افزود: آنچه مورد توجه است در پارادایم جدید خوشبختی چندجانبه بشر است، در ادبیات توسعه توجه صرف به سرمایه فیزیکی نشده است بلکه به سرمایههای طبیعی و به عبارتی به سرمایه مادی، سرمایههای انسانی، دانش، مهارت، تغذیه، امنیت و سرمایه اجتماعی توجه شده است.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: در توسعه جدید هیچ کدام از این سرمایه ها جای خالی سرمایه دیگر را پر نمی کند. بنابراین استفاده مطلوب و بهینه و هماهنگ از همه سرمایهها و توجه به بهره برداری از این سرمایهها در نسلهای آتی باید مورد توجه قرار بگیرد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در این توجه به همه سرمایه ها، اعم از سرمایههای انسانی و اجتماعی، سرمایه زیست محیطی یعنی سرمایه مادی باید به طور کامل مورد استفاده قرار بگیرند تا به یک توسعه پایدار دست پیدا کنیم.
وی ادامه داد: اگر فقط به طبیعت فکر کنیم، طبیعت محوریم، اگر به رشد فکر کنیم رشد محوریم، اگر به هیچ کدام از اینها نیندیشیم با توسعه فقرزا مواجهیم.
دکتر فرهاد رهبر اظهار داشت: توسعه پایدار می تواند چهار جنبه داشته باشد: پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی که ارکان اصلی توسعه پایدار را شکل می دهند و همه این جنبه ها را باید مورد توجه قرار دهیم تا به توسعه پایدار دست پیدا کنیم.
وی اضافه کرد: عاملان و مولفه های توسعه پایدار نهادها و سازمانهای دولتی NGO ها و سازمان های بین المللی هستند؛ رشد مستمر امنیت، توسعه فرهنگی همه این ها مولفه های توسعه پایدار هستند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: در کنار اینها استقرار رشد پایدار، تبدیل اقتصاد ایستا به اقتصاد پویا و پرورش انسان آگاه، پیوندهای دوسویه و متقابل در اقتصاد جهانی محورهای اساسی توسعه پایدار هستند که باید در برنامهریزیهای اقتصادی مورد توجه قرار گیرند.
فرهاد رهبر با بیان اینکه توسعه پایدار انسان را محور قرار داده است و هدف آن بقای عزتمند وی است، تاکید کرد: در گذشته انسانها شاید به غریزه درک کرده بودند که رمز بقای آنها هماهنگی با طبیعت است و می دانستند که از بین بردن طبیعت موجب از بین رفتن خود آنها خواهد شد؛ امروز فناوری جدید و دسترسی به ابزار ها موجب شده است آن غریزه را فراموش کرده و شاهد آن باشیم که بعد از ۳۰ سال دریاچه ارومیه خشک شود.
وی ادامه داد: ریزگردها و آلودگی هوا اگر سالیان گذشته بیان میشد کسی باور نمیکرد اما امروز به عینه آن را شاهدیم و ادعای توسعه یافتگی داریم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: چرا چنین چیزی اتفاق افتاده است؟ اقتصاد در عرصه فناوری چهار مرحله را پشت سر گذاشته است اقتصاد تولید محور صنعتی و دانش محور و اقتصاد معرفت محور که هر کدام شاخص های خاص خود را دارند.
وی افزود: سطح سوم اقتصاد یعنی اقتصاد دانش محور است. کشورها با گذر از اقتصاد صنعت محور به دانش محور میرسند، در این مرحله دانش مهمترین عامل توسعه محسوب می شود اقتصاد دانش محور بر پایه خلاقیت، انتشار و بهره برداری از دانش قرار گرفته ولی آنچه از سوی کشورهای پیشرفته به کشورهای جهان سوم انتقال شده است حداکثر در مرحله صنعت است.
دکتر فرهاد رهبر تصریح کرد: دنیا امروز در مرحله دانش محور و به سمت اقتصاد حکمت محور حرکت می کند و گام برمیدارد ، اما همچنان جهان سوم در مرحله دوم باقی مانده و به مرحله اقتصاد دانش محور نرسیده است به همین دلیل ناپایداری توسعه در سطح ملی و بین المللی دارای علتهای متفاوت است که از جمله این علتها فقدان بینش و نگرش آینده نگر به توسعه است.
وی تصریح کرد: کمبود دانش و خردمندی درباره تعیین راهبردها، سیاستگذاری ها، تصمیم گیری ها در سطوح مختلف مدیریتی و عملیاتی از جمله مشکلاتی است که امروز کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: قرن ۲۱ قرن تفکر و تعقل نام گرفته است در حالی که هنوز در بسیاری از جوامع نادانی و بی خردی حکم فرماست و برای برون رفت از این ناپایداری در اقتصاد و برای رسیدن به کشاورزی پایدار باید به آن خرد و دانش دست پیدا کنیم.
فرهاد رهبر اظهار داشت: امروز مفهوم توسعه پایدار یک معنای ضمنی و صرفاً زیستمحیطی پیدا کرده است، در حالی که سازمان ملل کنفرانس هایی را برپا می کند تا توسعه پایدار را در زمینه های مختلف به جهانیان معرفی کند چرا که با دسترسی به این توسعه هاست که میتوان به توسعه پایدار رسید.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: آنچه امروز به دانشگاه برمیگردد و مورد توجه در دانشگاهها است که میتواند ما را به توسعه پایدار نزدیک کند آموزش و پژوهش است که علت اصلی ناپایداری در توسعه، توسعه نادانی و بی خردی نوع بشر در مورد چگونگی زندگی سعادتمندانه است.
وی افزود: آموزش و پژوهش میتواند با تربیت نیروی انسانی خلاق به توسعه پایدار کمک کند، در توسعه پایدار به معنای واقعی امروز انسان خلاق محور است.
فرهاد رهبر بیان داشت: اگر ما بتوانیم به یک انسان خلاق دسترسی پیدا کنیم، می توانیم به توسعه پایدار هم دسترسی پیدا کنیم بدون انسان خلاق دانا و هوشیار امکان دسترسی به توسعه پایدار وجود ندارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: ما در حوزه آموزش و پژوهش بایستی این مهارت ها و آگاهی های فردی و اجتماعی را افزایش دهیم تا بتوانیم به یک منابع انسانی آموزش دیده و ماهر دست پیدا کنیم و به توسعه پایدار نیز دسترسی پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه توسعه یافتگی به شدت به فناوری و دانایی ارتباط دارد، افزود: پیشرفت علم و دانش مزیت نسبی را تغییر می دهد، کشورهای توسعه یافته چارهای جز تقویت بنیانهای دانایی ندارند و باید راه را برای تولید و مبادله سریع علم و دانش باز کنند؛ از همین جا ارتباطات بین المللی برای دسترسی های علمی به سایر کشورها می تواند به توسعه پایدار کمک کند و اگر محیط زیست و توسعه در یک کشوری مورد خدشه قرار بگیرد به کل دنیا خدشه وارد می شود.
فرهاد رهبر تاکید کرد: بر مبنای این اصول که انسان خلاق محور، پایه توسعه پایدار است، الگوی توسعه پایدار در سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران معنا و مفهوم پیدا کرده است و اگر ما بخواهیم به توسعه پایدار دسترسی پیدا کنیم هم باید ارزش ها را ببینیم و هم باید مقتضیات را در نظر بگیریم و هم بایستی مبانی اجتماعی را مورد توجه قرار دهیم، اینها همه مواردی است که در سند چشم انداز ۱۴۰۴ جمهوری اسلامی ایران آمده است.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: در «ارزشها» بایستی ارزشهای ملی، اسلامی، انقلابی و اخلاقی مورد توجه قرار گیرند و در «مقتضیات» فرهنگ، جغرافیا،تاریخ و در «مبانی اجتماعی» نیز برای رسیدن به توسعه پایدار، عدالت اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد.
وی با اشاره به اینکه در سند چشم انداز بر توسعه انسانی و شکوفایی بشر تاکید شده و افزود: بنا نهادن جامعهای که انسانها در آن رشد کنند استعدادها شکوفا شوند،خلاقیت های متفاوت انسانی در آن بروز پیدا کنند و فضایل اخلاقی مثل ایمان و تقوا گسترش پیدا کنند.
فرهاد رهبر بیان داشت: آنچه به عنوان سند چشم انداز و به عنوان یک آرمان مورد توجه قرار گرفته این است که جمهوری اسلامی ایران کشوری است توسعه یافته و با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه و با هویت اسلامی و انقلابی و با تعامل سازنده در روابط بین الملل که در سراسر جهان اسلام الهام بخش است.
وی ادامه داد: مبنای توسعه اقتصادی در جمهوری اسلامی ایران است که بایستی اسناد پایین دستی بر اساس سند چشم انداز مورد توجه قرار گیرند.
رییس دانشگاه آزاد اسلامی در پایان گفت: متاسفانه در اسناد پایین دستی به موارد سند چشم انداز کمتر توجه شده است و ما امروز شاهد این گرفتاری ها در سطح جامعه هستیم از جمله ریزگردها در جنوب، خشک شدن دریاچه ارومیه و مواردی دیگر مثل آلودگی هوا اینها به این دلیل است که کمتر به اسناد بالادستی در مورد برنامه ریزی های اقتصادی توجه کرده ایم.