به گزارش ایسکانیوز، تحولات اخیر در صحنه منطقه و جهان به ویژه شناسایی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی از سوی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا باعث شده است که مساله اعلام موضع برخی موسسات و نهادهای مهم جهان عرب از جمله دانشگاه الازهر بیشتر به چشم آید.

در پی اقدام اخیر ترامپ در معرفی قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی که کاملا خلاف موازین حقوق بشری و قطعنامه های سازمان ملل است ، شیخ الازهر به عنوان رئیس دانشگاه الازهر این اقدام را به شدت محکوم کرد.

دانشگاه الازهر همچنین با صدور بیانیهای خواستار تحریم کالاهای اسرائیلی و آمریکایی از سوی کشورهای عربی و اسلامی شد.

در این گزارش، با توجه به تحولاتی که رخ داده در نظر داریم شما را با دانشگاه الازهر و فعالیت های آن در عرصه های مختلف آشنا کنیم:

دانشگاه الازهر (جامعة الازهر الشریف) که در بین سال‌های ۹۷۰ تا ۹۷۲ به عنوان یک دانشگاه در شهر قاهره مصر پایه‌گذاری شد ، مرکز اصلی ادبیات عربی و علوم اسلامی اهل تسنن در جهان است. هم اکنون احمد الطیب شیخ الازهر و در واقع رئیس این دانشگاه است.

دانشگاه الازهر بزرگ ترین مؤسسه دینی، علمی، اسلامی در جهان و سومین و قدیمی‌ترین دانشگاه در جهان بعد از دو دانشگاه الزیتونه و القرویین است.

الأزهر مهم ترین دانشگاه مصر است. محمد العربی فرمانده خلیفه فاطمی عبدالحمید بن محمدعلی فاطمی در ابتدای دولت فاطمیه آن را تأسیس نمود تا مسجد و مدرسه‌ای باشد که مبلغین فاطمیان را تربیت کرده و مذهب اسماعیلی شیعه که مذهب فاطمیون مصر بود را ترویج نمایند. بنای آن پس از فتح مصر در سال ۹۷۰ میلادی آغاز گردید.

ساختمان اداری شامل دو مجموعه دانشکده ویژه پسران و دختران است که در گروه پسران 14 دانشکده در رشته‌های علوم انسانی، پزشکی، کشاورزی و فنی و مهندسی فعالیت می‌کند و پنج دانشکده نیز در رشته‌های علوم انسانی و پزشکی ویژه دختران است. این دانشگاه هم اکنون بیش از ۱۲۰ هزار دانشجو دارد که همه ساله نزدیک به 20 هزار نفر از آنان در مقاطع لیسانس، فوق لیسانس و دکتری از آن فارغ‌التحصیل می‌شوند.

این مرکز در ابتدا دانشگاه قاهره نام داشت و بعداً به الازهر تغییر داده شد. دلیل نام‌گذاری آن به الأزهر، انتسابش به فاطمه زهرا(س)، فرزند پیامبر اسلام است که فاطمیان از نوادگان و منتسبین به او بودند.

الأزهر نقش مهمی در حفظ و گسترش کیان و زبان عربی و حفظ آن از هجوم ترک ها و انحراف بعد از سقوط خلافت عباسیان در بغداد ایفا کرد. این دانشگاه همچنین در ایام خلافت عثمانیان و حکومت محمدعلی پاشا در سال ۱۸۰۵ بر مصر نیز تأثیر به سزایی داشت. الأزهر تأثیر شایان ذکری بر حکومت ها و جلوگیری از ظلم آنان در طول تاریخ داشته و فعالیت های سیاسی زیادی را از خود برجای گذاشته است؛ از جمله مقابله با اشغال فرانسه در زمان ناپلئون و آغاز انقلاب علیه آنان که باعث خروج فرانسویان از مصر شد.
تمامی این تشکیلات و هزینههای سنگین فقط برای تدریس و مطالعات اساتید و تحصیل دانشجویان مشتاق نیست، بلکه الازهر در جامعه مصر دارای وظایفی تعریف شده است که ماهیت ذاتی و فلسفه وجودی خود را در گرو انجام این وظایف میداند . از این رو به اهم این وظایف اشاره می‌شود:

آموزش: با توجه به توضیحات فوق مسلم است که اصلی ترین وظیفه الازهر مساله آموزش و تعلیم علمای آینده اهل سنت است.

صدور فتوا: یکی از بخشهای اصلی جامعه الازهر بخش مجمع البحوث الاسلامیه و کمیته فتواء است. الازهر بر خود واجب می‌بیند که از طریق این بخش‌ها به سوالات شرعی و استفتائات مردم پاسخ دهد؛ از سوی دیگر یکی از مسئولیت‌های الازهر صدور فتواهای رسمی مورد خواست دولت به مرکز دارلافتاء است.

نقش آفرینی سیاسی: الازهر و اداره آن تاکنون هزینه و وقت زیادی را بر دوش ملت مصر گذاشته، پس مسلم است که این مجموعه موظف به نقش آفرینی سیاسی در بزنگاه‌های تاریخی مصر و جهان اسلام باشد. هر چند که در دوران معاصر به تدریج از استقلال‌ آن کاسته شده و حتی دارای دیدگاه‌های همسو با دولت‌های پیشین مصر در خصوص مساله فلسطین و اسرائیل بوده است.

تبلیغ: همچون هر نهاد مذهبی، الازهر نیز مسئول تبلیغ و ترویج مذهب رسمی خود است. از این رو در الازهر نهادی با عنوان کمیته عالی تبلیغ اسلام تشکیل شده تا مبلغان و سخنرانان فارغ التحصیل جهت تبلیغ و ترویج مذهب رسمی الازهر به مناطق مختلف اعزام شوند.

نقاط ضعف
الازهر طی سال های اخیر به ویژه در جریان برکناری حسنی مبارک از قدرت، به طور جدی بر خلاف خواست عمومی مردم وارد جریان تحولات مصر شد که این مساله به شدت به جایگاه این دانشگاه ضربه زد. مردم مصر هم اکنون دانشگاه الازهر را بر خلاف خواسته های ملی و نزدیک به حکومت می دانند.

نقاط قوت
- اساتید برجسته در زمینه علوم اسلامی
- جایگاه مرجعیت برای کشورهای عربی