اکرم جدیدی ممتاز -ایسکانیوز :اگر تاکنون به جزیره هرمز و قشم سفر کرده باشید در راه دریایی قشم به جزیره هرمز کوه هایی به رنگهای قرمز،زرد و سفید میبینید که بومی ها ادویه خوش رنگی را از آن استخراج می کنند که به آن "گلک" می گویند .

در بین مردم محلی این کوه به نام "دلک" و ادویه آن "گلک" گفته می شود این ادویه خوش رنگ در تهیه غذا و سس به کار می رود بومیان منطقه برای تهیه نان،ترشی،مربا و طبخ ماهی از آن استفاده می کنند اما... .

این خاک خوش رنگ جایگاه ویژه ای در تهیه غذاهای بومی این جزیره دارد و از آن برای پخت بسیاری از غذاهای دریایی و حتی نان محلی هرمز به نام ‘تُمشی’ استفاده می شود.

مردم محلی ابتدا این خاک را در آب مخلوط کرده و پس از ته نشین شدن خاک، آب سرخ حاصل را با نمک به دست آمده از دل کوه های این جزیره حل و سس محلی تهیه می کنند و حتی این خاک در صنایع سرامیک سازی و رنگسازی نیز مصرف می شود.
در حقیقت سس به دست آمده از این فرایند، خمیر مایه بسیاری از غذاهای محلی هرمز را تشکیل می دهد و می توان رد پای آن را به عنوان یک مکمل اصلی در تهیه غذاهای این جزیره به خوبی مشاهده کرد.

این خاک سرخ ، نمک آبی و سنگ لاشه از دیگر معادن این جزیره است که در آمد مهمی برای بومیان منطقه تولید کرده است اما...

دکتر محمد رضا اسپهبد،دکترای مهندسی در رشته آب و دکترای رشته زمین شناسی هسته ای در مصاحبه اختصاصی به خبرنگار ایسکانیوز گفت:جنوب ایران یکی از غنی ترین کشور های دنیا از نظر گنبد های نمکی است و نمونه های زیادی از این گنبدها در زاگرس جنوبی در جزایری مانند هرمز و قشم وجود دارد و دیاپریزم درسی است که مربوط به گنبدهای نمکی است و در دانشگاه تدریس می شود.

این استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز ادامه داد: این گنبدها برای توریست ها جاذبه بسیار زیبایی را بوجود آورده اندکه همه ساله بسیاری برای تماشای این زیبایی ها حتی در فصل گرما به این منطقه سفر می کنند و قشم را تبدیل به یکی از قطب های تجاری و توریستی ایران در خلیج فارس کرده است.دلگان در واقع یک گنبد نمکی است که آویزه های استلک میتی در غارهای آهکی اش به وجود آمده است و ابعاد خیلی بزرگی دارد.این زمین شناس و آب شناس در مورد مصرف این نمک ها به عنوان چاشنی غذایی گفت: من همیشه به دانشجویان و مردم عزیز می گویم که از گنبد های نمکی به دلیل وجود مواد رادیو اکتیو و سنگ های آذری استفاده نکنند.مگر با احتیاط بسیار زیاد ،یعنی نمونه برداری و در آزمایشگاه تایید و سپس استفاده شود .

وی ادامه داد: تنوع رنگی این نمک ها با طیف قرمز،نارنجی و لیمویی مربوط به اکسید آهن موجود مانند لیموتیت،هماتیتو و اولیشیسم است که اینها باعث رنگ آمیزی سیستم گنبد های نمکی می شوند .

دکتر اسپهبد ادامه داد:گپنبد های نمکی به هنگام فعالیت یا پس از فعالیت آتشفشانی به وجود آمده و از پدیده های مختلف که عامل اصلی آن جدا شدن دریای احمر است محسوب می شود همچنیناین گنبدها مقادیر زیادی مواد آذرین را هم باخود بالا آوردند.

وی که سالها در سازمان انرزی اتمی فعالیت داشته تاکید کرد: این مواد آذرین دارای رادیو اکتیو هستند به همین دلیل برای خوردن هیچگاه توصیه نمی شوند بنا بر این مصرف این نمک ها به عنوان ادویه اصلا قابل قبول نیست.

705