رشد مدرک گرایی جای علم گرایی را در افغانستان گرفته است /  کسب تخصص در ایران ، خدمت درافغانستان

ایران به عنوان کشور همسایه افغانستان در زمینه علمی و فرهنگی همکاری های بسیاری را جهت تربیت نیروهای متخصص افغان انجام داده و در این راستا تعدادی از آن ها در ایران بورسیه شده اند. این کشور در دوره ای برای عدم استفاده از کتاب ها و اساتید ایرانی در دانشگاه های خود تلاش هایی کرد که چندان به این امر به دلایل متعدد اجتماعی و سیاسی نتوانست دست یابد .

افغانستان در دوره ای برای عدم استفاده از کتاب ها و اساتید ایرانی در دانشگاه های خود تلاش هایی کرد اما باید بداند که برای رسیدن به سطح علمی به زیر ساخت هایی نیاز است که با دعوت استادان ایرانی و استفاده از تجربیات آن ها می تواند سهل الوصول تر به این مهم دست یابد. جهت بررسی مسائل دانشگاهی و همکاری های بین ایران و افغانستان گفت و گویی داشتیم با حسین فرجاد امین، معاون ستاد افغانستان وزارت امور خارجه که در ادامه می خوانید.

رشد علمی افغانستان و همکاری دانشگاهی ایران و افغانستان را چگونه ارزیابی می کنید؟

در افغانستان به جای رشد علمی مدرک گرایی افزایش یافته است، طوری که کسانی که مدرک دارندمی توانند مشاغل دولتی را تصاحب کنند و همین مساله باعث شده تا تمایل برای ادامه تحصیلات بالا رود. بنابراین دانشگاه ها مانند قارچ افزایش یافتند در حالی که کارعلمی چندانی انجام نمی دهند.

برخی از کتب درسی که در افغانستان وجود دارد از منابع فارسی استفاده و کپی برداری شده است و کار علمی خاصی روی آنها انجام نشده یا بودجه ای برای تحقیقات علمی برایشان اختصاص نداده اند.

قبلا اساتید، مدرک لیسانس و فوق لیسانس کرسی های علمی را به دست داشتند اما چند سالی است که افغان ها سعی می کنند تا اساتید خود را در هند پاکستان و ایران بورسیه کرده و سطح علمیشان را بالا ببرند.

برای افزایش همکاری های دانشگاهی بین ایران و افغانستان تلاش های بسیاری انجام و سال ها زحمت کشیده شد اما در یک دوره افغانستان برای مبارزه و مقابله با عدم استفاده از کتاب های ایرانی، در دانشگاه های خود زبان انگلیسی را مطرح نموده و کار اساتید ایران و پاکستان را در دانشگاه های خود ممنوع کردند. در همین راستا ابتدا از اساتید انگلیسی زبان استفاده نمودند که نتوانستند در این امر موفق باشند و نتیجه های مطلوب را نگرفتند.

به نظر بنده آن ها باید این نوع نگاه ها را نسبت به ایران و اساتید ایرانی کنار بگذارند. با توجه به قرابت های فرهنگی که کشور ما با افغانستان دارد آنها با دعوت از اساتید ایرانی می توانند به پیشرفت های قابل توجهی برسند.

برای کار علمی ،زیر ساخت، آزمایشگاه، بودجه و برنامه نیاز است که جزء مشغله و فکر وزارت تحصیل افغانستان نیست. شاید در آینده و با تخصیص بودجه بتوانند این کار را انجام دهند.

با اعلام فراخوان برای بازگشت به افغانستان بیشترین نیروی متخصصی که به این کشور بازگشتند در ایران تخصص خود را به دست آورده بودند که این امر باعث برانگیخته شدن حسادت برخی افراد و برخورد تبعیض آمیز با آنان شد. در همین راستا این افراد را مجبور کردند تا برای نشان دادن وفاداری خود به افغانستان، زیر جبر، به ایران دشنام و ناسزا بگویند و کشورهای غربی نیز از این مساله بهره برداری هایی را به نفع خود کرده اند. از اینجا بود که پروژه ایران هراسی در افغانستان کلید خورد.

همکاری های بین ایران و افغانستان بیشتر در چه زمینه هایی صورت گرفته و ایران چه رویکردی را در این مسیر دنبال کرده است؟

ما طی 16 سال یعنی از 2001 تا 2017 در تمام عرصه ها بیش از 75 سند همکاری امضا کرده ایم. این همکاری ها از جانب ایران و با هدف حمایت و کمک به استقرار نهادهایی برای بازسازی افغانستان انجام شده است.

برای ایران ثبات در افغانستان طوری که منافع ایران را تامین کند ،مهم است و موضوع امنیت و اقتصاد این کشور به ما وابسته و پیوسته است.

در این دوره 16 ساله امتیازاتی که از طرف ایران به افغانستان داده شد ، مبتنی بر "بده و بستان " نبوده است و مسئولین در قبال این امتیازات منتظر اقدام متقابل افغانستان نبوده اند و در نهایت 5 کارگروه برای همکاری در زمینه های زیر تشکیل شد:

1-دفاعی و امنیتی

2- تجارت و ترانزیت

3-اتباع و مرز

4-آموزش و مسائل فرهنگی آموزشی

5-کمیته آب و بررسی مسائل حق آب هامون، هریرود و...

در مورد مبارزه با ناآرامیهایی که داعش در مرز مشترک با ایران به وجود آورده است هم باید گفت که مسائل مرزی و بحث ثبت مرز را کاملا پیگیری کرده ایم و اکنون مرزهای ما تثبیت شده است ؛ اگرچه در برخی موارد دچار مشکل هستیم که آن ها را نیز حل خواهیم کرد اما در کل باید گفت که مرز ما در مقایسه با مرز پاکستان و افغانستان مشکلات آن چنانی ندارد.

بعد از مهاجرت داعش به افغانستان ،شاهد ناآرامی هایی در مرز بوده ایم و همین مساله موجب صرف هزینه زیادی برای ما شد.

در مورد داعش بعد از باخبر شدن از برخی ناامنیهایی که در مرز وجود داشت و برای گرفتن اطلاعات مرزی با طالبان گفت وگو کردیم که این مساله به هیچ وجه مخفی نبوده است. نتیجه این گفت وگو این شد که طالبان با برخی از نیروهای داعش برخورد کرد و حالا می بینیم که داعش از مناطق مرزی ما دور شده است. این مساله واکنش افغانستان و دیگر کشورها را در بر داشت مبنی بر این که ایران در حال همکاری با طالبان است . در حالی که ما اصلا هیچ سنخیتی با این گروه نداریم و نمی توانیم با دیدگاه های تند طالبان کنار بیاییم.

کد خبر: 891166

وب گردی

وب گردی