البته در این میان دانشگاه‌های برتر کشور با رایزنی‌های صورت گرفته، توانستند با برخی از پایگاه‌های مهم و مرجع از جمله IEEE، sciencedirect و Scopus قرارداد بسته و دسترسی‌هایی در اختیار دانشجویان و محققان خود قرار داده‌اند. البته در این بین و با توجه به افزایش پذیرش دانشجو در مقاطع ارشد و دکتری در دیگر دانشگاه‌ها از جمله پیام نور، غیرانتفاعی و پردیس‌ها، این مساله هنوز به عنوان یکی از مشکلات و محدودیت‌ها برای دانشجویان به شمار می‌رود که باعث شده است راهکارهای بعضا ابداعی برای دسترسی به منابع توسط دانشجویان دست‌به‌دست شود.
آیا دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی نیز دچار این مشکل هستند؟
میترا هاشمی طباطبایی، مدیرکل دفتر علم‌سنجی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگویی با «فرهیختگان» درباره دسترسی دانشجویان این دانشگاه به منابع علمی گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی با تعدادی از پایگاه‌ها همچون Elsevier، Springer و... قرارداد دارد و این پایگاه‌ها منابع کامل و جامعی را در اختیار دانشجویان و محققان قرار می‌دهند و این قراردادها همچنان برقرار است.»
او در پاسخ به این سوال که بعضا دیده شده دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی از دردسترس بودن این منابع خبر ندارند، گفت: «این مساله بعضا وجود دارد و متاسفانه اطلاع‌رسانی واحدهای ما درباره این ظرفیت پایین است. البته نزدیک به 100 واحد دانشگاهی دسترسی مستقیم به منابع دارند، به این معنی که دانشجویان، محققان و اساتید واحدها می‌توانند از این منابع استفاده کنند. حتی به دانشگاه‌ها بخشنامه داده شده که به کاربران فعال، دسترسی خارج از دانشگاه نیز داده شود.»
طباطبایی درباره دانشگاه‌هایی که دسترسی ندارند نیز گفت: «بقیه دانشگاه‌هایی که دسترسی ندارند، یک کتابخانه دیجیتالی راه‌اندازی شده است که از طریق آن این دسترسی‌ها صورت می‌گیرد و الان هم در حال راه‌اندازی یک سیستم مشترک هستیم که همه واحدهای دانشگاهی از منابع تحقیقاتی استفاده کنند.»
او ادامه داد: «به‌طور کلی هیچ محدودیتی برای دسترسی به منابع وجود ندارد و همه دانشجویان از مقاطع کاردانی گرفته تا کارشناسی‌ارشد و دکتری می‌توانند از منابع موجود استفاده کنند، این مساله حتی برای کارمندان دانشگاه آزاد اسلامی نیز صدق می‌کند.»
مدیرکل دفتر علم‌سنجی دانشگاه آزاد اسلامی درباره محدودیت‌های دسترسی دانشجویان به این منابع گفت: «منابع ما حجمی نیست و موسسات طرف قرارداد به صورت دسترسی به دانشگاه خدمات می‌دهند. در داخل کشور نیز یک‌سری منابع و مجلات داخلی وجود دارد که خود واحدها با پایگاه‌ها ارتباط برقرار می‌کنند و در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند. از سوی دیگر همه مجلات کشور نیز به صورت منبع‌باز (open access) است و نیازی به قرارداد با جایی نیست و مجلات دانشگاه آزاد اسلامی نیز از خود دانشگاه در دسترس قرار دارد.»
طباطبایی در پایان همچنین درباره حضور نشریه واحد علوم و تحقیقات در آخرین رتبه‌بندی نشریات علمی ایرانی که حائز رتبه برترشده بود نیز گفت: «فصلنامه International Journal of Environmental Science and Technology واحد علوم و تحقیقات تهران یک نشریه در حوزه محیط‌زیست است که ضریب تاثیر آن در آخرین فهرست 1.915 درج شده که قابل‌تقدیر است.»
مهم‌ترین منابع علمی جهان
اما شاید برای تعداد زیادی از دانشجویان جای سوال باشد که کدام یک از پایگاه‌های منابع علمی می‌تواند به آنها در نگارش مقاله یا پایان‌نامه کمک کند. در ادامه به برخی از این منابع که در درسترس دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی قرار دارد، پرداخته شده است:
Science Direct
این سایت مقالات علمی، دسترسی به مقاله‌های علمی انگلیسی‌زبان بیش از دو هزار نشریه و بیش از 50 عنوان کتاب لاتین از انتشارات معروف و معتبر الزویر را فراهم می‌سازد. این نشریه‌‌ها و کتاب‌ها در حوزه‌های مختلف موضوعی از قبیل مهندسی شیمی، کامپیوتر، انرژی، علوم زمین، مهندسی مواد، ریاضیات، فیزیک، کشاورزی، بیوشیمی، زیست‌‌شناسی مولکولی، علوم زیست‌محیطی، پزشکی و دندانپزشکی، هنر و علوم انسانی، تجارت، مدیریت، حسابداری، علوم اجتماعی و
روانشناسی هستند.
Elsevier
الزیویر یکی از ارائه‌دهندگان پیشرو راهکارهای اطلاعاتی است که سعی در افزایش عملکرد متخصصان حوزه‌های مختلف علمی، پزشکی و فناوری دارد و تسهیلاتی را فراهم می‌آورد تا متخصصان ذیل بتوانند تصمیمات بهتری را اتخاذ کنند، مراقبت‌های بهتری را از بیماران به‌عمل آورند و گاهی حتی اکتشافات پیشگامانه‌ای را ایجاد کنند که این پیشرفت‌ها بتواند مرزهای دانش را جابه‌جا کند و موجبات پیشرفت بشر را فراهم آورد. الزیویر راهکارهای دیجیتال مبتنی‌بر وب را ارائه می‌دهد که از میان آنها می‌توان به تعدادی از نام‌های معروف مانند «SicenceDirect»، «Scopus»، «ClinicalKey» و «Elsevier Research Intelligence» اشاره کرد.
Springer
در معرفی این پایگاه آمده است: Springer از پیشرفته‌ترین محیط‌های جست‌وجوی اطلاعات در زمینه‌های علوم پایه، فنی مهندسی و پزشکی بوده که شامل ژورنال و کتاب الکترونیکی است. این پایگاه یکی از منابع برگزیده محققان در دانشگاه‌ها و همین‌طور صنایع بزرگ بوده که ژورنال‌ها و کتاب‌های منتشرشده توسط Springer با بیش از 150 سال سابقه را به‌صورت الکترونیکی عرضه می‌کند.
منبع: فرهیختگان
