به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز؛ از زمانی که پرونده بودجه 97 به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد، مدام زمزمه هایی در خصوص بحث افزایش قیمت حامل‌های انرژی به ویژه بنزین به گوش می‌رسید تا اینکه پرونده بودجه 97 بازگشایی و مورد رسیدگی قرار گرفت. به طوری که از همان ابتدا مشخص بود که افزایش قیمت بنزین در کار نیست و این امر باعث شد که موضوع سهمیه بندی بنزین یا دو نرخی شدن آن مطرح شود.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که سهمیه بنزین فساد را با خود به همراه می‌آورد، چرا که تجربه سال‌های گذشته نشان داده که در کنار فساد رانتی به وجود آمده در جایگاههای سوخت، حق مصرف کننده مورد اجحاف قرار می‌گرفت.
برخی نیز معتقدند که احیای سهمیه‌بندی بنزین با محور قرار دادن خانواده به‌جای خودرو، راه درستی برای اصلاح وضعیت موجود بدون ایجاد فشار به عموم مردم است. در صورتی که قیمت بنزین برای عموم خانوارها که کم‌مصرف هستند، همان ۱۰۰۰ تومان باقی بماند و صرفا قیمت این فرآورده برای خانوارهای پرمصرف که مصارفی بالاتر از حد متوسط جامعه دارند، افزایش چشمگیری یابد.
در همین رابطه ناصر رئیسی فرد کارشناس مسائل اقتصاد و انرژی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز با تاکید براینکه سهمیه‌بندی بنزین سبب فساد و رانت در کشور می‌شود، اظهار کرد: فروش بنزین به صورت سهمیه‌ای بازار سیاه ایجاد می‌کند. از سویی دیگر ایجاد بازار سیاه ناهنجاری هایی در جامعه به وجود می آورد که سبب درآمد های کاذب برای گروه هایی می‌شود که بدون تلاش به آن می‌رسند.
او معتقد است که بازگشت نظام سهمیه بندی فساد زاست. همچنین اظهارامیدواری کرد که این اتفاق نامبارک نباید رخ دهد. اگر قیمت بنزین افزایش پیدا نکرد، بهترین روش تک نرخی شدن آن است.
رئیسی فرد با اشاره به اینکه کارت سوخت باید حذف شود، گفت: طی سال‌های گذشته با کارت سوخت شاهد برخی فسادهای مالی در جایگاهها بودیم و هنوز باقیمانده همان فساد در جایگاهها وجود دارد. باید بجای کارت سوخت از پز و سامانه هوشمند استفاده بهینه کرد. برای انجام این کار باید کارت‌های بانکی جایگزین کارت جایگاهها شود و اجرای آن مستلزم اجرای تفاهمنامه بین بانک مرکزی و سامانه هوشمند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران است.
او همچنین تصریح کرد: به جای اینکه بنزین را سهمیه بندی کنیم، بهتر است قیمت را واقعی کنیم.
همچنین رضا پدیدار نایب‌رییس فدراسیون صنعت نفت ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز در پاسخ به این سوال که آیا سهمیه‌بندی بنزین در کشور منطقی است، گفت: ما منابع لازم برای بنزین داریم که باید مدیریت شود و سهمیه بندی منطقی نیست.
او با بیان اینکه زمانی که سهمیه بندی انجام می‌شود بخشی از خودروها در جهت کسب و کار، بنزین بیشتری مصرف می‌کنند و بخشی هم که استفاده نمی‌کنند دست به بنزین فروشی می‌زنند که این امر باعث می شود که یک بازار غیررسمی شکل بگیرد.
پدیدار اضافه کرد: اکثر جایگاههای سوخت نیز از این فرصت استفاده کرده و کسب و کار جدید را به راه می اندازند و این می تواند به دنبال خود عارضه های زیای را برای کشور به همراه داشته باشد.
عضو انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران (استصنا) تصریح کرد: خیلی از کشورهای دنیا که با این موضوع روبرو هستند با مکانیزم‌های دیگری نظیر راهبرد قیمت و راهبرد اصلاح زیرساخت‌های حمل ونقل شهری و برون شهری این بحث را حل کرده‌اند. بنابراین سهمیه بندی یک راه حل نیست، بلکه یک تصمیم موقتی است که در یک مقطعی اجرا می شود. ما خاطرات تلخ این سهمیه بندی را در گذشته داشتیم به طوری که در جایگاههای سوخت، بنگاه اقتصادی فعالان غیررسمی و کسب و کار سوخت راه اندازی شده بود، بنابراین با این روش فضای اقتصادی مسموم می‌شود.
پدیدار با تاکید بر اینکه اگر دولت یک مدیریت راهبردی برای توسعه زیرساخت حمل و نقل ایجاد کند، مطمئنا شرایط کشور از نظر بهرهبرداری بهتر خواهد شد، خاطرنشان کرد: هم اکنون حدود 20 میلیون خودرو بنزینی و 3میلیون گازسوز داریم که متاسفانه با عارضه سوخت ناپاک مواجه هستند و این سوخت بی رویه است.
با توجه به صحبت‌های ارائه شده می‌توان گفت سهیه بندی بنزین به صلاح کشور نیست، بنابراین برای مدیریت مصرف سوخت باید سناریوهای دیگری در دستور کار قرار گیرد چرا که اکثر کارشناسان معتقدند نباید تجربه تلخ گذشته تکرار شود و باید به فکر اصلاح زیرساخت‌ها در کشور بود.
گزارشگر: حبیبه رحیمیان
402
