پایان این نشست بهانه‌ای بود برای نشستن روبه روی رئیس دانشگاه اصفهان و صحبت از ریز و درشت آنچه که این دانشگاه در عرصه بین‌المللی به آن مشغول است. هوشنگ طالبی که در دوران اصلاحات هم ساکن بالاترین طبقه ساختمان مرکزی دانشگاه اصفهان بود، هم‌زمان با روی کار آمدن دولت اول حسن روحانی هم بار دیگر به اتاق ریاست رفت و حالا می‌گوید به دنبال فرصت‌های هرچه بیشتر بین‌المللی برای تحقق دیپلماسی است. گفت‌وگوی او با «اصفهان زیبا» را در ادامه می‌خوانید:
اخیرا وزارت علوم سطح‌بندی جدیدی از دانشگاه‌های کشور انجام داد که دانشگاه اصفــهان هم طبق پیش‌بـینی‌هـا در بین دانشگاه‌های سطح یک قرار گرفت. براساس این سطح‌بندی، دانشگاه‌ها موظف و مجاز به چه سطحی از فعالیت‌های بین‌المللی هستند؟
طبق شاخص‌های آن سطح بندی، دانشگاه به چهار سطح تبدیل شده است؛ سطح یک دانشگاه بین‌المللی هستند، سطح دو دانشگاه های ملی هستند که وظایفشان ملی است، سطح سه دانشگاه‌های منطقه ای و چهارم دانشگاه های محلی هستند. 13 دانشگاه شامل شش دانشگاه جامع و هفت دانشگاه تخصصی در سطح دهی جدید سطح یک به عنوان دانشگاه بین المللی شناخته شده اند که یکی از آن شش دانشگاه جامع، دانشگاه اصفهان است. این موضوع دو جنبه دارد: یکی اینکه مسئولیت‌های دانشگاه را در بحث بین المللی سنگین تر می‌کند، بحث دوم این است که ما باید به هر حال مبنای فعالیت‌هایمان را روی مباحث بین‌المللی ببندیم و دولت و حاکمیت هم بایستی دانشگاه ها را در آن سطح ببینند؛ یعنی زیرساخت هایی را فراهم کند که دانشگاه‌ها بتوانند فعالیت خودشان را در سطح بین‌المللی انجام دهند. همانطور که می‌دانید این 13 دانشگاه الان بیش از پنجاه درصد تولید علمی کشور را انجام می دهند. طبیعتا تولید علمی بی مایه نمی شود و حتما باید منابع مالی، تجهیزات آزمایشگاهی و زیرساخت های لازم فراهم باشد تا سرمایه‌های انسانی دانشگاه‌ها هدر نرود. دانشگاه‌ها ظرفیت‌هایی دارند و آن وجود نیروی انسانی است. شما بروید کنکور را مرور کنید، می بینید که افراد تاپ کنکوری وارد این دانشگاه‌ها می شوند. این یعنی مواد اولیه که اگر ماشین‌ها و تجهیزاتمان نتوانند آنها را پرورش دهند، می‌سوزند.
علاوه بر تجهیزات، قطعا در دانشگاه‌ها نیاز به چارچوب‌هایی است برای تربیت نیروهایی که بتوانند دانشگاه‌ها را در سطح بین‌المللی به پیش ببرند. به نظر می‌رسد در این قسمت ماجرا هم، فضا هنوز چندان از سوی دانشگاه‌ها آماده نیست؛ یعنی دانشگاه‌های سطح یک کشور از جمله دانشگاه اصفهان هنوز خیلی بین‌المللی فکر نمی‌کنند.
این یک بعد قضیه است. در این مسئله ما یک سری کارهای زیرساختی را شروع کرده‌ایم که مهم‌ترین آن بحث آماده سازی قوانین و مقررات و ایجاد فضای کاربردی متناسب با فعالیت های بین المللی است، البته تامین نیروی انسانی که بتواند دانشگاه را در بعد بین‌المللی پیش ببرد و بعد هم بحث تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی و اساسی که بتواند در این راه پاسخگوی نیازها باشد. ولی همه اینها کفایت نمی‌کند، اینها شرط‌های لازم برای بهینه سازی است. باید یک سری شرایط کافی هم برقرار شود.
منظور از شرایط کافی صرفا همان کمک‌های دولتی است؟
ما مشوق هایی را گذاشتیم که همکاران و نیروهای ظرفیتی ما تشویق بشوند که در این جهت حرکت کنند. برای مثال درحال مذاکره با دانشگاه های خارج از کشور هستیم برای اینکه بتوانیم دوره شش ماهه تحقیق را در آن کشورها برای دانشجویان دوره دکترایمان ترتیب دهیم. این مذاکرات از این باب است که دانشگاه های خارجی به دولتمردان و وزارت امور خارجه و سفارتخانه هایشان برای ایجاد تسهیلات ویزایی برای دانشمندان و پژوهشگران و دانشجویان و در راستای تقویت مبادلات علمی فشار بیاورند. به دنبال آن هستیم که بتوانیم پروژه های مشترک انجام دهیم و در نتیجه بنیه علمی و کیفیت علم را در داخل کشور افزایش دهیم. به همین دلیل، به بعضی از پروژههای داخلی، نگاه بین‌المللی داریم. از جمله پروژههای بزرگ ما، معضلات اجتماعی ماست که دنیا در حال حاضر مشغول سرمایه‌گذاری برروی نمونه‌های مشابه آن است؛ یکی مسئله آب است و یکی محیط زیست و یکی هم مهاجرت. اینها مسائلی است که می‌توانیم با دنیا به صورت مشترک بر روی آن کار کنیم.
برای این موضوعات هم به طور خاص وارد عمل و مذاکره شده‌اید؟ بخصوص بحث آب و محیط زیست که از جمله چالش‌های اصفهان محسوب می‌شود.
بله پروژه آب شیرین کن را الان با حمایت ارگان ها و نهادهای داخلی کشور و البته با همکاری بنیاد مالی ژاپن(جایکا) به پیش می‌بریم؛ یعنی می‌خواهیم در بعد بین‌المللی به بحث کمبود و تامین آب از طریق استقرار آب شیرین کن در استان بپردازیم. در بحث محیط‌زیست هم طرح کلانی درباره آلودگی هوا درنظر داریم که الان مذاکراتش را با اتحادیه اروپا انجام می‌دهیم و داریم کار را پیش می‌بریم.
بسترها برای انجام این مذاکرات فراهم بوده؟ یعنی موانع یا عدم همکاری‌های داخلی مشکل‌ساز نشده است؟
خوشبختانه وزارت خارجه در این راه خیلی همکاری کرده است. درباره بحث آب شیرین کن، سازمان برنامه و بودجه، وزارت نیرو و وزارت خارجه همگی حمایت کردند و همه مراحلش طی شده است. البته این با هماهنگی سایر وزارتخانه ها و نهادها هم هست. به هرحال این هم بخشی از سرمایه گذاری‌های دانشگاه است. یک بحث دیگری هم است و آن اینکه به هرحال مسائل علمی علاوه بر اینکه باید معضلات داخل را حل کند، رسالت‌ها و وظایفی را بر دوش همه پژوهشگران درباره مسائل جهانی می‌گذارد؛ چراکه معتقد هستیم مسائل علمی مرزهای جغرافیایی و سیاسی نمی‌شناسد.
یعنی برای کارهای علمی در سطح بین‌المللی هیچ خط قرمزی برای شما تعیین نشده است؟
ببینید، شاید برای برخی نهادها به دلیل مصالح کشور و مسائل سیاسی محدودیت‌هایی باشد که باید رعایت شود؛ ولی دانشگاه‌ها کارهایی را می‌توانند انجام دهند که شاید سایر نهادها نتوانند. اینجاست که دانشگاه‌ها می‌توانند با هماهنگی و توافقی که در کشور است وارد گود شوند و این همکاری‌ها را انجام دهند.
اخیرا کنفرانس سه جانبه‌ای در فرانسه بین دانشگاه اصفهان، استراسبورگ و فرایبورگ برگزار شد؛ قرار است همکاری‌ها با این دو دانشگاه در چه زمینه‌ای باشد؟
این دو دانشگاه از سال‌های دور طرف‌های همکاری ما هستند. در واقع با این دو دانشگاه مثلثی را تشکیل دادیم که بتوانیم کارهای مشترکی را به پیش ببریم. برای مثال، تاکنون سه کنفرانس مشترک در هر سه کشور برگزار کرده‌ایم. اولین کنفرانس در سال 2016 و در دانشگاه اصفهان برگزار شد. دومینش همین دو ماه پیش و در دانشگاه استراسبورگ فرانسه برگزار شد و سومین آن هم قرار است در سال 2018 در دانشگاه فرایبورگ برگزار شود. محور و تم نشست دومی که شما هم به آن اشاره کردید، نوآوری و خلاقیت در علوم انسانی بود. این موضوع و محور، مسئله مشترک همه دانشگاه هاست و محدود به ایران یا فرانسه یا آلمان نیست. مباحثی از این دست می تواند به همکاری‌ها کمک و با ایده‌هایی که پژوهشگران دارند، زمینه آشنایی و همکاری آنها را فراهم کند. در همین کنفرانس دوم، از ایران 8 سخنرانی توسط پژوهشگران دانشگاه اصفهان، الزهرای تهران و دانشگاه گیلان ارائه شد. در آن سو هم، سخنرانانی از دانشگاه فرایبورگ و استراسبورگ و حتی از دانشگاه سنگاپور بودند. این سخنرانی ها نشان می‌داد که چگونه غرب متاثر از شرق و به خصوص دانشمندان ایرانی بوده است. متاسفانه بعضا تلقی می‌شد که دانشمندانی همچون ابن هیثم و خوارزمی عرب هستند، این بحث‌ها به ویژه از سوی آن پژوهشگر سنگاپوری مطرح می‌شد و مسائل چالشی به جریان می‌افتاد که شرکت ایرانیان در آن کنفرانس باعث شد خیلی از مسائل شفاف سازی شود.
بیشتر این تعاملاتی که اشاره کردید در زمینه تبادل تجربیات است. در بحث تولید مشترک علم چقدر توانسته‌ایم حرکت‌های روبه جلویی داشته باشیم؟
در سال 2016، نزدیک به هزار مقاله از اساتید دانشگاه اصفهان در مجلات معتبر بین‌المللی به چاپ رسید که 25 درصد از این تعداد، یعنی 250 مقاله میان پژوهشگران این دانشگاه و پژوهشگران خارجی مشترک بود. به هر حال این موضوع نشان دهنده تولید علم است. همچنین به دو دلیل مدام در حال تشویق و تسهیل مسیر برای انجام کارهای مشترک بین پژوهشگران هستیم: نخست استفاده از تجربیات یکدیگر و دوم افزایش شانس چاپ مقالات اندیشمندان ایرانی.
یعنی غیر از چاپ مقاله، هنوز نتوانسته‌ایم به حیطه دیگری در تولید مشترک علم وارد شویم؟
بگذارید واقعیتی را بگویم، ما نیروی انسانی بسیار مجرب و بادانشی داریم؛ ولی بعضا به خاطر کمبود امکانات و تجهیزات، شاید این نیروی انسانی نتواند آن پتانسیل و ظرفیت‌های واقعی خود را به منصه ظهور بگذارد. اگر این امکانات فراهم شود، هم نیروی انسانی می‌تواند عملکرد مطلوبی داشته باشد و هم کیفیت تحقیقات داخلی ما افزایش پیدا می‌کند؛ به خصوص تحقیقاتی که می‌تواند گره‌ای از مشکلات داخل کشور باز کند.
علاوه بر تعاملات فعلی با دانشگاه استراسبورگ، در سفرتان به فرانسه، مذاکره دیگری هم برای گسترش همکاری‌های علمی میان اصفهان و این کشور مطرح شد؟
گرچه کنفرانس سه جانبه دانشگاه استراسبورگ بهانه این سفر بود؛ ولی در اصل هدف از رفتن من به فرانسه، ملاقات با رئیس دانشگاه استراسبورگ بود. در آن دیدار، توافق شد که بر روی مسائلی همچون مبادله استاد و دانشجو فعال تر برخورد کنیم. درباره این موضوع که دانشگاه اصفهان در رشته مطالعات زبان فرانسه در مقطع ارشد پذیرش دانشجو داشته باشد هم بحث و گفت‌وگو شد تا بتوانیم براساس قراردادی دو جانبه، این دوره را به صورت 1+1 برگزار کنیم(یک سال در دانشگاه اصفهان، یک سال در دانشگاه استراسبورگ). همچنین آن دیدار زمینه‌ای شد برای اینکه بتوانیم تفاهم‌نامه‌های قبلی‌مان را عملیاتی‌تر کنیم. علاوه بر این، با معاون بین‌الملل دانشگاه استراسبورگ توافق کردیم تفاهم‌نامه‌ای یک‌ساله را به صورت پایلوت تنظیم کنیم تا بعد از آن بتوانیم توافق نامه اصلی میان این دو دانشگاه را به امضا برسانیم.
این توافق‌نامه چقدر فراتر از تفاهم‌نامه فعلی است؟
منظور از این توافق نامه همان MOA (Memorandum of Agreement) است که بسیار مهم محسوب می شود. این باعث می شود که همکاری های ما به صورت وسیع اجرایی شود. در دانشگاه استراسبورگ مرکزی به نام «میشا» در زمینه حمایت از فعالیت‌های علوم انسانی وجود دارد. از آنجایی که ارزش افزوده دانشگاه اصفهان، حوزه علوم انسانی آن است، مقرر شد تا با الگوگیری از دانشگاه استراسبورگ، این حوزه را در دانشگاه اصفهان و همچنین ایران تقویت کنیم. به هرحال دانشگاه اصفهان از نظر علوم انسانی رتبه سوم کشور را در اختیار دارد و از نظر تعداد مقالات چاپ شده علوم انسانی بعد از دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبایی قرار گرفته است که این مزیت خیلی خوبی نیست. بر این اساس قرار بر این شد با برنامه‌ریزی‌هایی که صورت می‌گیرد، سال آینده مسئولین و دست اندرکاران مرکز «میشا» کارگاهی را برای اجرایی شدن این مسائل در دانشگاه اصفهان برگزار کنند. مسئله دیگری که آنجا مطرح شد، مسئله علوم پایه بود. دانشگاه استراسبورگ در علوم پایه بسیار قوی است به خصوص در بیولوژی و ریاضیات. طبق گفت‌وگوها، قرار شد در زمینه علوم پایه هم بتوانیم همکاری هایمان را گسترش دهیم. اما مسئله اساسی و زیربنای همه همکاری ها تسهیل در رفت و آمدها بود. یکی از عوامل و مولفه این تسهیلات بحث ویزاست که تعهد دادند که مذاکراتی را با وزارت‌های امور خارجه و سفارتخانه های کشورشان داشته باشند تا در بحث صدور ویزا برای دانشمندان و پژوهشگران و دانشجوها تسهیلاتی قائل شوند که ما به نوبه خود در حال انجام مقدمات آن با وزارت خارجه هستیم.
در آن کنفرانس سه جانبه طرف سومی به نام دانشگاه فرایبورگ هم حضور داشت. فرایبورگ، شهر خواهرخوانده اصفهان است و یکی از انتقادهای جدی که به نهاد مختلف در استان وارد می‌شود، استفاده نکردن از ظرفیت‌های خواهرخواندگی است. دانشگاه اصفهان طرحی برای بهره‌گیری از این ظرفیت در قالب دیپلماسی علمی روی میز دارد یا قرار است به همان راهی برود که دیگر سازمان‌ها در استان طی می‌کنند؟
پیش از سفر به فرانسه و شرکت در کنفرانس استراسبورگ، گفت‌وگویی با شهردار اصفهان داشتم و پیشنهاد کردم که بهتر است دانشگاه اصفهان به عنوان دانشگاهی مستقر در این شهر، فعالیت‌هایش را به کل شهر تعمیم بدهد و یکی از فعالیت‌های بین دو شهر خواهرخوانده تلقی شود. این پیشنهاد مورد استقبال شهردار اصفهان قرار گرفت و قرار شد در آینده بیشتر مورد بررسی و مذاکره قرار بگیرد. برهمین اساس، در حاشیه آن کنفرانس، ملاقاتی با رئیس دانشگاه فرایبورگ داشتم و موضوع را مطرح کردم. از ایشان خواستم مسئله را با شهردار فرایبورگ در میان بگذارند تا فعالیت‌های دانشگاهی‌مان را صرفا در قالب دو دانشگاه نبینیم.
یعنی فراتر از همکاری‌های علمی؟
یعنی فعالیت هایمان را فراتر از دانشگاه و در راستای کمک به تقویت خواهرخواندگی دو شهر طراحی کنیم. رئیس دانشگاه فرایبورگ همانجا گفتند که توانسته‌اند با همکاری شهرداری‌شان دو چالش مهم شهر را حل کنند: یکی مسئله حمل و نقل و دیگری محیط زیست. همانطور که می‌دانید فرایبورگ یکی از پاک‌ترین شهرهای دنیاست. با اینکه 300 نفر در این شهر زندگی می‌کنند؛ ولی واقعا خبری از ترافیک نیست. براین اساس، رئیس دانشگاه فرایبورگ مطرح کرد که اصلی‌ترین خیابان این شهر، خیابانی است که شعبه‌ها و ساختمان‌های مختلف دانشگاه فرایبورگ را به همدیگر وصل می کند، به همین دلیل دانشگاه به شهرداری پیشنهاد داده بود که این خیابان فقط به رفت و آمد تراموا و دوچرخه اختصاص داده شود. شهرداری هم با این پیشنهاد موافقت کرده بود و خیابان ها درحال آماده سازی بود. ببینید چقدر نزدیکی و همکاری بین شهرداری و دانشگاه وجود دارد. دانشگاه اینقدر برای شهر و شهرداری اهمیت دارد که خیابان اصلی شهر که اتفاقا متصل‌کننده ساختمان‌های دانشگاه به همدیگر است را به خیابانی تهی از ماشین و ترافیک تبدیل می‌کنند. ما امیدوار هستیم که این اتفاق حداقل برای خیابان دانشگاه در اصفهان هم بیفتد.
درباره دیگر خواهرخوانده‌های اصفهان چطور؟ برای مثال، شهری مثل سن‌پترزبورگ ظرفیت علمی قابل توجهی دارد که به نظر می‌رسد برای همکاری با اصفهان هنوز دست نخورده مانده است.
دانشگاه اصفهان در شهر سن‌پترزبورگ تفاهم نامه‌ای با دانشگاه «هرزن» و دانشگاه صنعتی اصفهان هم تفاهم‌نامه‌ای با دانشگاه تلکنولوژی این شهر دارد؛ یعنی دو دانشگاه بزرگ اصفهان با دو دانشگاه بزرگ و قدیمی شهر سن پترزبورگ تفاهم نامه همکاری دارند.
این تفاهم نامه ها صرفا روی کاغذ هستند یا به مرحله عمل هم رسیده است؟
نخیر. مثلا چند ماه پیش، نشست مشترک اتحادیه دانشگاه‌های برتر روسیه و دانشگاه های برتر ایران برگزار شد که از کشورمان 13 دانشگاه حضور داشتند. من در حاشیه آن نشست، بازدیدی یک روزه از دانشگاه هرزن و شهر سن پترزبورگ داشتم. بحث ما در آن بازدید و دیدار این بود که این تفاهم‌نامه حدود 7 سال پیش امضا شده بود؛ ولی متاسفانه همکاری قابل توجهی صورت نگرفته بود. در طول یک سال گذشته اما توانستیم ارتباطات مجازی مطلوبی با یکدیگر داشته باشیم و زمینه را برای گفت‌وگوهای دو جانبه فراهم کنیم. از جمله موضوعاتی که در آن گفت‌وگوها نتیجه داد این بود که توانستیم موافقت اصولی آموزش زبان روسی در دانشگاه اصفهان را بگیریم و به احتمال زیاد، از سال آینده، دانشجوی روسی پذیرش خواهیم کرد. همچنین مطرح کردیم که دوره زبان روسی را به صورت 1+3 برگزار کنیم و البته آنها هم استقبال کردند. یعنی دانشجویان این زبان، سه سال در دانشگاه اصفهان و یک سال در هرزن روسیه دوره کارشناسی‌شان را بگذارنند. علاوه بر مباحث علمی، این تعاملات می‌تواند یکی از مولفه‌های فعالیت میان خواهرخوانده‌ها باشد.
میزان تفاهم‌نامه‌های خارجی در طول چند سال چطور بوده است؟
به اقتضای شرایطی که الان در کشور به وجود آمده و به هر حال رفت و آمدها افزایش پیدا کرده است. در بعد دانشگاهی هم این افزایش ها بیشتر شده است و الان ما مهمانان خارجی بیشتری داریم. وقتی آمدن‌ها بیشتر شود، طبیعتا رفتن‌ها هم بیشتر می‌شود و فعالیت‌ها در این زمینه افزایش پیدا کرده است.
کشورهای هدف از قبل تعیین می‌شوند یا براساس بررسی‌ها هرجایی مناسب تخصی داده شود، مذاکره صورت می‌گیرد؟
وزارت علوم کشورها را تقسیم بندی کرده است براساس این تقسیم بندی، برای ایران در مسئله سرمایه‌گذاری علمی، بعضی کشورها راهبردی محسوب می‌شوند، بعضی اولویت‌دار و بعضی هم متوسط. برخی از کشورها هم هستند که اصلا برای ما اولویتی ندارند. البته ممکن است کشوری برای ما راهبردی نباشد؛ ولی دانشگاهش راهبردی و مهم باشد.
امکان یا زمینه تعامل با دانشگاه سطح اول جهان هم فراهم است؟
شما سطح بالا را چه چیزی تعریف می کنید؟
دانشگاه‌های مطرح دنیا دیگر، آکسفورد، هاروارد و ...
دانشگاه‌هایی که ما الان درحال تعامل و همکاری با آنها هستیم غالبا در میان صد دانشگاه برتر یا دویست دانشگاه برتر دنیا قرار دارند.
اینطور هست که به دلیل برخی موضوعات سیاسی، تعامل با برخی دانشگاه‌های مطرح که در کشورهای خاصی مستقر هستند، امکان‌پذیر نباشد؟
بله، برخی ملاحظاتی وجود دارد. طبیعتا علی‌رغم اینکه ممکن است دانشگاه‌های بسیار مهم و پیشرفته‌ای باشند، این ملاحظات اجازه تعامل را نمی‌دهد.
در حوزه اقتصادی و سرمایه‌گذاری، اغلب خارجی‌ها هستند که اصفهان را انتخاب می‌کنند؛ ولی این فرآیند انتخاب، کمتر از طرف اصفهان صورت می‌گیرد و اغلب به دنبال شناسایی هدف نمی‌رویم. در حوزه علمی اوضاع چگونه است؟
ما با توجه به منافع خودمان این کار را انجام می دهیم. برای مثال، یکی، دو دانشگاه در چین را مناسب برای همکاری دیدیم. دانشگاه شیامن در جنوب چین از جمله دانشگاه‌هایی است که ما برای آغاز همکاری‌ها قدم پیش گذاشتیم و مراجعه کردیم. پژوهشگران ریاضی ما دیدند در آن دانشگاه زمینه‌های همکاری وجود دارد و الان روابط بسیار خوبی با آنها داریم؛ به طوری که امسال یک استاد چینی برای تدریس زبان چینی به دانشگاه اصفهان اعزام شده است و در حال حاضر اینجا مشغول است. همچنین از بهمن امسال هم، یکی از اساتید زبان شناسی ما برای مرکز مطالعات ایران شناسی و زبان فارسی به دانشگاه شیامن چین اعزام می شود.
اشاره کردید که دانشگاه اصفهان در رده دانشگاه‌های بین‌المللی کشور قرار دارد. طبیعی است که یکی از مولفه‌های بین‌المللی شدن پذیرش دانشجویان، جذب اساتید خارجی است. دانشگاه اصفهان در این زمینه چقدر توانسته توفیق داشته باشد؟
در حال حاضر، پروفسور کین از کره جنوبی استاد وابسته ما هستند. ایشان الان با ما قرارداد دارد. همچنین چندین استاد ایرانی که در دانشگاه خارج تدریس دارند به صورت استاد وابسته یا استاد غیرمقیم با ما همکاری دارند. درباره دانشجویان هم، در حال حاضر در مرکز آموزش زبان فارسی ما، 9 دانشجو از اروپا و آمریکا و چین و ژاپن داریم که برای دوره های فشرده زبان فارسی به ایران می‌آیند. در همین مبادلات بین دانشگاهی‌مان، سه ماه است که سه دانشجو از فرایبورگ آلمان به دانشگاه اصفهان اعزام شده‌اند و مشغول فراگیری زبان فارسی هستند. در مجموعه حدود 250 دانشجوی خارجی در دانشگاه اصفهان مشغول به تحصیل هستند.
حضور اینها به صورت بورسیه است؟
نخیر، هزینه هایشان به عهده خودشان است و دانشگاه از اینها هزینه می‌گیرد. بسیاری از اینها که برای زبان فارسی می آیند پیش مقدمه ای است برای اینکه رشته‌های تخصصی را در ایران شروع کنند.
جایگاه دانشگاه اصفهان در مقایسه با دیگر دانشگاه‌های بین‌المللی کشور چطور است؟
ببینید همه دانشگاه هایی که بین المللی شدند براساس فعالیت های بین المللی‌شان بوده است. نمی‌توانیم بگوییم این دانشگاه کمتر یا بیشتر. شاید رشته‌ها و اولویت‌ها تفاوت کند و دانشگاه های طرف قرارداد متفاوت باشد؛ ولی دانشگاه های برتر کشور به نوعی با کلیه کشورهای دنیا و دانشگاه های این کشورها همکاری دارند.
