به گزارش ایسکانیوز، بیژن رنجبر در همایش "دانشگاه اخلاق مدار" که در مجتمع آموزشی فرهنگی امامت مشهد برگزار شد، با اشاره به ورود دانشگاه آزاد به تجاریسازی علم و فناوری اظهار کرد: اگر "استنفورد" به یک کشور جدید تبدیل شود میتواند دهمین قطب اقتصادی دنیا باشد. 11 درصد از درآمد این دانشگاه متکی به شهریه و 89 درصد متکی به تجاریسازی علم و فناوری است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد: اگر ما هم این مسیر را از 10 سال پیش میرفتیم و امروز بر تجاریسازی علم و فناوری متکی بودیم ممکن بود بودجه کشور متکی بر نفت نباشد.
90 درصد درآمد دانشگاه آزاد متکی بر شهریه است
وی با اشاره به اینکه 90 درصد درآمد دانشگاه آزاد متکی بر شهریه است، بیان کرد: باید این مسیر را عوض کنیم البته ما باید با حفظ رتبه علمی به سمت تجاریسازی علم وفناوری برویم.
رنجبر با اشاره به مسئولیت خود با عنوان ساماندهی، جذب و شناسایی نخبگان، عنوان کرد: من این وظیفه را در خصوص کلیه نخبگان کشور ندارم زیرا این موضوع در حوزه معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور است. وظیفه من بیشتر این است که رهبران فناور را شناسایی و ساماندهی و کمک کنم که شرکتهای دانش بنیان و استارتآپها راهاندازی شود.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه همزمان با آمدن من باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان و همچنین پارک علم و فناوری در زیر مجموعه معاونت پژوهشی قرار گرفت، تصریح کرد: میخواهیم در هر استان نخبگان محل را اعم از دانشجویان دانشگاه آزاد، دانشجویان سایر دانشگاهها و یا حتی نخبگان بدون مدرک شناسایی کنیم، همچنین پتانسیل کسب وکار در هر منطقه احصاء شود و با نخبگان جوان بر روی این کسب و کارها تبادل نظر انجام دهیم.
اگر تجاریسازی علم و فناوری میشد، بودجه کشور متکی بر نفت نبود
رنجبر گفت: از اهداف بلندمدت این اقدامات راهاندازی شرکتهای دانش بنیان و از اهداف کوتاه مدت برگزاری استارت آپها و ... است. اگر بر تجاریسازی علم و فناوری متکی بودیم، ممکن بود امروز بودجه کشور متکی بر نفت نباشد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در حوزه اخلاق پژوهش و فناوری یک سری نظام مسائل داریم، عنوان کرد: نگاه منفعتطلبانه و کاسبکارانه از فناوری علم در همه حوزهها یکی از این نظامها است. اگر ما میخواهیم به سمت تجاریسازی علم و فناوری برویم هدفمان این است که این موضوع در راستای ارتقای معیشت و رفاه مردم باشد نه اینکه کاسبکار شویم.
رنجبر تصریح کرد: دغدغهمندی اجتماعی، ملی و دینی برای حل مسائل کشور کم شده است. مشاهده میکنیم که تبیین نظامارزشها، اخلاقیات در پژوهشها و فناوری ضعیف شده است.
وی عنوان کرد: شناخت اندک و محدود پژوهشگران و فناوران از نظام های ارزشی، کمرنگ شدن نظامهای تزکیه و تربیت در فرایند آموزش و پژوهش، ناکارآمدی چارچوبهای اخلاقی موجود در حوزه پژوهش و ...از دیگر مسائل موجود است. با توجه به ظهور فناوریهای جدید باید در برخی از موارد تولید آیتمهای جدید اخلاقی داشته باشیم.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص تاثیر ارزشهای دینی در پژوهش و فناوری اظهار کرد: تاثیر ارزشها بر تولیدات علمی به این معنی است که حتی در علوم تجربی نوع نگاه به هستی و تولیدات نقش آفرین است.
رنجبر با اشاره به حقیقت علم و کشف حقیقت، عنوان کرد: علم نوری است که از ساحت پروردگار بر قلب هر کسی اراده کند میتابد. بنابراین اگر فرد اقدام به کسب طهارت کند احتمال دارد بیشتر از این نور برخوردار باشد. همچنین ما باید به غایتگرایی دینی در تولید علم و فناوری توجه داشته باشیم.
اخلاق در پژوهش بسیار مهم است
وی موضوع انگیزه در پژوهش را بسیار مهم دانست و گفت: در اینجا مسائل اخلاقی وارد میشود. همچنین نحوه پژوهش بسیار مهم است به طور مثال گاهی در کشورهای دیگر مشاهده میشود که یک سری از آزمایشات بیولوژیکی و ... بر روی زندانیان انجام میشود این کار ضد اخلاقی است. بنابراین نحوه پژوهش بر روی انسان، حیوان، گیاه و ... از دیگر موارد با اهمیت است.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص تاثیر متقابل اخلاق، پژوهش و فناوری بر یکدیگر، اظهار کرد: این موضوع به معنای این است که در اثر پژوهش، موضوعات اخلاقی جدید ایجاد میشود. باید آسیبشناسی در این زمینه صورت بگیرد. در حوزههای فناوری و فضای مجازی هم ممکن است ظهور این ارزشهای اخلاقی جدید را داشته باشیم. اگر آیتم اخلاق در فضای مجازی رعایت نشود برای کشور زیانبار است.
رنجبر در خصوص رابطه بین اخلاق و دستاوردهای جدید پژوهشی، گفت: در حال حاضر بحث شبیهسازی انسان را داریم در این بحث موضوعات اخلاقی وارد میشود.
وی در خصوص ابعاد و مولفههای ارزش اخلاق در پژوهش و فناوری افزود: احترام به استاد، احترام به شأن دانشجو، اخلاق در پژوهش، اخلاق در آموزش، اخلاق در فناوری، اخلاق در کارآفرینی و ... از جمله این مولفهها هستند. همچنین رعایت امانتداری، نقد علمی و نقدپذیری، عزت نفس و خودباوری، پرهیز از بیگانهباوری، تقویت پرسشگری، عشق پیدا کردن به کشف حقیقت و ... را میتوان از جمله مولفههای ارزش و اخلاق در پژوهش و پژوهشگران برشمرد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص اصول کلی اخلاق در پژوهش و تحقیقات، بیان کرد: اصل اول رعایت اصول اخلاقی و ارزشهای انسانی در تمامی ابعاد پژوهش شامل تعریف مساله و موضوع، تعیین پیشفرضها و فرضیهها، انتخاب روشپژوهش و آزمونها، انتخاب آزمودنیها، اجزای پژوهش، مالکیت معنوی، سپاسگزاری، بیطرفی، جعل و تعریف دادهها، اجاره علمی، بزرگنمایی و ... است.
بررسی وارزیابی چگونگی مشارکت در فرآیند پژوهشهای انسانی
رنجبر عنوان کرد: اصل دوم بررسی وارزیابی چگونگی مشارکت در فرآیند پژوهشهای انسانی شامل ارزیابی خطرات احتمالی در فرآیند پژوهش، ایجاد امنیت روحی و روانی برای مشارکت کنندگان، حمایت و پشتیبانی از مشارکتکنندگان در پژوهش، داشتن دانش تخصصی روزآمد در موضوع پژوهش و... است.
رعایت حقوق معنوی و مادی آزمودنیها
وی اصل سوم را رعایت حقوق معنوی و مادی آزمودنیها شامل انسان، حیوان و گیاهان دانست و گفت: در این اصل باید رعایت حقوق انسانی و ایجاد امنیت، رعایت حقوق حیوانات، حفظ ذخایر منابع زیستی و محیطی، رازداری و ناشناختهماندن آزمودنیها در پژوهش و ... توجه کرد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: این مسائل باید به گونهای تدوین و تبیین شود که دانشجو به هنگام کار کردن در پژوهش به معرفت حقیقی برسد. چیزی که در حال حاضر وجود ندارد. بین فارغالتحصیلان خودمان و دانشگاههای خارجی تفاوتی مشاهده نمیکنیم در حالی که دانشجوی ما باید تفاوتهایی داشته باشد و فردی باشد که هنگام پژوهش به کمال حقیقی برسد.
آموزش و پرورش نسبت به گذشته تغییری نکرده است
رنجبر با انتقاد از این که آموزش و پرورش ما نسبت به گذشته تغییری نکرده است، بیان کرد: در ابتدا باید در آموزش و پرورش اتفاقاتی بیافتد تا ما اثرش را در دانشگاه ببینیم. در مدارس سما اتفاقات جدیدی رخ خواهد داد در آنجا باید هستههای رشد و مراکز رشد راهاندازی شود.
منبع: ایسنا
204