تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر تحولات کشورهای منطقه

بهمن ماه هر  سال، یادآور پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و مرور دلایل ، اهداف ، خاطرات و اتفاقاتی است که به این پیروزی بزرگ منجر شد. انقلابی که به اذعان خیلی از تحلیلگران بی طرف و پژوهشگران شرق و غرب، انقلابی غیر قابل پیش بینی برای سازمان های اطلاعاتی و امنیتی جهان مانند موساد و سیا و توام با تاثیراتی شگرف در حوزه های مختلف بوده است.

بهمن ماه هر سال، یادآور پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و مرور دلایل ، اهداف ، خاطرات و اتفاقاتی است که به این پیروزی بزرگ منجر شد، می باشد.انقلابی که به اذعان خیلی از تحلیلگران بی طرف و از پژوهشگران شرق و غرب، انقلابی غیر قابل پیش بینی برای سازمان های اطلاعاتی و امنیتی جهان مانند موساد و سیا و توام با تاثیراتی در حوزه های مختلف بوده است. این حوزه ها، از تغییر ساختار یک نظام سیاسی با ریشه ای قوی گرفته تا تشویق ملتهای منطقه و تا الگو پذیری علاقه مندان به امام خمینی(ره) به عنوان بنیانگذار انقلاب را دربر می گرفت. از همان ابتدا ،برخی بر این اعتقاد بودند که این انقلاب فراتر از مرزهایش تاثیراتی با خود به همراه خواهد داشت که از خود ملت های منطقه شروع خواهد شد و تا به چالش انداختن نظام های سیاسی شان پیش خواهد رفت.

بر این اساس، از یک سو انقلاب اسلامی شعار صدور انقلاب را طرح کرد و از سوی دیگر مخالفان و معارضان انقلاب در سطوح مختلف داخلی و خارجی این شعار انقلاب را نوعی ساختارشکنی منطقه ای وجهانی توصیف کردندکه صرف نظر از هر نوع برداشت از سوی این افراد و یا جریانات، نکته قابل تامل آن است که وقوع این انقلاب توام با تاثیر گذاری منطقه ای بوده است . به نظر نگارنده اگر شعارهای صدور انقلاب هم طرح نمی شد ذات انقلاب اسلامی که امام خمینی بنیانگذار آن بود ،خود به خود تاثیرات بیرونی و فرامرزی اش را به علت طرح شعارهای بنیادین انقلاب با خود به همراه می داشت.

اگر تاملی در تحولات چند ساله اخیر منطقه که منجر به فروپاشی نظام های سیاسی برخی از کشورها و بروز تنش و درگیری های داخلی آنها (که زمینه حضور کشورهای دیگر را در درون این کشورها فراهم نمود شده است ) داشته باشیم می توان به نکات اساسی در خصوص اهداف و شعارهای انقلاب پی برد که تاثیرات ذاتی انقلاب را در کنار نابسامانی های درونی این کشورها آشکار خواهد نمود. در زیر به برخی ازاین اهداف و شعارهای مورد نظر اشاره می گردد:

نخست: بدون شک یکی از مهمترین اهداف انقلاب اسلامی مبارزه با ساختار دیکتاتوری داخلی و جایگزین نمودن ساختاری دیگر بوده است. اگر چه همه جریانات سیاسی در مبارزه با نظام گذشته دخیل بودند اما نوع ساختاری که مردم آن را پی گیری می کردند را در شعارهای اول انقلاب که از سوی قاطبه مردم سر داده می شد می توان دریافت. از این رو در یک نگاه تطبیقی، تاملی بر ساختار کشورهای منطقه که برخی از آنها از هم پیمانانان نظام سابق به حساب می آمدند ،آشکار می سازد که مردم این کشورها هم دچار ساختار سیاسی دیکتاتوری داخلی بوده اند. یک وجه اشتراک هم در آنها مشاهده می شد که با نظام سابق ایران همخوانی داشت آن هم دیکتاتوری نظامی یا نظامیانی بوده اند که به ساختار دیکتاتوری روی آوردند. کشورهایی مانند عراق و مصر و لیبی و تونس از مصادیق این ادعا می باشند. از این رو، برخی از تحلیلگران معتقد بودند که این کشورها هم روزی بالاخره با سقوط ساختاری مواجه خواهند شد و در مورد نظام قبل انقلاب هم اعتقاد دارند که در صورت بقا به سرنوشت همین نظام های ندکنونی مبتلا می شد.

دوم: در این که انقلاب اسلامی به دنبال استقلال طلبی به معنای قطع حضور کشورهای دیگر در کشور و دخالت نداشتن آنها در تصمیم های سیاسی بوده است ،شکی وجود ندارد. این هدف مورد اذعان غالب تحلیلگران می باشد. ضدیت انقلاب با کشورهایی مانند آمریکا و روسیه و انگلیس در اول انقلاب برهمین اساس بوده است و حتی شعار نه شرقی و نه غربی نیز بر همین مبنا تحلیل می شود. بنابراین استقلال طلبی خواست اکثر مردم بوده است. تاملی در حضور مردم در کشورهای منطقه و طرح شعارهایی از سوی آنها ثابت می کند که یکی از اهداف مردم قطع حضور و یا به طور تقلیلی عدم وابستگی کشور به قدرت های بیگانه می باشد. این شعارها در تحولات کشورهای مصر و لیبی و تونس و عراق به وضوح دیده می شود .(اگرچه در برخی از این .کشورها مسیر عوض شد)

سوم:تبعیض و وجود فساد درحوزه های مختلف و بی عدالتی در کشورهای منطقه را می توان از عوامل اساسی سقوط این نظام ها دانست . درصد شکاف میان فقیر و غنی در این کشورها مانند مصر بسیار نمود داشت . در برخی دیگر اگر چه در حوزه اقتصادی زیاد این مساله نمود نداشت اما در حوزه های سیاسی و اداری دیگر ظهور و بروز بیشتری داشت که منجر به ناامیدی مردم از نظام سیاسی شان و در نهایت درخواست برای تغییرگردید که با اندک جرقه و اعتراضی به طور کلی از هم فروپاشیدند. این شاخص ها در نظام قبل از انقلاب هم وجود داشت که درخواست مردم ایران برای مبارزه با فساد و عدالت و رفاه اقتصادی برای آحاد مردم بوده است.

با این ویژگی ها به نظر می رسد با تامل در تحولات کشورهای منطقه و تغییر نظام سیاسی برخی از این کشورها خواسته های مردم این با اهداف کلان انقلاب اسلامی که درسال 1357 مطرح شد و به سقوط نظام سابق منجر گردید وجوه اشتراکی داشته باشند .

کد خبر: 904855

وب گردی

وب گردی