آینده نگری باید به پشتوانه جدی در سیاست گذاری کشور تبدیل شود

معاون اول رییس جمهوری با اشاره به ابرچالش های موجود کشور گفت: باید آینده پژوهی و آینده نگری را به پشتوانه جدی در سیاست گذاری کشور تبدیل کنیم.

به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز؛ به نقل از اداره کل روابط عمومی وزارت علوم، دکتر اسحاق جهانگیری روز پنجشنبه در همایش روز جهانی آینده با عنوان "ضرورت های آینده نگری در مواجهه با چالش ها" که در فرهنگستان علوم برگزار شد، اظهار داشت: امروز در حوزه های مختلف از جمله آب، محیط زیست، صندوق های بازنشستگی و تحولات جمعیتی با مشکلاتی رو به رو هستیم که نیازمند توجه به آینده نگری است.

معاون رییس‌جمهوری با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی موضوع آب از اصلی‌ترین مباحثی است که باید مورد توجه قرار بگیرد، گفت: اداره موفق و کارآمد کشور نیازمند عوامل و ملاحظات متعددی است که ممکن است برخی در تصمیمات کوتاه مدت، برخی در تصمیمات جاری و برخی در تصمیمات بلندمدت تاثیرگذار باشد.

وی افزود: از دیگر دلایل ایجاد چالش‌های پیش‌رو، عدم توجه به آینده‌پژوهی در تصمیم‌گیری‌ها بوده است. در این زمینه مثلاً در فرآیند تصمیم‌گیری در مقطعی لازم بود تصمیماتی راجع به وضعیت آب منطقه گرفته شود گرچه تصمیمات در آن مقطع بهترین تصمیم بوده، اما بدون توجه به وضعیت منابع آبی در آینده برای مردم آن منطقه صدها چاه حفر شده است.

دکترجهانگیری با انتقاد از عدم توجه به آینده در تصمیم‌گیری‌های گذشته در کشور، گفت: متاسفانه در گذشته به ویژه در خصوص میزان ذخایر آب هیچگاه به آینده نگاه نکردیم و بررسی نکردیم که آیا میزان برداشتی که انجام می‌دهیم با میزانی که جایگزین می‌شود تناسب دارد یا خیر؟ امروز پیداست که ما به حدی از منابع آب استفاده کرده‌ایم که حیات بسیاری از مناطق کشور در حال تهدید است و شاخص‌هایی که امروز در بخش منابع آب وجود دارد، این موضوع را از نگران‌کننده‌ترین مسائل پیش‌روی کشور قرار داده است.

وی افزود: امروز نیازمند هستیم که تصویری کنترل‌کننده از آینده کشور در اختیار داشته باشیم تا راجع به آن تصمیم‌گیری کنیم. در گذشته، آینده در تصمیم‌های ما جایگاه ویژه‌ای نداشت بلکه مسائل روزمره از اصلی‌ترین مسائل مورد توجه بود. در همین زمینه باید اتفاقات و مشکلاتی که امروز سر باز کرده‌اند بررسی کنیم تا ببینیم آیا این مشکلات ناشی از سیاستگذاری‌ها در گذشته و نگاه نکردن به آینده بوده است یا خیر؟

معاون اول رئیس جمهوری با بیان اینکه در آینده‌نگری باید به دو موضوع وضع فعلی کشور و آینده مشکلات امروز و دیگری ترسیم آینده‌ای مطلوب برای کشور توجه کرد، خاطرنشان کرد: وضعیت منابع طبیعی اعم از آب و خاک یکی از مهم‌ترین سرفصل‌های مورد توجه در آینده‌نگری است چرا که حیات کشور به این منابع وابسته است و بسیاری از شاخص‌های حیاتی کشور در حال تهدید هستند. امروز حتماً چنانچه گفته شود وضعیت شاخص منابع آب در شرایط نگران‌کننده‌ای قرار دارد، حتماً مردم این موضوع را مهم‌تر از موضوع تورم تلقی خواهند کرد.

دکتر جهانگیری گفت: در موضوع آینده نگری دو رویکرد وجود دارد که یکی بررسی وضع فعلی کشورها و پیش بینی آینده نسبت به امروز و رویکرد دیگر این است که آینده ای مطلوب ترسیم کنیم و این موضوع را مورد بررسی قرار دهیم که به چه سمتی پیش می رویم و جایگاه و فاصله ما با دنیای پیشرفته و مدرن در آینده چه خواهد بود.

معاون اول رییس جمهوری یکی از مهم ترین سرفصل ها در موضوع آینده نگری را منابع طبیعی نظیر آب، هوا، خاک و جنگل ها عنوان کرد و افزود: حیات یک کشور به این منابع وابسته است و اهمیت این منابع بسیار بالاست.

وی افزود: بسیاری از شاخص های حیاتی کشور که با رفاه و سیاست گذاری کشور مرتبط است امروز تهدید می شوند و اگر مثلاً یکی از شاخص های اقتصادی را تورم بدانیم و بگوییم که بالا بودن تورم تاثیر منفی در رفاه و زندگی مردم دارد همه آن را می پذیرند اما وقتی که بگوییم منابع آب به سمت نابودی می رود نه تنها همه آن را نمی پذیرند بلکه همه بر این موضوع واقف هستند که این شاخص بسیار مهمتر از شاخص تورم است چرا که اگر منابع آب وجود نداشته باشد اساساً حیات وجود نخواهد داشت.

دکترجهانگیری ادامه داد: متاسفانه به حدی از منابع حیاتی مانند آب استفاده شده که در مقطع فعلی حیات برخی از مناطق کشور با تهدید مواجه است.

معاون اول رییس جمهوری با بیان اینکه شاخص هایی که امروز در منابع آب وجود دارد جز نگران کننده ترین مسائل پیش روی کشور است، تصریح کرد: همین وضعیت در بخش آلودگی هوا نیز وجود دارد. از یک سو منابع انرژی را از طریق خودرو های پرمصرف و واحدهای مسکونی به وفور مصرف کرده ایم و از سوی دیگر این مصارف باعث شده که امروز منابع انرژی تبدیل به آلاینده شده و تهدید سلامت مردم و کنترل عوارض آلاینده ها از مهمترین دغدغه های امروز کشور است.

وی در ادامه با بیان اینکه پس از توجه به منابع طبیعی، موضوع تحولات جمعیتی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، گفت: هر تصمیمی که در این حوزه اتخاذ می شود باید متناسب با تحولات جمعیتی، توزیع جغرافیایی و تحولات جنسیتی جمعیت باشد.

معاون اول رییس جمهوری در ادامه یکی از پدیده های مهم جمعیتی در کشور را افزایش متولدین دهه شصت دانست و اظهار داشت: افزایش زاد و ولد در این دهه در هر مقطعی دغدغه های متعددی را در کشور ایجاد کرد. این افزایش جمعیت باعث شد در مقطعی مدارس چهار شیفت در کشور وجود داشته باشد و وقتی این جمعیت به سن دانشگاه رسید با کمبود دانشگاه مواجه شدیم و مجبور شدیم در هر نقطه از کشور دانشگاه تاسیس کنیم تا بتوانیم به نیاز تحصیلی جمعیت کشور پاسخگو باشیم.

وی افزود: امروز همان جمعیت متولدین دهه شصت به سن اشتغال رسیده اند و سالانه با حجم بالایی از فارغ التحصیل بیکار مواجه هستیم و در صورتی هم که نتوانیم فرصت شغلی فراهم کنیم، آسیب های اجتماعی در کشور افزایش پیدا می کند.

دکترجهانگیری خاطر نشان کرد: در یکی دو سال اخیر به دلیل اهمیت آسیب های اجتماعی و روند رو به رشد این آسیب ها، مقام معظم رهبری چندین جلسه در این خصوص برگزار کردند که این امر نشان دهنده نگرانی و دغدغه ایشان در حوزه آسیب های اجتماعی است.

وی از کیفیت نهادهای مالی، بانک ها، صندوق های بازنشستگی و بدهی های دولت به عنوان یکی دیگر از چالش های پیش روی کشور نام برد و خاطرنشان کرد: متاسفانه ترازنامه بانک ها و عملکرد صندوق ها نشان دهنده آن است که نسبت به آینده مالی این موسسات مهم که سپرده های مردم در آنها قرار دارد کمتر توجه شده است.

دکترجهانگیری افزود: صندوق های بازنشستگی امروز به یکی از ابرچالش های کشور تبدیل شده اند و صد در صد حقوق اعضای صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح و ۷۵ درصد حقوق اعضای صندوق بازنشستگی کشوری توسط دولت پرداخت می شود و دولت فقط همین امسال ۶۰ هزار میلیارد تومان برای پرداخت حقوق اعضای این صندوق ها پرداخت کرده است.

معاون اول رییس جمهوری یکی دیگر از موضوعات مرتبط با آینده نگری را کیفیت ارائه خدمات دولت برشمرد و با بیان اینکه دولت به معنای مجموعه حکومت تنها نهاد سیاست گذاری و ارائه دهنده خدمات است که جایگزین ندارد.

دکترجهانگیری گفت: اگر بخواهیم درخصوص منابع حیاتی کشور، تحولات جمعیتی، نهادهای مالی و کیفیت خدمات دولت مسیر گذشته را ادامه دهیم چالش ها و مشکلات کشور افزایش خواهد یافت به همین دلیل باید با سرعت تغییر جهت و تغییر سیاست دهیم و آینده نگری مناسب داشته باشیم.

معاون اول رییس جمهوری به موضوع علم و فناوری از منظر آینده نگری اشاره کرد و افزود: به دلیل آنکه دنیای امروز سابقه طولانی در تولید علم و فناوری ندارد فاصله ما نیز با دنیای فناوری های جدید چندان زیاد نیست و لازم است وزارت علوم بر این موضوع تمرکز کند تا دانشگاه ها و مراکز علمی و فناوری کشور بتوانند در این زمینه گام های بلندی بردارند تا از تحولات دنیا عقب نمانیم.

وی ادامه داد: رسالتی که بر دوش همه نخبگان و صاحب نظران و دلسوزان کشور می باشد این است که راجع به آینده کشور به دولت کمک کنند چرا که دولت مسائل جاری بسیار زیادی را پیش رو دارد که نمی تواند آنها را نادیده بگیرد اما مهم تر از مسائل جاری مسائل آینده است که کمتر به آن پرداخته می شود و اگر مورد توجه قرار نگیرد ممکن است کل حیات کشور را تهدید کند.

دکترجهانگیری در بخش پایانی سخنان خود اظهار داشت: البته با وجود همه این مشکلات و چالش ها، فرصت های بی نظیری نیز در کشور وجود دارد و با وجود آنکه استفاده بی رویه از منابع طبیعی کشور شده، هنوز نخستین ذخایر نفت و گاز دنیا در ایران است و قادر هستیم با اتکا به ظرفیت های کشور و نیروی انسانی تحصیلکرده و موقعیت استراتژیک کشور از مشکلات عبور کنیم.

202

کد خبر: 911926

وب گردی

وب گردی