سامانه های ضد هوایی و پاتریوت های بن سلمان کجا بودند؟

صباح زنگنه کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با ایسکانیوز براین باور است پرواز یک پهپاد بر فراز کاخ سلطنتی عربستان و حجم سنگین آتش باری و تیراندازی به آن بیش از آنکه نشانگر حادثه ای اتفاقی باشد سوالات متعددی را در رابطه با غیر اتفاقی بودن آن ایجاد خواهد کرد اگرچه این مساله به خوبی پوشالی بودن قدرت سعودی ها و ناتوانی آنان در مدیریت بحران های کوچک را نیز به خوبی نمایان ساخت.

* آسمان ریاض شب گذشته پس از ظاهر شدن یک پهپاد ناشناس در نزدیکی کاخ سلطنتی، شاهد یک حجم سنگین آتش بار و تیراندازی بود. حجم آتش بار آنچنان گسترده بود که برخی از رسانه ها خبر وقوع کودتا در عربستان را منتشر کردند. اگرچه کمی بعد این مساله تکذیب شد اما ظاهر شدن این پهپاد و حوادث متعاقب آن سوالات متعددی را برای ناظران و رسانه ها ایجاد کرد. ارزیابی شما از این مساله چگونه است آیا این واقعه اتفاقی بود یا در پشت پرده آن مسائل دیگری نیز وجود دارد؟

شاید در ابتدای امر وقوع این حادثه عادی جلوه کند اما با بررسی دقیق تر می توان به این نتیجه رسید که برعکس این حادثه به هیچ عنوان یک رخداد عادی و اتفاقی نیست. در منطقه ای که پهپاد به پرواز درآمده، تنها خاندان سلطنتی عربستان زندگی می کنند. هیچ خانه مسکونی و یا غیرمسکونی که وابسته به غیر خاندان سلطنتی باشد، وجود ندارد. علاوه بر این یک پهپاد، قابلیت طی کردن مسافتی طولانی را ندارد. یعنی این پهپاد باید از خود منطقه ای به پرواز در آمده باشد که خاندان سلطنتی در آن مستقر هستند. حجم آتش باری و تیراندازی به این پهپاد نیز در نوع خود جالب و بسیار عجیب است. زمانی که به این حجم از آتش باری نگاه می کنیم، تنها می توانیم این مساله را بگوئیم که این تیراندازی عظیم، مشکوک و غیرقابل باور و توجیه است. به طور کلی دلایل متعددی برای غیر عادی و غیر اتفاقی بودن این مساله وجود دارد اما با این وجود ما باید همچنان منتظر دریافت اطلاعات جامع تر و دقیق تر از این حادثه باشیم.

* شما به محل استقرار خاندان سلطنتی اشاره کردید احتمال دارد عناصر و لایه هایی از خاندان حاکم در این مساله دخالت داشته باشند؟

به نظر من این یک احتمال بسیار جدی و واقعی است. دو دلیل برای این مساله وجود دارد. مورد اول که در بالا مورد اشاره قرار گرفت، به پرواز درآوردن پهپاد از یک مسافت طولانی تقریبا غیر محتمل است در نتیجه احتمالا این پهپاد از منطقه ای به پرواز درآمده است که خاندان سعودی و شاهزادگان این کشور در آن زندگی می کنند. علاوه بر این پس از روی کار آمدن محمد بن سلمان و ظهور وی در عرصه سیاسی عربستان، وی همواره برای حذف رقبا و قبضه قدرت در دستان خود تلاش کرده است. این مساله با کنار زدن سایر شاهزادگان و همچنین بازداشت برخی دیگر از آنان به اوج خود رسید. اکنون لایه هایی از خاندان حاکم از مدیریت جدید این کشور ناراضی هستند. اگرچه به واسطه بسته بودن جامعه عربستان و عدم درز و انتشار اخبار، ما دسترسی کاملی به اخبار داخلی این جامعه و خاندان سلطنتی نداریم اما رفتار و سیاست های برخی از شاهزادگان سعودی به روشنی نشانگر نارضایتی عمیق آنان از محمد بن سلمان است. بنابراین امکان دارد آنان برای مرعوب سازی محمد بن سلمان و یا حتی برای رساندن پیام یا پیام هایی به او، به چنین کاری دست زده باشند.

* اما در این میان برخی به علما و شخصیت های مذهبی و وهابی این کشور اشاره می کنند و این احتمال را برجسته می کنند که آنان نیز از این مساله حمایت کرده باشند. با این دیدگاه موافق هستید؟

این یک احتمال ضعیف است اگرچه نمی توان آن را از مجموعه احتمالات موجود کنار گذاشت. آنچه باعث خواهد شد ما بیشتر به این گزینه توجه کنیم این نکته است که برخی از حلقه های مذهبی عربستان رابطه بسیار نزدیکی با گروه های تندرو و ترویستی در سطح منطقه همچون داعش و جبهه النصره دارند. این دو گروه تخصص ویژه ای در استفاده از پهپاد در عملیات های نظامی، چه در عراق و چه در سوریه دارند. بنابراین احتمال دارد این حلقه های مذهبی دانش و تجربه استفاده از پهپاد را از داعش و النصره دریافت کرده باشند. آنچه این احتمال را بیشتر تقویت می کند، نارضایتی این حلقه های تندرو مذهبی از اصلاحات اجتماعی محمد بن سلمان است. آنان براین باور هستند بن سلمان در تلاش برای گسست و انقطاع عربستان از تاریخ و گذشته آن است قطعا علمای سعودی تندرو نیز یکی از متهمین انجام این عملیات هستند.

* در این میان برخی از یک زاویه دیگر به این موضوع نگاه می کنند و براین باور هستند که محمد بن سلمان از این موضوع برای تشدید فشار، سرکوب و گسترش فضای خفقان آور در عربستان استفاده خواهد کرد و آخرین حلقه های فشار و همچنین تثبیت موقعیت و قدرت خود را به واسطه این مساله انجام خواهد داد. آیا با این دیدگاه موافق هستید؟

از زمان ظهور محمد بن سلمان در صحنه سیاسی عربستان، وی در سطح داخلی همواره و بدون مقدمه به مخالفان و رقبای خود حمله و آنان را سرکوب کرده است. در طول سال های گذشته وی بیشتر و یا حتی تمامی رقبای سیاسی خود در این کشور را حذف کرد و حتی در زمینه منطقه ای نیز سیاست تهاجمی و پرخاشگرانه ای نسبت به ایران، عراق، سوریه، قطر و حتی ترکیه در پیش گرفت. تنها رژیم صهیونیستی و آمریکا از این قاعده مستثنی بودند و همواره با چهره خندان محمد بن سلمان روبرو شدند. رجب طیب اردوغان پس از کودتای نافرجام این کشور، از این کودتا برای به حاشیه راندن مخالفان و تشدید سرکوب ها در این کشور استفاده کرد اما محمد بن سلمان پیش از این عملیات نیز همواره در سرکوب مخالفان ید طولایی داشته و بدون هیچ بهانه و دست آویزی به این کار مبادرت ورزیده است.

* در این میان و خارج از گمانه زنی ها، به پرواز درآمدن این پهپاد و تیراندازی گسترده به آن و حتی ترک کاخ سلطنتی توسط پادشاه و ولیعهد این کشور و پناه بردن به یکی از پایگاه های آمریکا نشانگر قدرت پوشالی و ناتوانی و عجز نظامی عربستان سعودی نیست؟

به نکته بسیار جالبی اشاره کردید. عربستان همواره به قدرت نظامی خود افتخار کرده است و به ویژه به سامانه های ضد هوایی و وجود موشک های پاتریوت در این کشور اشاره می کرد و آسمان این کشور را به عنوان یکی از آسمان های امن قلمداد می کرد اما وجود یک پهپاد و این حجم از آتش باری و سپس فرار پادشاه و ولیعهد تنها می توان نشانگر یک موضوع باشد و آن نیز ناتوانی سعودی ها است.

کد خبر: 934059

وب گردی

وب گردی