به گزارش گروه بین الملل ایسکانیوز، استیون کوک تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی و بین المللی در مجله فارن پالیسی در مطلبی تحت عنوان «ترامپ بحران خلیج فارس را برای آغاز بحرانی دیگر پایان می‌دهد» معتقد است تغییر موضع ترامپ در خصوص بحران قطر با مسائل جاری در خصوص ایران مرتبط است. وی در مقاله خود توئیت های ترامپ در ششم ژوئن سال ۲۰۱۷ را یادآور شد که در آن دولت قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرد.
این سخنان ترامپ به منزله پیروزی برای رهبران سعودی، امارات، بحرین و مصر بود که این کشور کوچک را روز قبل از آن یعنی پنجم ژوئن محاصره کرده بودند.
با ادامه چند ماهه بحران و رضایت ترامپ از استمرار آن تقریباً افق مشخصی برای حل بحران مشاهده نمی‌شد به ویژه آنکه ترامپ در ارتباطات خود با رهبران کشورهای حوزه خلیج فارس آنها را به حل مسائل فی ما بین خود با قطر ترغیب می کرد و قصد مداخله در این موضوع را نداشت چرا که این بحران از اولویت های کاخ سفید نبود. اما ترامپ از این موضع خود عدول و به جای حمله به قطر وزیر خارجه جدید خود مایک پمپئو را به خاورمیانه فرستاد و در پیامی به عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان خواستار اتمام محاصره قطر گردید.
کوک در این مقاله معتقد است مسائل مطرح در مورد ایران به مرحله بحرانی و حتی احتمال آغاز درگیری رسیده و از این جهت دولت ترامپ می خواهد در شورای همکاری خلیج فارس برای مقابله با این تهدید وحدت ایجاد نماید و تغییر موضع ترامپ در خصوص قطر به احتمال زیاد از نشانه های خروج آمریکا توافق هسته ای در هفته های آینده است.
کوک در مقاله خود می‌نویسد: این یک واقعیت است که محاصره قطر توسط عربستان، امارات، بحرین و مصر باعث شد قطر با انجام برخی اقدامات از جمله تغییر مسیرهای خود و پذیرش کمک های ایران روابط خود با ترکیه و ایران را به ویژه در روزهای اول محاصره گسترش دهد، امیر قطر به مبارزه و مخالفت با کشورهای اجرا کننده این محاصره پرداخت و به خواسته‌های ۱۳ گانه مطرح شده در لیست ارائه شده از سوی کشورهای محاصره کننده اعتنا نکرد.
این بحران در اشکال مختلف ادامه یافت و به ارسال ایمیل و نشر اخبار دروغ و درز اطلاعات و پخش سی دی های مختلف از سوی هر کدام از طرفین برای به چالش کشیدن طرف دیگر ادامه یافته و عمیق‌تر شد چنانچه شرکت هواپیمایی الاتحاد کلمه قطر را از نقشه های هوایی خود حذف کرد و درمقابل قطری ها نیز به افشای ایمیل های سفیر قطر در واشنگتن اقدام کردند.
اما این نزاع قابلیت انتشار در خارج از مرزهای خلیج فارس را نیز داشت. هر کدام از طرفین این بازی علاوه بر ترکیه در دریای سرخ و منطقه شاخ آفریقا فعالیت دارند و قطری ها و ترک ها چندی پیش از آغاز بحران اقدام به تقویت روابط نظامی خود با سودان کرده بودند به نحوی که نگرانی هایی برای مصر ایجاد کرده بود. اختلافات موجود میان سودان و اتیوپی در خصوص بهره برداری از آب نیل و همچنین مسائل دیگری مربوط به اختلافات مرزی را افزایش داده بود و نگرانی هایی در خصوص ایجاد اختلاف و درگیری در تونس و لیبی در پی حمایت قطر و کشورهای محاصره کننده آن از گروه‌های درگیر در این دو کشور به وجود آورده بود.
انتقال این اختلاف به داخل آمریکا به دنبال پرداخت هزینه های گزاف از طرف قطری ها و سعودی ها به شرکت های فعال در زمینه روابط عمومی برای تأثیر بر اعضای کنگره و سیاست گذاران و مراکز پژوهشی آمریکا انجام شد. این نویسنده آمریکایی معتقد است فعالیت لابی ها و شرکت های مشاوره ای خیلی برای مشتری های آنها فایده ای در پی ندارد و به نقل از یکی از مسئولین شرکت ها نوشت: قطری ها و سعودی با یکدیگر به طور کامل متحد نیستند، به ویژه قطری ها که پایگاه هوایی العدید بسیار برای آنها مهم است.
کشورهای چهارگانه محاصره کننده قطر از تعیین مایک پمپئو به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا ابراز خرسندی کردند. مسئولین ریاض و ابوظبی معتقدند رکس تیلرسون وزیر امور خارجه پیشین آمریکا به قطر فشار نمی آورد و از آنها در مقابل خشم ترامپ که وی در تبلیغات انتخاباتی خود در خصوص مبارزه با تروریستم و تامین کنندگان مالی آن و ایران وعده داده بود حمایت می کرد. این تحلیلگر آمریکایی معتقد است قطری ها توافقات زیادی برای مبارزه با تروریسم امضا کرده اند و دیدار ماه گذشته ترامپ با امیر تمیم بن حمد مثبت بوده است. اما تعیین مایک پومپئو به عنوان وزیر امور خارجه به معنای تغییر اوضاع برای قطر است، تغییرات ایجاد شده در کاخ سفید نسبت به خلیج فارس یا حاکی از ایجاد تغییر در سیاست های قطری‌ها است و یا نشان از موفقیت روابط عمومی آنها در آمریکا است. حتی اگه همه این مسائل نیز قابل شک شبهه باشد سخن از موفقیت لابی‌های آمریکا در برکناری ژنرال مک مستر و جایگزینی جان بولتون به میان می آید چرا که وی به همراه مایک پمپئو مرتباً از تروریسم رادیکالی اسلامی و قرار گرفتن اخوان المسلمین در لیست گروه‌های تروریستی سخن می‌گویند.
اما خواسته پمپئو از کشورهای محاصره کننده قطر برای پایان اختلافات با این کشور به طور منطقی به نزدیک شدن به 12 می و احتمال خروج آمریکا از توافق هسته ای ارتباط دارد نگرانی های بزرگ آمریکا به چگونگی تاثیر ادامه محاصره بر قدرت آمریکا و هم پیمانان خود برای مواجهه با ایران باز می گردد. این نویسنده آمریکایی می گوید قطری ها دیدگاه ویژه ای نسبت به ایران دارند، آنها معتقدند ایران مشکلی است که باید آن را مدیریت کرد و نباید با آن به مقابله پرداخت در صورت وجود بی ثباتی در خلیج فارس این مساله به فرصتی برای ایران تبدیل شده تا در عربستان ایجاد مشکل نماید و در جهان عرب به ایفای نقش بپردازد، یعنی بهره برداری از تنش موجود و تقویت تاثیر خود در منطقه.
کوک در پایان افزود: ایرانی ها با بحران قطر تحریک نشدند و احتمالاً با مشاهده این حالت واشنگتن تصمیم به خروج از توافق هسته ای گرفته است. از این جهت واشنگتن تلاش می‌کند جبهه ای واحد برای کاهش هرگونه پیامد احتمالی پس از خروج از توافق هسته ای ایجاد نماید. احتمال این که ایران نیروهای خود را به سواحل عربستان اعزام کند بسیار کم است اما احتمال راه افتادن جنگ اطلاعاتی با هدف تشویش و ایجاد هراس در کشورهای خلیج فارس وجود دارد. از این جهت بسیار مهم است که این کشورها با یکدیگر اختلاف نداشته و اختلاف با یکدیگر را کنار بگذارند چرا که این فرصتی برای ایران و هم‌پیمانان منطقه ایران است. درست است که ترامپ باید قبل از تصمیم گیری های مهم خود را به عنوان یک فرد پیچیده معرفی نماید اما این سخن در خصوص توافق هسته ای بی معناست و باید قاطعانه رفتار کرد. تحولات در خصوص قطر اشاره دیگری است به وخیم شدن تعامل ترامپ با ایران و توافق با آن که سخنان پمپئو در بروکسل در خصوص عدم اهتمام ترامپ به حفظ این توافق و سخنان ماکرون رئیس جمهور فرانسه درباره عدم توانایی برای اقناع ترامپ جهت حمایت و حفظ توافق هسته ای در دیدار چندی پیش خود از واشنگتن برای این مساله تأکید دارد. قطری ها در این میان متضرر نخواهد شد چرا که ترامپ مصمم به تحقق وعده خود برای خروج از توافق با ایران است.
