به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، «یک کلمه‌ی شما در کلاس درس، گاهی اوقات از یک ساعت یا دو ساعت سخنرانی حقیرِ روحانی تأثیرش بیشتر است. فرق نمی‌کند معلم، معلم چه درسی باشد.» این بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اساتید دانشگاه‌هاست که جایگاه برجسته مقام استاد را در نگاه رهبران انقلاب اسلامی نشان می‌دهد.
این میزان از توجه به دلیل نقش پررنگ اساتید دانشگاهی در ساخت آینده کشور است. آینده‌ای که باید به تحقق آرمان‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی بیانجامد. نوآوری علمی و هدایت دانشجویان به فضای نوآوری علمی، اهتمام جدی به شاگردپروری، شجاعت علمی داشتن و پرهیز از کار تقلیدی، کارِ همراه با آگاهی و بصیرت در زمینه دیپلماسی علمی، معطوف شدن تولید مقالات علمی به نیازهای کشور، توسعه فرهنگ مجاهدت برای جبهه‌ی حق در دانشگاه و پرورش امید به حرکت در جوانان دانشجو از جمله وظایف اساتید است که رهبر معظم انقلاب در طول سالیان مطرح کردند و توجه و اجرای آن‌ها به تحقق آرمان‌های نظام منتهی خواهد شد.
توجه به جایگاه اساتید و نقش مؤثر آن‌ها در آینده کشور ایجاب می‌کند مسئولان مربوطه در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برای جذب و به‌کارگیری اساتید در دانشگاه‌های کشور دقت نظر داشته و در فرآیند جذب استاد بیشترین وسواس را در رعایت آیین‌نامه استخدامی اعضای هیأت علمی دانشگاهها به خرج دهند.
داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران و عدم تغییر یا کسب تابعیت مضاعف در طول دوران خدمت، التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اعتقاد به ولایت‌فقیه، اعتقاد و التزام عملی به دین مبین اسلام یا یکی از ادیان پذیرفته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عدم سابقه عضویت یا وابستگی به گروه‌های سیاسی معارض با نظام اسلامی ایران، عدم اشتهار به فسق و فجور و عمل به مناهی اخلاقی و اعمال و رفتار خلاف حیثیت و شرافت و شئون شغلی برخی شرایط لازم برای عضویت در یک موسسه آموزشی برای تدریس است. همه ما با اساتید زیادی در دانشگاهها و دوران تحصیل مراوده و ارتباط داشتیم. چقدر مواد این آیین‌نامه و موادی از این دست به‌طور جدی برای ورود یک استاد به چرخه آموزش عالی کشور رعایت می‌شود؟
مراکز آموزش عالی کشور باید با حساسیت، مانع ورود اساتید «ناتوان در زمینه علمی» و «بی‌توجه به آرمان‌های انقلاب اسلامی و اسلام» به دانشگاهها شوند. امری که شواهد نشان می‌دهد اقدامات خوبی در خصوص آن اتخاذ نشده و این غفلت در برهه‌هایی جدی‌ترین تهدیدها و سنگین‌ترین هزینه‌ها را بر کشور تحمیل کرده است.
از عناصری که نامطمئن بودنِ خودشان را اثبات کردند، مطلقاً استفاده نکنید
حضور یکی از رهبران فتنه 88 در دانشگاه شهید بهشتی به دعوت رئیس دانشکده حقوق آن در سال 93، انتصاب اساتید مرتبط با فتنه 88 به ریاست دانشگاهها و مواردی از این دست مؤید کم‌دقتی سهوی یا عمدی در جذب برخی اساتید و ورود برخی افراد نفوذی در بدنه آموزش عالی کشور است. در مصاحبه‌ای که در سال 93 از محمد سلیمانی نماینده مردم تهران در مجلس در روزنامه کیهان منتشر شد؛ وی با انتقاد از انتصاب برخی چهره‌های نزدیک به فتنه در سمت ریاست دانشگاهها اظهار داشت: مدیریت‌هایی که نصب شده‌اند عمدتاً کسانی هستند که در فتنه شریک بوده و نقش داشته‌اند و در برخی موارد به آشوب‌طلبی مشهورند.
مقام معظم رهبری در دیدار با جمعی از دانشجویان در سال 94 بر عدم استفاده از کسانی که با جمهوریت نظام جمهوری اسلامی مخالف‌اند، تأکید می‌کنند: «از عناصری که نامطمئن بودنِ خودشان را اثبات کردند، مطلقاً استفاده نکنید؛ مطلقاً استفاده نکنید. همین‌هایی که سال ۸۸ آن بازی را راه انداختند، خب این‌ها با جمهوریّت نظام جمهوری اسلامی مخالفت کردند، بدون هیچ منطقی، بدون هیچ حرف قابل قبول و پسندیده‌ی در مقابل آدم‌های باانصاف. این‌ها نامطمئن‌اند؛ من استفاده‌ی از این‌ها را مطلقاً توصیه نمی‌کنم، به‌هیچ‌وجه؛ نه به شماها و نه به هیچ دانشجویی و نه به هیچ دانشگاهی توصیه نمی‌کنم. اساتید خوب هستند، از این‌ها استفاده کنید.»
البته اکثریت اساتید را جمعیت انقلابی و متدین تشکیل می‌دهند و حضور این اساتید ارزشی در دانشگاه‌های کشور، بارقه‌های امید به آینده و تربیت نسل جوان و مؤمن را در دل مردم و دلسوزان انقلاب ایجاد کرده است.
دانشگاه آزاد اسلامی هم در کنار دانشگاه‌های دولتی در پذیرش عناصر نامطمئن، مطمئن عمل نکرد و حاشیه‌های فراوانی داشته است. در متن کامل گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از دانشگاه آزاد که در سال 93 منتشر شد، نقش‌آفرینی مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی در جریان انتخابات سال 84 و 88 به نفع یک کاندیدای خاص مطرح شده است. استفاده از اموال بیت‌المال در تبلیغات انتخاباتی و مقاصد سیاسی برخی جریان‌ها، تشکیل حلقه‌های سیاسی و مواردی از این دست نتایج این تحقیق و تفحص بوده است.
کشتیبان را سیاست دیگر آمده است
چند روز پس از درگذشت هاشمی رفسنجانی رئیس هیأت امنا و هیأت مؤسس دانشگاه آزاد اسلامی، رهبر معظم انقلاب دکتر علی‌اکبر ولایتی را به عنوان رئیس هیات موسس دانشگاه آزاد اسلامی منصوب می‌کنند. حضور دکتر ولایتی در دانشگاه آزاد اسلامی با اصلاحات ساختاری در این دانشگاه همراه می‌شود. نظارت دقیق بر تصمیمات و سیاست‌ها و جلوگیری از وارد شدن لطمه به بیت‌المال در دستور کار دانشگاه آزاد اسلامی قرار می‌گیرد.
دکتر ولایتی چند ماه پس از سکانداری دانشگاه آزاد اسلامی در یک نشست مطبوعاتی می‌گوید: «در اسلام داشتن عقیده آزاد است و بعضی از دانشمندان در اسلام غیرمسلمان بوده‌اند، اما مشکل این است که استادی تریبونی به دست دارد و هر چه می‌خواهد، می‌گوید و دانشجو هم نمی‌تواند و اجازه پاسخ دادن ندارد و معتقدیم هر کسی که به عنوان معلم به دانشگاه آزاد بیاید باید در چارچوب نظام باشد، هر کسی نمی‌خواهد در این چارچوب باشد نیاید، ما کسی را مجبور نمی‌کنیم، در حالی در دانشگاه استادی هست که می‌گوید مصلحت جمهوری اسلامی دوستی با اسرائیل است و این قابل قبول نیست.»
هرچند تصفیه دانشگاه آزاد اسلامی از برخی عناصر نامطمئن که طی سالیان متمادی وارد این دانشگاه شده‌اند، یک‌شبه ممکن نیست، اما عملکرد مدیران فعلی این دانشگاه نشان داده است کنار گذاشتن عناصری که دشمنی آشکار با اسلام و مبانی انقلاب اسلامی دارند، یک‌شبه ممکن است.
آبان ماه سال 96 بود که یکی از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی در کلاس درسش سخنان اهانت‌آمیزی نسبت به پیامبر (ص) و ارزش‌های انقلابی بیان کرد. دکتر ولایتی در نامه‌ای خطاب به رئیس این واحد می‌نویسد: رئیس واحد اراک لطفاً به‌دقت تحقیق نمایید، در صورت اثبات ماوقع، بدون درنگ ایشان را از کل سمت‌های آموزشی خلع نموده و از آن دانشگاه اخراج نمایید.
مسئولان ارشد دانشگاه آزاد اسلامی از همان ابتدای ورود به مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی بر حضور اساتید متعهد و متخصص در این مجموعه تأکید داشتند. وقتی حجت‌الاسلام کلانتری گفت «دانشگاه آزاد اسلامی جای استاد ضد انقلاب نیست» و وقتی دکتر فرهاد رهبر رئیس دانشگاه آزاد گفت «اگر یک استاد با توهین به مقدسات از دانشگاه اخراج شود، دشمنان فریاد از دست رفتن آزادی را سر می‌دهند. من اعلام می‌کنم هر کسی در دانشگاه آزاد اسلامی بخواهد به دین، قرآن و پیامبر اکرم (ص) توهین کند، لحظه‌ای او را تحمل نخواهیم کرد.»
یکی از دلایلی که این میزان از قاطعیت در برخورد با اساتید منحرف و عناصر نامطمئن را در مدیران انقلابی دانشگاه آزاد اسلامی تقویت می‌کند شاید این کلام بنیان‌گذار انقلاب اسلامی باشد که چند ماه پیش از تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی در جمع هیات امنای دانشگاه ملی، فرمود حتی اگر یک استاد منحرف باشد ممکن است که اثرش برای یک کشور اثر چشمگیر باشد؛ برای اینکه یک استاد منحرف ممکن است که جمعی از جوان‌ها را منحرف کند و آن‌ها هم همین‌طور در درازمدت، یک‌وقت یک غائله بزرگ برپا بشود. از این جهت، در اصلاح دانشگاه و در انقلاب فرهنگی دانشگاه آنکه از همه مهم‌تر است قضیه اساتید دانشگاه، معلمان و دانش‌آموزان از آن پایین تا بالا که این نورس‌ها دست یک اشخاص متعهد بیفتند، بالاتر که می‌آیند نوجوان‌ها باز دست یک دسته متعهد و بعد هم در دانشگاه که می‌آیند دانشگاه هم آن‌ها را بسازد.
حدود دو ماه است که دانشگاه آزاد اسلامی از شورای عالی انقلاب فرهنگی مجوز جذب اعضای هیأت علمی به صورت مستقل را دریافت کرده است؛ بنابراین مرکز جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم هیچ نقشی در جذب اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نخواهد داشت و تمام پرونده‌های اساتید که در این مرکز جریان داشت و بایگانی بود به دانشگاه آزاد اسلامی واگذار شد. «هیات عالی جذب» عنوانی است برای شورایی که نقش جذب اعضای هیأت علمی را به صورت مستقل در دانشگاه آزاد اسلامی ایفا می‌کند.
رضوان‌طلب رئیس مرکز جذب اعضای هیات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه در گذشته استادان بازنشسته دانشگاه‌های دولتی جذب دانشگاه آزاد می‌شدند، روند مستقل جذب اعضای هیأت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی را مثبت ارزیابی کرده و می‌گوید: رویکرد مدیریت جدید دانشگاه آزاد اسلامی استفاده از نیروهای جوان به عنوان اعضای هیات علمی است که البته رویکرد خوبی است که مطابق با مصالح ملی و نظام است.
در همین باره رئیس دانشگاه آزاد اسلامی چندی پیش رسماً خبر تشکیل هیأت عالی جذب را اعلام کرد و گفت که پس از احصاء نیازهای هر یک از واحدها فراخوان جذب اعضای جدید هیأت علمی منتشر خواهد شد.
مدیرکل امور هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز با تأکید بر اینکه اصلی‌ترین هدف دانشگاه از اعلام فراخوان جذب اعضای هیأت علمی جدید، تکیه بر مبحث کیفی‌سازی است، گفته است که بداخلاقی‌ها، ملاحظات شخصی و مراودات خارج از عرف در فرآیند جذب اعضای هیأت علمی در درازمدت موجب بی‌انضباطی و اختلال در پیشبرد اهداف عالی دانشگاه می‌شود.
کلانتری معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با ایسکانیوز یکی از برنامه‌های مهم سال آینده را جذب نیروهای جوان و انقلابی در دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کرد.
عملکرد مدیران دانشگاه آزاد اسلامی در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی و جذب اعضای هیأت علمی جدید با واکنش‌هایی نیز همراه بود. تا آنجا که برخی نمایندگان که دوستی دیرینه‌ای با صادق زیباکلام استاد سابق دانشگاه آزاد اسلامی داشتند، رئیس این دانشگاه را به کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس کشاندند تا توضیحات وی را بشنوند.
پس از این جلسه سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسکانیوز، اقدام دانشگاه آزاد اسلامی را قانونی و غیرسیاسی خواند و گفت با توجه به توضیحات ارائه شده توسط رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قطع همکاری و تبدیل وضعیت اساتید این دانشگاه سیاسی تشخیص داده نشد.
در همین خصوص دکتر منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با ایسکانیوز، در خصوص جذب نخبگان جوان در دانشگاه آزاد اسلامی این طرح را رویکرد مثبتی دانست و در خصوص جذب نخبگان و اعضای هیأت علمی جوان در دانشگاه آزاد اسلامی این اقدام را پسندیده خواند و گفت شخصاً از جوان‌گرایی حمایت می‌کنم.
حمید رسایی نیز در گفت‌وگو با ایسکانیوز اعلام کرد عملکرد مثبتی در راستای اعتلای انقلابی و اسلامی در دانشگاه آزاد دیده می‌شود و حساسیت‌هایی نسبت به انحرافات اساتید وجود دارد یا برخی از رفتارهای منفی دیگری که درگذشته‌ی دانشگاه آزاد مشاهده می‌شد و دل مؤمنین را به درد می‌آورد اصلاح‌شده و عملکرد گروه جدید مدیریتی قابل قبول است.
دانشگاه آزاد اسلامی در جوان‌گرایی پیش‌قدم شده و بر اساس روندی که در پیش‌گرفته است می‌خواهد برای جذب اعضای هیأت علمی از جوانان و فارغ‌التحصیلانی که رتبه برتر دارند و در حوزه پژوهش فعالیت کرده‌اند متناسب با نیاز این دانشگاه استفاده کند. به نظر می‌رسد این اقدام و رویه همان توصیه‌ای است که رهبر معظم انقلاب در سال 83 در دیدار با روسای دانشگاهها مطرح کردند: «عقیده‌ی من این است که باید به اساتید جوان میدان بدهید. بخش بسیار عمده‌ای از ظرفیت و استعدادِ استادی ما - که اشاره کردم - مربوط به این جوان‌هاست؛ جوان‌هایی که در همین چند سال تحصیل کرده‌اند. بعضی خارج هم رفته‌اند و استفاده کرده‌اند، بعضی هم در دانشگاهها و یا پژوهشگاه‌های ما کار کرده‌اند. امروز ما اساتید جوان و بسیار بااستعداد و بسیار خوش‌آینده، فراوان داریم. باید از تجربه و عمق اساتید کارکُشته و مجرب و کهن و قدیمی حداکثر استفاده را کرد؛ میدان را هم برای این جوان‌ها باز کرد تا بیایند و شناگری و رشد کنند. این‌ها علاوه بر اینکه فایده می‌بخشند، رشد هم می‌کنند.»
خبرنگار: محمد توحیدی‌راد
