به گزارش خبرنگار ایسکانیوز از آنجایی که فرهنگ شهری متشکل از ارزش های گروهی معین و هنجار ها است ، زندگی در شهر بدون فرهنگ امکان ندارد ،از فرهنگ آپارتمان نشینی گرفته تا بستن کمربند ایمنی ماشین ، هر روز برای درست اجرا کردن این نوع رفتارها قانون های جدیدی در سطح جامعه اعمال می شود.
این روزها پایتخت با مشکلات فرهنگی شهری عدیده ای از پسماند گرفته تا رعایت نکردن علائم راهنمایی و رانندگی و غیره روبروست بنابراین برای زندگی در شهرباید فرهنگ آن را به خوبی فرا گرفت و گرنه به شهر و شهروندان آسیب جدی وارد می شود. در این راستا با دکتر ولی الله شجاع پوریان معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران گفت و گو کردیم.

برای حفظ شهر باید فرهنگ زندگی در شهر را بیاموزیم، شما به عنوان مسئول فرهنگی در شهرداری تهران چه تدابیری برای اشاعه این فرهنگ اندیشیده‌اید؟

یکی از ملزومات مهم توسعه ، آشنایی شهروندان با اصول و قواعد زندگی شهری است. در گذشته شهرها، پیچیده نبودند و هر شهروند تنها با تغییر مکان می‌توانست از روستا یا شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ منتقل شود، اما امروزه با توجه به ابعاد پیچیده زندگی شهری اگر شهروندی برای زیستن در کلانشهرها آماده نشده باشد و آموزش لازم را نیاموخته باشد هم خودش درگیر چالش‌ها و معضلات فراوانی می شود هم می‌تواند برای بقیه شهروندان آسیب‌زا باشد.
اگر قائل به این شعار مهم باشیم که شهر خوب ساختنی است نه یافتنی، اولین اصل آن، ساختن یک شهر خوب و آموزش شهروندان است، یعنی شهروندان باید بیاموزند که چگونه در شهر زندگی کنند این آموزش باید از دوران کودکی آغاز شود و تداوم داشته باشد. از نحوه زندگی کردن در آپارتمان‌های شهری و تعامل با همسایگان گرفته تا استفاده از ناوگان حمل و نقل، نحوه رفتار با زباله و پسماند، رانندگی کردن و...همه این رفتارها نیاز به آموزش دارد.

ارائه آموزش های شهروندی به عهده کیست ؟

معاونت اجتماعی و فرهنگی به عنوان یکی از متولیان فرهنگ شهر توجه زیادی به این مقوله دارد اما اگر بناست تغییر محسوسی در این فضا رخ دهد باید نقش رسانه ملی و مدارس پررنگ‌تر شود. تعامل شهرداری با رسانه ملی و آموزش و پرورش می‌تواند این خلاء را جبران کند. متاسفانه تا به امروز این تعامل رخ نداده و برای همین شهر تهران تا این اندازه دچار چالش‌های فرهنگی به ویژه در بخش رفتارهای شهروندی شده است.

شهرداری به تنهایی امکان آموزش شهروندان در این حجم گسترده را ندارد، اما به عنوان نهادی که شناخت دقیقی از این حوزه‌ها دارد و راهکاری بهبود رفتارهای اجتماعی را می‌داند آمادگی داریم تا با تعامل این دو نهاد موثر و تاثیرگذار حوزه آموزش شهروندی را فعال‌تر و گسترده‌تر کنیم.

البته در حال حاضر بخش‌های مختلفی این ماموریت را انجام می‌دهند، اما اگر بناست تغییر عمده‌ای در فرهنگ شهرنشینی مردم رخ داد باید ملاحظات پیش‌گفته اعمال شود و نیازمند همکاری بخش‌های مختلف است.

مدارس چقدر در ارتقای فرهنگ شهرنشینی نقش دارند؟

یکی از نهادهای موثری که می‌تواند باعث ارتقای فرهنگ شهرنشینی شود مدارس هستند اما شما نگاه کنید در گذشته چه اندازه ارتباط میان مجموعه شهرداری و آموزش و پرورش وجود داشته است؟ مطالب کتب و محتوای درسی دانش‌آموزان تا چه میزان متناسب با نیاز آنها برای زیست شهری است؟ بهترین سن برای یادگیری و نهادینه‌شدن رفتارهای اجتماعی سنین پایه و کودکی است که در این سنین دانش‌آموزان در اختیار مدارس هستند، ما مواد، محتوا، کارشناسان متخصص و ملزومات آموزش را در اختیار داریم اما اینکه این مواد و محتوا به دست مخاطبان و شهروندان برسد بدون تعامل و همکاری رسانه ملی و آموزش و پرورش امکان‌پذیر نیست. در دوره جدید مدیریت شهری تلاش کرده‌ایم با همکاری با آموزش و پرورش این نقص را جبران کنیم و امیدواریم در آینده اتفاقات خوبی بیفتد اما در مورد رسانه ملی نیاز به تصمیم‌گیری در سطوح بالاتری است که زمان‌بر است.

از طریق تبلیغات چقدر توانستید مشکلات پسماند را حل کنید؟

اداره کل آموزش شهروندی و مشارکت‌های اجتماعی به عنوان متولی اصلی امر آموزش و تبلیغات در این زمینه فعالیت‌های خوبی داشته و برنامه‌های جدید را هم در دستور کار قرار داده است. ساخت کلیپ‌های آموزشی، تهیه بروشور و جزوات آموزشی و استفاده‌ از روش‌های نوین آموزشی در حال حاضر برای موضوع پسماند و سایر موضوعات شهروندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته حل مشکلات مربوط به پسماند نیاز به مولفه‌های دیگری هم دارد. پسماند موضوعی است که اکثر کلانشهرهای دنیا به عنوان یک موضوع مهم و اساسی درباره آن تصمیم‌گیری و چاره‌اندیشی می‌کنند ، در کنار نیاز به آموزش شهروندان برای نحوه رفتار و مواجهه با موضوع پسماند باید شرکت های مختلف هم خود را برای ایجاد پسماند کمتر تقویت کنند. "شرکت نستله" یه عنوان یکی از شرکت‌های مطرح در دنیا، از سال 2015 سیاست کاهش پسماند را در دستور کار قرار داد، در سال 2015، حدود 25 درصد و امسال حدود 75 درصد پسماند خود را کاهش دادند. یعنی محصولات خود را به گونه‌ای تولید کردند که پسماند کمتری از آن دامن شهروندان را بگیرد. از این رو ما در هر دو سطح نیاز به کار داریم، یعنی هم شرکت‌ها و تولیدکنندگان باید اهمیت موضوع پسماند را دریابند، هم شهروندان آموزش ببیند، از سویی اگر ساختارها برای این موضوع فراهم نشود، فرهنگ سازی صرف جواب نمی‌دهد. یعنی هرچقدر ما به شهروندان برای تفکیک پسماند آموزش بدهیم اما بستر این تفکیک در محل فراهم نباشد، عملا هیچ نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود. معاونت اجتماعی و فرهنگی نه تنها موضوع پسماند بلکه سایر چالش‌ها و معضلات حوزه‌های مختلف خود را رصد و بررسی می‌کند تا با ارائه پیوست‌های فرهنگی این چالش‌ها را تعدیل کند.

درپایان اگر صحبتی دارید بفرمایید

یکی از مصادیق بازگشت معاونت اجتماعی و فرهنگی به وظایف ذات خود همین است که این موضوعات را بتوانیم پیگیری و راهکار ارائه دهیم. در مناسبت‌های مختلفی مثل نوروزگاه‌ها، نمایشگاه کتاب، جشن اعیاد شعبانیه، جشن شبهای رمضان در کنار اجرای برنامه‌های اصلی سعی می‌کنیم از موضوع آموزش و فرهنگ سازی غافل نباشیم و دوره‌ها و آموزش‌های لازم را در این موضوعات ارائه دهیم.

خبرنگار:حسین طالبی
706