توجه به صنایع دستی یعنی احترام به  هویت‌ ملی، اشتغال‌زایی و ارزآوری

 بیستم خرداد (دهم ژوئن )هر سال به نام روز جهانی صنایع دستی نام گذاری شده است. برنامه ریزی برای رشد کمی و کیفی صنایع دستی اکنون (اگر چه دیرتر از انتظار) به یک دغدغه مهم تبدیل شده؛ چرا که امروزه و در دوران تلاطم و تلاقی منافع کشورها (به ویژه منافع اقتصادی)، هر کشوری که بتواند ضمن تعامل و ارتباط موثر و روشمند با سایرین و سازمان های جهانی، نیازهای خود را در داخل به شکل مطلوب تولید کند، خود را در برابر آسیب های جهانی تا حدود زیادی مصون نگه داشته و برنده کارزار پنهان و پیدا اما بی رحمانه ای است که در جریان است.

به گزارش ایسکانیوز علی صرافیان کارشناس صنایع دستی در این یادداشت می نویسد: «اقتصاد مقاومتی» کلید واژه ای که در سال های اخیر به طور خاص مورد عنایت کلان برنامه ریزان کشور قرار گرفته و گام هایی لازم اما ناقص و ناکافی برای تحقق آن برداشته شده است. توجه به رشد همه جانبه صنایع دستی در کشوری که بیش از 300 رشته مصوب صنایع دستی دارد، در راستای اقتصاد مقاومتی یکی از راهکارهای قابل دفاع در این راستا است و کاش توان بالقوه هنرهای سنتی و صنایع دستی در اعزاز هویت ملی، فرهنگ بومی، خرده فرهنگ های محلی، ایجاد اشتغال مولد و صادرات را باور کنیم.

از سوی دیگر هنرمندان صنایع دستی کشورمان طبق معمول که عادت به تمهید تمام برنامه های حمایتی و اقدامات عملی از سوی دولت دارند، متوقعند که همه بسترها و اقدامات حمایتی از سوی دولت، آماده و انجام شود تا دغدغه نداشته باشند. غافل از این که دولت به مصداق آن شعر بابا طاهر که می گوید: «اگر دردم یکی بودی، چه بودی؟ اگر غم اندکی بودی، چه بودی؟!» آنقدر مشغله دارد و با مسایل و معضل های مختلف روبه رو است که هرگز قادر نخواهد بود این سطح از توقع را نه تنها برای فعالان صنایع دستی که برای فعالان هر رشته و رسته کاری دیگر برآورده سازد.

بخش هایی از دولت موظف به برنامه ریزی مناسب، تدوین آیین نامه و مقررات، اجرا نظارت بر اجرا و پس از اجرا و پیشنهاد لوایح به مجلس جهت گشایش برای هنرمندان است، اما گام های بعدی و خوشه چینی بر عهده خود صنعتگر و فعال این عرصه قرار دارد. به عنوان کسی که در بخش دولتی از نزدیک با صنعتگران و دغدغه ها و مسایل شان مواجه است، مواردی به نظرم می رسد که هر دو سوی این موضوع (دولت و هنرمندان صنایع دستی) را مورد خطاب قرار داده و پیشنهادهایی برای ارائه دارم:

کارکرد نامناسب شرکت در نمایشگاه صنایع دستی: طی سال، نمایشگاه های متعدد در گستره های متفاوت جغرافیایی و موضوعی برگزار می شود که دست اندرکاران صنایع دستی با برآورد هزینه- فایده و برخی موارد دیگر، متقاضی شرکت در برخی از آنها می شوند. شرکت در نمایشگاه ها یک انتخاب خوب برای معرفی محصول، بازاریابی، تبادل و انتقال تجربیات با دیگر شرکت کنندگان، فروش محصولات، شنیدن نظرات مصرف کنندگان نهایی، اطلاع از نیازها و بازارسنجی، تحقیق، بازاریابی و فواید بسیار دیگری است. متاسفانه باید اذعان داشت که از تمام این مزایا، پررنگ ترین و مورد توجه ترین قسمت، «فروش محصولات و کسب سود» است و لاغیر!

کم بازده بودن و خروجی غیرقابل توجیه کلاس های آموزشی: دوره های تعلیم رشته های صنایع دستی علیرغم تعدد کمّی، خروجی مناسبی نداشته و بیشتر مانور بر روی عدد هنرآموزان است تا تعداد کسانی که بعد از کلاس به طور جدی به تولید محصولی که هنر آن را آموخته اند. معمولا تعداد کسانی که بعد از کلاس آموخته ها را رها نکرده و به تولید محصول می پردازند، کسری ناچیز از مجموع هنرآموختگان است. قطعا راه هایی برای بهبود این کسری وجود دارد. مثلا ارائه تضمین هایی از سوی متقاضیان جهت ادامه کار بعد از اتمام دوره و...

می بایست فرهنگ استفاده از تولیدات صنایع دستی در اذهان جا بیفتد و آن را صرفا یک کالای لوکس یا غیرکاربردی به حساب نیاورند. ذهنیت قاطبه جامعه نسبت به صنایع دستی بیشتر آن را وسیله ای تزیینی می داند که برای نصب روی دیوار منزل ساخته شده تا این که آن را وسیله ای کاربردی و مصرفی بدانند که باید مورد استفاده قرار بگیرد و مستهلک شود. در این دیدگاه اشتباه بزرگی نهفته است. برای نیاکان ما، همیشه کاربردی بودن وسایلی که دسترنج شان بوده در اولویت بوده، اما هرگز از زیباسازی و تبدیل آن به اثری هنری غافل نبوده اند.

بیمه صنعتگران دوباره زنده شود: نگرانی از آینده نامعلوم همیشه دغدغه هنرمندان و فعالان این عرصه بوده است. در راستای رفع این نگرانی، چند سال قبل طرح ارزشمندی برای بیمه درمان و مستمری بازنشستگی صنعتگران و هنرمندان برقرار شد. اما انگار آتش تندی بود که به تب سردی منتهی شد. طرح با همکاری چند دستگاه دولتی برای حمایت از هنرمندان اجرا شد. دریغا که به هر دلیلی از جمله کمبود اعتبار ادامه نیافت و متقاضیان را حسرت به دل گذاشت. در سال 96 طرح با یک سری تغییرات به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید که امید است امسال ان شاءالله شاهد فعال سازی دوباره آن باشیم.

توجه به پیش کسوتان و بهره مندی از تجربیات گران سنگ آنها که به رنج دوران به دست آمده است.

ارائه تسهیلات به هنرمندان جهت شرکت در نمایشگاه خارج از کشور: نمایشگاه ها محل مناسبی برای عرضه و فروش محصولات است. اما برخی محصولات به علت قیمت بالای مواد اولیه و زمان طولانی تا محصول نهایی دارای ارزش و بهای بالایی هستند که این موجب می شود در داخل کشور چنان که باید بازار فروش نداشته باشند و موجبات دلسردی هنرمند زحمت کش را فراهم آورند. شرکت در نمایشگاه های خارج از کشور می تواند یکی از راه های معرفی، جذب مشتری و فروش این محصولات با قیمت مناسب باشد. یکی دیگر از فواید شرکت در نمایشگاه های خارجی، دور شدن از فضای محصور بازارهای محلی و داخلی و نزدیک شدن به فضای فوق العاده رقابتی جهانی است که باعث می شود هنرمند خود را به داشته های قبلی محدود نکرده و تلاش کند تا محصولی با کیفیتیی قابل دفاع و عرضه در بازارهای بین المللی ارائه دهد. این امر لاجرم افزایش کیفیت تولیدات صنایع دستی را در پی دارد که تلاشی برد- برد است.

ایجاد و تکمیل بازارچه های دایمی و موقت روز بازار، شب بازار، بازارهای موقت مناسبتی در طول سال، اماکن پربازدید.

ثبت برند، شرکت در مراسم کسب نشانی ملی اصالت، نشان ملی کیفیت و هر آنچه باعث می شود تا هنرمند و اثرش به برندی خاص تبدیل شود.

بسته بندی مناسب و خلاقانه: بسته بندی یکی از اساسی ترین تمهیداتی است که الزاما و اجبارا می بایست رعایت شود. سالهاست که تولیدات فوق العاده ظریف و هنرمندانه صنایع دستی کشور از بسته بندی نامناسب و غیر قابل دفاع آسیب های جدی ای دیده است.

به روزآوری تولیدات جهت حذف نشدن از بازار و تطبیق تولیدات با نیاز و نیازسنجی از مشتریان: محصولات تولیدی برخی رشته های صنایع دستی مانند گیوه دوزی در گذر زمان به علت عدم به روزآوری محصول از بازار حذف می شوند. لذا این درجا زدن هرگز پسندیده و مورد تایید نیست و حذف از بازار و از دست دادن شغل از تبعات آن است.

جایگزینی محصولات صنایع دستی با آرکوپال، ساعت دیواری و پتو! جهت همایش ها، مراسم، بزرگداشت ها، کنگره ها، تودیع و معارفه ها، جشنواره ها و هزاران مراسم این چنینی که به وفور برگزار می شود.

تلاش جهت حذف گلوگاه های حمایت از صنعتگران و هنرمندان: به صورت مصداقی اگر بخواهیم به موضوع نگاه کنیم، می توان از پرداخت تسهیلات بانکی با نرخ سود پایین نام برد که مراحل اداری آن تقریبا با سهولت انجام می شود اما پس از معرفی به بانک، متاسفانه گاهی دریافت تسهیلات مورد نظر تا چند سال به تاخیر افتاده و در بسیاری از موارد باعث انصراف و سرخوردگی هنرمندان می شود.

برگزاری دوره های آموزشی پیشرفته و به آموزی جهت ارتقای کیفیت و جذابیت افزوده تولیدات: دوره های آموزشی مقدماتی، فقط کارکردی جهت آشنایی اولیه و تولیدات ساده تر دارد، اما ضمن این که یادآور می شود به لحاظ برگزاری دوره های آموزش مقدماتی تقریبا به حد اشباع رسیده ایم، برگزاری و شرکت در دوره های پیشرفته و دوره های به آموزی، می تواند به افزایش کمی و به ویژه کیفی و تنوع محصول بیانجامد و ارزش افزوده ای بالاتر ایجاد کند و درآمد، امید و انگیزه فعال مدنظر را به شکل معنی داری افزایش دهد.

به موارد بالا می توان بسیاری دیگر اضافه کرد اما مجال این نوشته بیش از این نیست.

700

کد خبر: 954945

وب گردی

وب گردی