دکتر محمد حسن قدیری ابیانه استراتژیست و سفیر سابق ایران در استرالیا و مکزیک در گفتگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز درباره مغفول ماندن علوم انسانی و راه‌های توسعه آن در کشور گفت: در حال حاضر متأسفانه ما مصرف‌کنندگان علم هستیم تا تولیدکننده آن و این در همه زمینه‌ها صدق می‌کند و نوعی خودباختگی نیز توسط تحصیل‌کردگان ایرانی مشاهده می‌شود، به نحوی که نظرات صاحب‌نظران غربی را عین علم فرض می‌کنند در حالی که آن‌ها در بسیاری از موارد نظریه‌ای بیش نیستند.
سفیر سابق ایران در استرالیا افزود: جالب است که بدانیم گاهی ارائه‌دهندگان این نظریات نظر خود را تغییر می‌دهند اما کسانی که آن را خوانده‌اند همچنان بر آن پای بند هستند، مثلاً بسیاری از کسانی که اقتصاد خوانده‌اند و مدرک تحصیلی در زمینه اقتصاد گرفته‌اند اقتصاد خوان هستند نه اقتصاددان و در زمینه اقتصادی هم شاهد نظرات گوناگونی در بین غربی‌ها هستیم و در زمینه علوم انسانی این موضوع شدیدتر است و بیشتر کتب ما ترجمه است.
قدیری ابیانه خاطرنشان کرد: در حال حاضر بسیاری از افراد در سیستم دانشگاهی ما به‌نوعی تسلیم نظرات غربی‌ها هستند و این برای کشور ما خوب نیست که نوعی غرب‌زدگی در فضای آموزش عالی مشاهده می‌شود و این در حالی است که مثلاً ممکن است در یک بعدی از ابعاد، یک موضوعی در مورد جوامع غربی صدق کند که در ارتباط با جوامع شرقی این‌گونه نباشد لذا برای تحول در این رابطه ابتدا نیازمند نوعی خودباوری و تفکر و تعقل به جای تقلید هستیم.
سفیر سابق ایران در مکزیک تأکید کرد: همان‌طور که مقام معظم رهبری در جمع اساتید فرمودند دانشگاه‌های ما باید حلال مسائل و پخش‌کننده علم باشند و راه‌حل‌هایی را برای بهبود شرایط هم به مسئولین هم به مردم ارائه دهند و در حال حاضر ظرفیت دانشگاه‌های ما به پنج میلیون نفر رسیده است و این ظرفیت بیش از کل جمعیت بومی کشورهای کویت، قطر، بحرین و امارات است و اگر این جمعیت به همراه اساتید و پژوهشگاه‌ها به کار علمی بپردازند و واقعاً به خود به عنوان راه حل نگاه کنند بسیاری از مشکلات حل شده و حتی می‌توانند تئوری‌های جدیدی را در سطح جهان مطرح کنند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: ما باید تغذیه‌کنندگان علم و نظریه در جهان باشیم بخصوص که ما به قرآن به‌عنوان کتاب خدا که حق مطلق است اعتقاد داریم و در بعد انسان‌شناسی نیز جهت‌گیری کلی و شناخت کلی را می‌توانیم از آفریننده انسان کسب کنیم و در آن مسیر گام برداریم و باید با تمام توان و بر مبنای فرمایشات مقام معظم رهبری در راه تقویت علوم انسانی اسلامی گام برداریم.
محمد حسن قدیری ابیانه در توضیح اینکه در حال حاضر نابغه علوم انسانی نداریم متذکر شد: باید در سیستم آموزشی خود از ابتدا تجدید نظر کنیم تا شاهد بروز و ظهور نوابغ در عرصه‌های گوناگون باشیم و در حال حاضر متأسفانه سیستم آموزشی ما براساس حفظ محوری است نه فهمیدن و فکر کردن و کسب مهارت‌های زندگی، چطور انتظار داریم در جامعه‌ای که ساعت مفید مطالعه جز پایین‌ترین‌ها در دنیا است دانشمندان بزرگی بروز و ظهور پیدا کنند.
سفیر سابق ایران در استرالیا در توصیه به راه‌های مؤثر در توسعه علوم انسانی یادآور شد: امروزه در جهان بخشی از کارهای علمی را گروهی و حتی نویسندگان، نوشتن کتاب را گروهی انجام می‌دهند و صحبت از نویسندگان کتاب است نه نویسنده و این کار مستلزم رواج کار گروهی است در حالی که ما به کار فردی اعتقاد داریم، همچنین باید فرهنگ مطالعه کردن و ساعت مفید مطالعه را بالا ببریم که قطعاً کافی نیست و باید توان نویسندگی را از کودکی به دانش آموزان بیاموزیم و بالاتر از همه این‌ها فکر کردن و تعقل و تفکر را که در قرآن مجید به آن تأکید بسیاری شده است را سرلوحه امور قرار دهیم و قدم‌های محکم‌تری را در راه توسعه علوم انسانی اسلامی برداریم.
وی متذکر شد: اطلاع از نظریات غربی و تدریس این نظریات اشکالی ندارد به شرطی که این موارد را در حد نظریه بپذیریم نه علم مطلق، مشکل ما این است که استاد و دانشجو به نظریات غربی‌ها به‌عنوان علم مطلق نگاه می‌کنند و وقتی که کسی به نظرات غربی به‌عنوان علم محض نگاه می‌کند دیگر به دنبال کشف علم نمی‌رود، باید نگاهمان را به غربی‌ها معقول کنیم و از غرب‌زدگی خارج شویم که نتیجه غرب‌زدگی پذیرش هر چیزی است که آن‌ها می‌گویند و آن را علم مطلق یا حق مطلق تعبیر می‌کنند، اگر این نگاه اصلاح شود و کلام آن‌ها را علم مطلق ندانیم و آشنایی با آن را در حد نظرات آن‌ها بدانیم و هر آنچه را که گفتند نپذیریم و خود را باور داشته باشیم و به دنبال علم برویم ماهم می‌توانیم نظریاتی را ارائه دهیم که این نظریات منطقی‌تر و صحیح‌تر از نظرات غربی باشد.
این کارشناس مسائل استراتژیست یادآور شد: همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند متأسفانه پایه دانشگاه‌های ایران بر مبنای غرب‌زدگی است و باید این روند را اصلاح کنیم، در کشورهای غربی صاحبان ثروت و دولت‌ها برای سلطه بر مردم خودشان و سلطه بر مردم جهان افرادی را استخدام می‌کنند تا تئوری‌هایی تدوین کنند و این تئوری‌ها را به‌عنوان اصل بر مردم سایر کشورها و حتی بر مردم خودشان تحمیل نمایند، به نحوی که به یک باور تبدیل شود و این باور زمینه سلطه و پیروزی بر آن‌ها را فراهم نماید مثلاً آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها در حالی که هزینه سنگینی برای تجهیزات جنگی خود صرف می‌کنند و بودجه کلانی را به آن‌ها اختصاص می‌دهند عده‌ای را وامی‌دارند به اینکه اعلام کنند دوران کشورگشایی و جنگ و موشک به اتمام رسیده است و عده‌ای هم می‌پذیرند و ترویج می‌کنند و این تئوری پردازی‌ها برای این است که کشورها قدرت دفاعی خود را از دست دهند تا دریک جنگ نابرابر شکست بخورند.
سفیر سابق ایران در مکزیک در پایان تأکید کرد: حضرت امام (ره) برخلاف شعار استعمار که درصدد القا ناتوانی ما بود شعار ما می‌توانیم سر داد و در هرجایی که عبارت ما می‌توانیم را باور کردیم و برای رسیدن به آن تلاش کردیم موفقیت‌های چشم‌گیری حاصل شد و امروز سرعت رشد و شیب علمی کشور بالاست اما در زمینه تبدیل رشد علمی و کسب علم به قدرت و تولید ضعف‌های اساسی داریم و ریشه اصلاح وضع موجود نیاز به یک خودباوری دارد و در گام اول باید به طور گسترده به توسعه علوم انسانی بپردازیم تا بتوانیم مدیریت صحیح جامعه را در دست بگیریم و بی‌نیاز از منابع غربی در دانشگاه‌های کشور باشیم و نگاه به نظریات غربی در حد یک نظریه باشد نه علم مطلق و با استفاده از قرآن سعی در توسعه علوم انسانی اسلامی داشته باشیم.
خبرنگار: ندا فراهانی
