به گزارش گروه استان های ایسکانیوز، مدتی است که بحث خشکسالی و بحران آب در سیستان و بلوچستان در میان رسانه ها انعکاس بسیاری داشته است.

بر اساس قرارداد 1351 هیرمند، که قراردادی رسمی و مورد قبول دو ایران و افغانستان بود، طرف افغان متعهد به تحویل 820 میلیون مترمکعب آب به طرف ایرانی شده است، قراردادی که بدون شک نیازهای سیستان و بلوچستان را پوشش نمی‌دهد چرا که بر اساس اسناد تاریخی از جمله گزارش کمیسیون بی‌طرف دلتا در سال 1330، نیاز کشاورزی و شرب منطقه سیستان در ایران بسیار بیش از آنچه نهایتاً به آن حق‌آبه تخصیص داده شده، محاسبه و مطرح گردیده است، با این حال مبنای دو کشور همین میزان 820 میلیون مترمکعب به‌عنوان آبی است که افغانستان می‌بایست به ایران تحویل دهد.

طبق اعلام نماینده مردم سیستان در مجلس شورای اسلامی و همچنین وزیر نیرو، در سال آبی 97ــ96، افغانستان تاکنون به تعهدات خود برای تأمین حق‌آبه ایران مندرج در معاهده 1351 آب هیرمند عمل نکرده است، این درحالیست که به‌استناد تصاویر ماهواره‌ای، مخزن سد کجکی در بالادست رودخانه مرزی هیرمند چندین سال است که کاملاً پرآب بوده و دولت افغانستان بدون توجه به تعهدات ملی و بین المللی خود در قبال مردم پایین‌دست در ولایت نیمروز افغانستان و منطقه سیستان ایران و نیز محیط زیست تالاب‌های بین المللی و مشترک هامون، در پی افزایش حجم آن نیز هستند.

محمدجواد ظریف در نشست علنی روز یکشنبه، 16 اردیبهشت ماه مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال نماینده مردم زابل درباره اینکه چرا تاکنون در رابطه با حقابه ایران از رودخانه هیرمند در افغانستان اقدام جدی و لازم به عمل نیامده، گفت: موضوع حقابه هیرمند موضوعی ملی بوده و مربوط به یک استان نیست و سالها بحث حقابه ایران از هیرمند و هریررود بین ایران و افغانستان مطرح بوده و در سال 1351 پس از ده ها سال مذاکره منجر به نتیجه و انعقاد قرارداد شده است.

وی با بیان اینکه وزارت امور خارجه پیگیری های ویژه ای در زمینه حقابه هیرمند داشته است، ادامه داد: در سفری که سال گذشته به افغانستان داشتم با آقای اشرف غنی رئیس جمهور این کشور توافق شد که کمیته های پنجگانه برای وضعیت ها و حوزه های مختلف تعریف شود و حوزه های متنوع در یک بسته دیده شود که یکی از موضوعات اصلی آن حقابه هامون بود.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه دو یادداشت اعتراض برای کشور افغانستان درخصوص حقابه هیرمند در اسفند و فروردین ماه براساس توافقات سال 51 ارسال شده است ، ادامه داد: سفیر افغانستان در این راستا به وزارت امور خارجه دعوت و مواضع جمهوری اسلامی ایران در این باره به وی اعلام شده است.

در همین حال در تاریخ 29 خرداد ماه سال جاری هیأت رئیسه مجلس طرح انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان را در صحن علنی مجلس شورای اسلامی اعلام وصول کرد.

حبیب اله دهمرده عضو مجمع نمایندگان استان سیستان و بلوچستان در گفت وگو با خبرنگار ایسکانیوز، اظهار داشت: با توجه به مشکلات استان سیستان و بلوچستان به ویژه سیستان، آب سیستان به رودخانه هیرمند در افغانستان وصل است و ما هیچ دخالتی نمی توانیم در این موضوع داشته باشیم.

وی با بیان این که منبع آبی به جز رودخانه هیرمند برای استان وجود ندارد، گفت: زندگی مردم سیستان و به ویژه مرکز استان یعنی زاهدان در خطر است، بارش باران نداریم، چشمه ای هم وجود ندارد. البته یک چاه آبی در حال حفاری است.

هیچ زمانی افغانستان پایبند به قرارداد نبوده و نیست

نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در سال 1351 یک قراردادی با کشور افغانستان امضا شد بر اساس این قرارداد افغانستان تا 720 میلیون متر مکعب قرار شد تا در طول سال به استان آب بفرستد، اما هیچ زمانی آنها به قرارداد پایبند نبوده و در حال حاضر هم پایبند نیستند.

دهمرده ادامه داد: به طور مثال کشور افغانستان با ایجاد سدهایی در مسیر رودخانه هیرمند جلوی ارسال آب به استان را گرفت در نتیجه طی سال جدید فقط 2 درصد از این آب به استان رسید یعنی 98 درصد منفی است.

وی با اشاره به کمبود بارش در استان گفت: زندگی مردم به خطر افتاده است، به دلیل آن که مردم هیچ منبع درآمدی به غیر آب در استان ندارند به استان ها و کشورهای دیگر مجبور به کوچ می شوند.

عضو مجمع نمایندگان استان افزود: برای نجات از این بن بست در مجلس شورای اسلامی طرح انتقال آب دریای عمان به استان را ارائه دادیم.

دهمرده با اشاره به این که در گذشته استاندار دو استان سیستان و بلوچستان و کرمان بوده، گفت: زمانی که استاندار سیستان و بلوچستان بودم در سال های 84-85 یک آب شیرین کن در چابهار احداث کردم که هنوز شهرهای چابهار و کنارک از آن استفاده می کنند.

نماینده مردم زابل افزود: همچنین اجرایی آغاز انتقال آب از بندرعباس به استان های کرمان و یزد را هم من انجام دادم که اگر خداوند توفیق کند به دنبال راه اندازی سومین آب شیرین کن در استان سیستان وبلوچستان هستم تا مشکل حل شود.

وی افزود: با توجه به این که افغان ها به ما جوابی برای آب نمی دهند طرحی برای نگه داشتن مردم در استان ارائه دادیم تا حداقل آب شرب را بتوانیم از دریای عمان به استان انتقال دهیم و آب شرب مردم تامین شود.

با اجرای طرح انتقال آب از عمان مشکل مردم حل خواهد شد

عضو مجمع نمایندگان استان در پاسخ به این سوال که با اجرایی این طرح تا چه حد آب شرب مردم استان تامین خواهد شد، گفت: با اجرای این طرح آب شرب 100 درصدی استان و شرق کشور تامین خواهد شد و این موضوع بستگی به دولت دارد که چه لوله ای با چه قطری در این زمینه استفاده کند، اگر دولت به این موضوع علاقه مند باشد این موضوع صورت می گیرد اما دولت می گوید امکان این موضوع نیست.

وی افزود: اگر این کار را نتوان انجام داد مردم استان کوچ کرده و شرق کشور تخلیه می شود، تنها نقطه جمعیتی در استان منطقه سیستان است که مردم در این منطقه در حال کوچ هستند زیرا هرچه داشتند را از دست دادند.

دولت و نظام نمی تواند با کوچ مردم برخورد کنند

نماینده مردم زابل در خانه ملت با بیان این که درصد بسیار زیادی ازجمعیت استان تخلیه شده است، گفت: دولت و نظام نمی تواند غیرمسوولانه با این موضوع برخورد کند.

وی افزود: مگر حوزه خلیج فارس آب شیرین کن ندارد؟ دنیا سالیانه میلیون ها متر مکعب آب از دریا برای مصرف آب شرب، صنعت و کشاورزی استفاده می کند.

دهمره تصریح کرد: دولت راه دیگری ندارد یا باید اجازه مهاجرت مردم به افغانستان را دهد یا مشکل آب استان را حل کند.

عضو مجمع نمایندگان استان تصریح کرد: از نظر من 10 سال از اجرای این طرح دیر شده است، اگر اجرایی کردن این موضوع در دستان من بود همین فردا کلنگ آغاز این طرح را می زدم، اما باید منابع این طرح را دولت تامین کند؛ من به دنبال این موضوع هستم تا این طرح قانونی انجام گیرد و از یک جایی آغاز شود.

روزگار سیاه مردم به دلیل کمبود آب

وی تاکید کرد: بارها به وزیر نیرو نامه نوشتیم و تذکر دادیم اما فایده ای نداشت، دو سال پی در پی به آقای روحانی تذکر دادم که انتقال آب از دریای عمان به سیستان و بلوچستان چه شد؟ اما هیچ اتفاقی نیفتاد.

دهمرده با بیان این که مملکت را این گونه نمی توان اداره کرد، گفت: جواب های منطقی به ما نمی دهند، این جواب ها غیرمسوولانه است.

نماینده مردم زابل افزود: علی رغم ارادتی که خدمت دولتمردان دارم اما با این نوع راه و روش برای مملکت جواب نخواهد داد.

وی افزود: قریب به یک میلیون نفر زاهدان جمعیت دارد، این افراد از کجا آب بخورند؟ تمام این مشکلات را آب رودخانه هیرمند جواب می دهد اما هیچ کاری نمی توان کرد.

دهمرده تاکید کرد: با این وضعیت کم آبی در استان مردم روزگارشان سیاه شده است.

901/900