به گزارش گروه سیاسی ایسکانیوز، زمانی که صدام به ایران حمله کرد حتی فکرش را هم نمی کرد در آخرجنگ، قطعنامه‌ای علیه کشور خودش با غرامتی 1000 میلیارد دلاری را بپذیرد. 31 شهریور 1359 روزی است که عراق جنگی 2888 روزه را علیه ایران شروع کرد. جنگی که برای ایران خسارتی در حدود 3 هزار و 81 میلیارد تومان در پی داشت. این جنگ باعث شد تا بیش از 200 هزار نفر از مردان و زنان ایران به خاک و خون کشیده شوند؛ اما به هر حال صدامی که سودای فتح 48 ساعته تهران را در سر داشت خیلی زود فهمید ایران فراتر از آن چیزی که در ذهنش بود مقاومت دارد. مقاومت مردم ایران در طول 8 سال دفاع مقدس باعث شد تا دشمنی که بیش از 30 کشور آن را پشتیبانی می کردند به خاک شکست بیفتد. این موضوع را می توان از پس حکایت قطعنامه 598 فهمید. قطعنامه ای که هنوز برای تاریخ حرف های مگوی زیادی دارد و باید برای روشن شدن خیلی از نقاط آن به دل تاریخ زد و اسناد تاریخی را دوباره ورق زد.
عقب نشینی عراق
از زمانی که جنگ ایران و عراق شروع شد عملیات های زیادی شکل گرفت. در بعضی موارد ایران و در برخی مواقع هم عراق پیروز میدان بود. ولی اتفاقات زیادی در سال های پایانی جنگ رقم خورد تا سلسله آن ها به قطعنامه 598 ختم شود.
در سال 62 پس از عملیات خیبر عراق شکست های زیادی را تجربه کرد. روند عملیاتی عراق به جایی رسید که آن ها پس از عملیات والفجر8 جزیره مهم فاو را از دست دادند؛ اما بعد از عملیات کربلای 5 ایران در جایگاه خوبی قرار می گیرد. در عملیات کربلای 5 رزمندگان ایرانی توانستند تا نزدیکی های بصره پیش بروند. این اقدام باعث شد تا دومین شهر بزرگ عراق در خطر بیفتد. همین موضوع باعث شد تا دو قدرت بزرگ آن زمان یعنی آمریکا و شوروی برای جلوگیری از پیشرفت نیروهای ایرانی دست به اقدامات بین المللی بزنند؛ زیرا اگر ایران به سمت بصره پیش می رفت می توانست با اتحاد نیروهای شیعی حکومت بعثی عراق را براندازد. در نتیجه راه برای رسیدن به مرزهای رژیم صهیونیستی و از بین بردن غده سرطانی خاورمیانه باز می شد؛ اما آمریکا و شوروی از این کار جلوگیری کردند. به همین خاطر قطعنامه 598 بیست و نهم تیر 1366 در 10 بند توسط شورای امنیت سازمان ملل به تصویب رسید.
قطعنامه 598
این قطعنامه که عمدتاً به نفع عراق و به زیان جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده بود، بلافاصله از سوی عراق پذیرفته شد؛ اما جمهوری اسلامی ایران از پذیرش آن خودداری کرد و پیش شرط هایی را برای پذیرش آن عنوان کرد. از شرط های اصلی ایران تعیین متجاوز بود. کاری که نتیجه آن مظلومیت ایران و تجاوزگر بودن عراق را نشان می داد. این شرط هر چند کم رنگ، اما در بند ششم قطعنامه 598 گنجانده شد. از دیگر مواردی که به نفع ایران تمام شد تعیین غرامتی بود که در پی متجاوز شناخته شدن عراق صورت گرفت. ایران قطعنامه 598 را با هر کم و کاستی که داشت بیست و هفتم تیرماه 1367 پذیرفت. در پی همین پذیرش بود که امام خمینی(ره) از قطعنامه 598 تعبیر به جام زهر کرد. تعبیری که حکایت های زیادی برای تاریخ دارد؛ اما چرا قطعنامه 598 جام زهری برای امام امت شد؟
فشار سیاسی
جواب این پرسش را می توان از لابه لای برگه های تاریخ کشور پیدا کرد. جایی که افرادی امام را برای پذیرش قطعنامه تحت فشار گذاشتند. برای این موضوع باید به صحبت افرادی رجوع کرد که حقایق تاریخی را بیان می کنند. در این خصوص، حسین علایی جریان ملاقات روز 27 خرداد 67 آقای هاشمی رفسنجانی با امام خمینی را از زبان آقای هاشمی چنین نقل می‌کند: « به اتفاق رئیس جمهور و احمد آقا خدمت امام رفتیم. وضع جبهه‌ها، نیروها، امکانات کشور و وضعیت دشمن را برای امام تشریح کردیم و دو راه بسیج نیروها و امکانات برای جنگ یا پذیرش ختم جنگ را برای امام مطرح کردیم. ایشان راه اول را انتخاب کردند... به امام گفتم برای ادامه جنگ، فرماندهان از ما امکانات و وسایلی می‌خواهند که ما در شرایط فعلی کشور، بودجه لازم برای تهیه آن‌ها را نداریم. امام گفتند بروید از مردم مالیات بگیرید. به ایشان گفتم این کار را کرده‌ایم و دیگر گرفتن مالیات بیشتر از مردم برای دولت امکان ندارد و میزان آن به حداکثر خود رسیده است. امام گفتند خب استقراض کنید. پس از این مسأله به امام گفتم نیروهای مردمی به جبهه نمی‌آیند. امام گفتند من برای حل این مشکل به مردم حکم جهاد می‌دهم. گفتم در کشور ارز نداریم تا بعضی نیازهای جنگ را از خارج خریداری کنیم. امام گفتند برای آن راهی پیدا کنید. بروید نفت پیش فروش کنید.»
این روایت نشان می دهد امام خمینی(ره) به هیچ عنوان راضی به تمام شدن جنگ، آن هم در شرایطی که هنوز عرصه بین الملل با شرایط ایران کنار نیامده بودند، نبودند.
افسوس بعد از جنگ
شرایط تحمیلی بر امام امت باعث شد تا جام زهر نوشانده شود. قطعنامه 598 به اجرا در آمد. اما حمله های بعدی عراق به خاک ایران باعث شد تا دوباره مردم برای مبارزه با دشمن بعثی عازم جبهه های جنگ شوند. این اقدام باعث شد تا امام صحبتی کوتاه اما مهم را داشته باشند. در این خصوص باید به خاطره فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا اشاره کرد. سردار غلامعلی رشید نیز سخنانی عنوان می‌کند: «مرحوم سید احمد خمینی در یکی از سخنرانی‌های خود اعلام کردند که پس از پذیرش قطعنامه 598 و حمله مجدد عراق به ایران و اعزام خیل بی شمار نیروهای مردمی به جبهه، امام فرمودند اگر می‌دانستم مردم این گونه به جبهه می‌آیند، قطعنامه را قبول نمی‌کردم.»
این روایت تاریخی هم تاییدی شد بر این که امام قلبا از پذیرش قطعنامه 598 ناراضی بودند؛ اما تحت فشار نظرات دیگران و بزرگان کشور رضایت دادند. این واقعه تاریخی نشان می دهد که خواص جامعه از قدرت تاثیرگزاری زیادی بر جامعه و حتی امام امت برخوردار هستند. حال که رهبری انقلاب به دست حضرت آیت الله العظمی سید علی خامنه ای سپرده شده است خواص، خیلی باید حواسشان جمع باشد تا جام زهر دیگری نوشانده نشود. اگر چنین اقدامی صورت بگیرد حتما تبعات سنگینی هم برای انقلاب و هم برای مردم در پی خواهد داشت.
خبرنگار: مجید فاضلی
