به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، یکی از آرزوهای کودکی هر یک از ما، پزشک شدن بود و یک تصویر رویایی از لباس سفید پزشکی در ذهنمان ترسیم شده است که با قبولی در این رشته قطعا موفق ترین آدم جهان می شویم، به دلیل همین طرز فکر حاکم در بسیاری از خانواده ها متاسفانه بسیاری از افراد حتی بدون علاقه وارد این رشته می شوند که تبعات جبران ناپذیری خواهد داشت، آنچه مسلم است جامعه ما تنها به پزشک نیاز ندارد بلکه به مدیران توانمند هم در عرصه اداره صحیح جامعه نیازمند است.

تب پزشکی در چند سال اخیر منجر به گرایش بیش از حد داوطلبان به این رشته و کم شدن متقاضی در رشته های علوم انسانی و ریاضی شده که قطعا به ضرر مصالح مملکت است. امروزه در کشورهای پیشرفته بیشترین مبنا را بر توجه به علوم انسانی قرار داده اند و مدیران ارشد را از نوابغ علوم انسانی خود تامین می کنند، در واقع اداره کشور را به کمک فارغ التحصیلان علوم انسانی انجام می دهند و ممکن است از متخصصان زبده دیگر کشورها در زمینه علوم پزشکی بهره گیرند، اما در زمینه مدیریت کلان کشور قطعا از نوابغ علوم انسانی خود استفاده می کنند و بدون شک یکی از بزرگترین رموز پیشرفت و توسعه یافتگی در این کشورها توجه به علوم انسانی بوده که پایه اصلی مدیریت جهانی است.

در ایران سالانه حدود 500 هزار نفر داوطلب در کنکور گروه آزمایشی علوم تجربی شرکت می کنند، به طوری که تعداد داوطلبان دو گروه آزمایشی علوم انسانی و علوم ریاضی روی هم رفته کمتر از این میزان است. استقبال دانش آموزان از رشته علوم تجربی در مرحله انتخاب رشته در دوره دوم متوسطه نیز آموزش و پرورش را با چالش مواجه کرده است.

وجود رشته های علوم پزشکی در گروه آزمایشی علوم تجربی به ویژه رشته های پزشکی، دندان پزشکی و داروسازی طرفداران زیادی دارد و مهم ترین عامل گرایش دانش آموزان به این رشته ها بازار کار مناسب و میزان درآمد بالا در این رشته ها است.

البته در تمام دنیا درآمد رشته های پزشکی زیاد است ولی در ایران این فاصلۀ درآمد چشمگیرتر از اغلب کشورها است. حتی درآمد پزشکان ایرانی چند برابر پزشکان اروپایی و آمریکایی است، در صورتی که درآمد یک مهندس در اروپا یا آمریکا چندین برابر همان مهندس در ایران است.

در آلمان، به عنوان ثروتمندترین کشور اروپایی حقوق ماهانه یک پزشک، حدودا ۴۰۰۰ یورو است که این فرد ۴۰ درصد مالیات هم باید بپردازد و از این نظر یک پزشک در این کشور تقریبا زیر متوسط تحصیل کردگان جامعه و در حد متوسط همه شاغلین دریافتی دارد. در حالی که در ایران پزشکانی هستند که تقریبا 70 میلیون تومان کارانه دریافت می کنند. این سیاست آلمان برای تقویت حضور استعدادها در بخش های واقعی و مولد اقتصادی است که بدون شک اثرات مثبت مدیریت صحیح در این کشور در شاخه های مختلف مشهود است و شاید به کار گیری همین تدابیر هوشمندانه کشوری مثل آلمان را در زمره کشورهای پیشرفته قرار داده است.

در کنکور امسال 63 درصد داوطلبان از گروه علوم تجربی بودند و این آمار به حدی نگران کننده بود که حتی مقام معظم رهبری نیز نسبت به آن واکنش نشان دادند و در دیداری که با جمعی از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها در روز 20 خرداد ماه امسال داشتند این آمار را وضعیتی خطرناک برای کشور برشمردند که قطعا نیازمند توجه ویژه سازمان ها و نهادهای مربوط است.

در واقع ورود نامتوازن به رشته‌های دانشگاهی مشکل امسال نظام آموزش عالی نیست. این معضل چند سالی است که گریبانگیر دانشگاه‌های کشور شده است و هر سال نیز بیشتر می‌شود.

همچنان که بر اساس اعلام سازمان سنجش آموزش کشور در کنکور ۹۷ جمعا تعداد یک میلیون و ۱۱ هزار و ۸۲۵ داوطلب ثبت نام نموده‌اند که از این تعداد ۶۴۲ هزار و ۴۵۱ داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی، تعداد ۲۰۵ هزار و ۲۶ نفر در گروه آزمایشی علوم انسانی، تعداد ۱۴۴ هزار و ۵۵۰ نفر در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی و مابقی در گروه‌های آزمایشی زبان‌های خارجی و هنر ثبت‌نام نموده‌اند.

در سال ۹۶ نیز بیش از ۵۹۴ هزار داوطلب از تعداد ۹۸۴ هزار و ۳۵۹ داوطلب گروه آزمایشی علوم تجربی را انتخاب کردند و این آمار در سال ۹۵ تعداد ۵۱۹ هزار و ۴۸۸ داوطلب از بین بیش از ۸۶۰ هزار متقاضی شرکت در کنکور بوده است. بر این اساس بیش از ۶۰ درصد متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها، تمایل دارند وارد رشته‌های علوم تجربی شوند و گروه علوم انسانی و ریاضی و فنی با بی‌رغبتی نسبی داوطلبان مواجه شده است.

در واقع گرایش به سمت رشته‌های علوم تجربی معضلی است که از آموزش پرورش به دانشگاه‌های کشور وارد شده است به طوری که بر اساس آمار مسئولان آموزش پرورش تداوم این امر توازن شغلی آینده کشور را دچار اختلال می‌کند.

در این میان گرایش به علوم انسانی بسیار کمتر است و این نشان می دهد عدم توجه به رشد متوازن، درآمد مشاغل مختلف در یک جامعه چه تأثیر اسفناکی بر انتخاب های تحصیلی و شغلی دانش آموزان می گذارد. این امر در فرآیند هدایت تحصیلی آنها بسیار مشهود است و یکی از چالش های آموزش و پرورش توزیع متوازن دانش آموزان در رشته های مختلف است.

دکتر فریبرز باقری روانشناس و عضو هیات علمی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز درباره تب پزشکی و گرایش بیش از حد به این رشته در سال های اخیر گفت: در کشور ما از سال ها پیش ورود به رشته پزشکی تبدیل به یک ارزش شده است و بسیاری از داوطلبان خواهان ورود به این رشته هستند. یکی از معضلاتی که گریبانگیر بسیاری از داوطلبان ورود به دانشگاه و خانواده هایشان شده است ارزش گذاری بیش از حد به رشته تجربی برای ورود به پزشکی است که منجر به بی توجهی به بقیه علوم خواهد شد.

باقری در ادامه خاطر نشان کرد: جامعه ما گرفتار ارزش گذاری غلط شده است، دانشگاه های دولتی یک ارزش و ایده مطلق هستند، رشته هایی چون پزشکی تبدیل به یک آرمان برای خانواده ها شده است که در کنار آن فشار روانی مضاعفی به داوطلب وارد خواهد شد و بسیاری از داوطلبان ورود به دانشگاه صرفا به دلیل خواست خانواده و بدون علاقه ممکن است وارد رشته پزشکی شوند که قطعا اثرات جبران ناپذیری را به بار خواهد آورد.

وی تاکید کرد: متاسفانه در بین مراجعان به مراکز مشاوره برای درمان با بسیاری از دانشجویان پزشکی برخورد می کنیم که دچار سوء مصرف مواد مخدر شده اند، اتفاقی تلخ که شاید در اثر نا آگاهی و فشار خانواده و عدم علاقه به رشته تحصیلی برای این دانشجویان رقم می خورد و بنا به یک باور غلط برای ادامه تحصیل مجبور شده اند به مصرف مواد روی بیاورند همچنین گروهی که علی رغم میل خود وارد این رشته شده و می خواهند به زور و برای کسب ارزش اجتماعی، ادامه تحصیل دهند که در بسیاری از مواقع کم آورده و ترک تحصیل کرده اند و عده ای هم که مجبور به ادامه راه شده اند قطعا پزشکانی علاقه مند به شغل و حرفه خویش نخواهند بود.

آنچه که مسلم است کشور تنها به پزشک و طبیب نیاز ندارد. چرخه های اقتصاد و سیاست یک کشور به دست فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی و فنی می چرخد که نقش حیاتی در پیشرفت و پایداری حکومت ها دارند، متاسفانه به دلیل همین نوع نگرش است که در ایران، علوم انسانی مغفول واقع شده و رهایی از این وضعیت قطعا نیازمند تدابیر صحیح مسئولان امر است.

تهیه و تنظیم: ندا فراهانی

204