سید یاسر جبرائیلی کارشناس اقتصاد سیاسی، در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، درباره ایجاد پیمان های پولی دوجانبه میان ایران و کشورهای همسایه و حذف دلار در مبادلات تجاری اظهار داشت: یکی از حوزه هایی که آمریکایی ها در طول دوران تحریم ها از طریق آن به شدت به ایران آسیب زدند، وابستگی ایران به نظام مالی تحت سلطه آمریکا و همچنین به ارز ثالث که یورو و دلار بوده است.

وی افزود: ایران هنگامی که می خواست حتی با کشورهای غیر اروپایی و غیرآمریکایی تجارت کند، از نظام مالی تحت سلطه آمریکا استفاده می کرد؛ غرب از این طریق اطلاعات مبادلات جمهوری اسلامی را در اختیار داشت یعنی به دلیل استفاده از سامانه سوئیفت، اطلاعات ایران و اطلاعات شرکای خارجی در اختیار آن ها بود.

جبرائیلی ادامه داد: به همین دلیل آن ها می توانستند به راحتی مبادلات ایران را رهگیری کنند و تحریم ها را علیه شرکت هایی که می خواستند اعمال می کردند؛ از طرف دیگر طرف های مقابل را نیز می ترساندند که اگر شما با فلان شرکت ایرانی تجارت کنید شما را تحریم خواهیم کرد.

این کارشناس اضافه کرد: آمریکا از سال 2001 دیتا بیس سامانه سوئیفت را تحت نظر سازمان سیا کپی برداری کرد، یعنی هر اتفاقی که در سوئیفت بیفتد در آن دیتا بیس آمریکایی نیز ثبت می شود.

وی با اشاره به وابستگی ایران به دلار تصریح کرد: ایران از دلار و یورو دلار در تجارت خود استفاده می کند و این موضوع باعث شده است که به راحتی دشمن بتواند بر فرآیند های تجارتی ایران محدودیت هایی را اعمال کند.

جبرائیلی با بیان این که ایجاد «پیمان های پولی دوجانبه» باعث می شود که ایران از سامانه مبادلاتی و ارزهای غربی مستقل شود، تاکید کرد: اگر به عنوان مثال ایران بخواهد با ترکیه تجارت کند، یک بانک عامل در ترکیه و ایران تعیین می شود و کالایی مانند طلا که نوسانات کمتری دارد به عنوان کالای تسویه در نظر گرفته می شود. تجار ترک اگر بخواهند از ایران خرید کنند به آن بانک عامل «لیر» پرداخت می کنند و در ازای لیری که پرداخت می شود بانک ایران برای بانک متقابل ریال شارژ می کند.

این کارشناس افزود: در این صورت ریال ایرانی توسط بانک عامل ایرانی و از طرف بانک عامل ترکیه به طرف تولید کننده ایرانی داده می شود و صادر کننده ایرانی ریال را دریافت می کند و کالا را صادر می کند؛ در مقابل وارد کننده ترک نیز لیر پرداخت کرده است و سر سال این بانک های عامل با یک دیگر تسویه حساب می کنند.

وی خاطر نشان کرد: با انجام این پیمان، نه از سیستم مبادلاتی آمریکایی استفاده شده و نه از ارز ثالث استفاده شده است؛ لذا به این شکل می توانیم با حذف وابستگی خود به نظام مبادلاتی غربی و تحت سلطه آمریکا، تحریم ها را بی اثر بکنیم.

جبرائیلی یادآور شد: پنتاگون در گزارشی که چند سال پیش منتشر کرد به این موضوع اذعان کرد که دیگر آمریکا نمی تواند علیه ایران اقدام نظامی کند و 3 ابزار در اختیار دارد که یکی از این ابزارها تحریم مالی است و هر چقدر این ابزارها به نظام مالی غربی وابسته باشند، ضریب آسیب پذیری شان افزایش پیدا خواهد کرد.

این کارشناس با بیان این که ایران باید برای کاهش ضریب آسیب پذیری خود از نظام مالی غربی فاصله بگیرد گفت: «ریچارد نیپیو» در کتاب خود به نام هنر تحریم ها این گونه آورده است که آمریکا باید روی نقاط آسیب پذیر ایران فشار وارد کند؛ نقاطی که آسیب پذیر نیستند تحریم آن ها فایده ای ندارد.

وی تاکید کرد: یکی از کارهای مهمی که جمهوری اسلامی ایران در حوزه تحریم ها باید انجام دهد کاهش نقاط آسیب پذیر است و با توجه به تمرکزی که دشمن بر روی حوزه مالی دارد باید در این حوزه به سمت پیمان های پولی دوجانبه و استفاده از پیام رسان های مالی غیر سوئیفت مانند «بلاک چین» برویم.

جبرائیلی در پایان اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران هرچه وابستگی خود را به سیستم مالی تحت سلطه آمریکا کاهش بدهد، ضریب آسیب پذیری اش کاهش پیدا خواهد کرد.