آیا خاموشی‌ها ربطی به صادرات دارد؟/ همه ابهامات صادرات برق ایران

گرچه هنوز گزارش مستندی از خسارات قطعی برق به اقتصاد کشور منتشر نشده است، با این حال براساس یک قاعده کلی در دنیا، با وقوع خاموشی برق 100 تا 150 برابر هزینه برق تولیدی به اقتصاد خسارت وارد می‌شود.

به گزارش گروه اقتصاد ی ایسکانیوز، 11 تیرماه سال جاری میزان مصرف لحظه‌ای برق کشور با عبور از ۵۶ هزار مگاوات، یک رکورد در تاریخ برق کشور به‌جا گذاشت، البته این رکورد پایدار نبود و 20 تیرماه مصرف لحظه‌ای برق 57 هزار مگاوات را نیز درنوردید. مرور این اعداد و ارقام شاید کسل‌کننده باشد، اما میزان مصرف لحظه‌ای برق نزدیک به هشت درصد از برق تولیدی کشور زیادتر بود و در نتیجه یک رکورد دیگر به‌نام قطعی مکرر در سال 97 ثبت شد. گرچه هنوز گزارش مستندی از خسارات قطعی برق به اقتصاد کشور منتشر نشده است، با این حال براساس یک قاعده کلی در دنیا، با وقوع خاموشی برق 100 تا 150 برابر هزینه برق تولیدی به اقتصاد خسارت وارد می‌شود. بین

تولیدکنندگان برق نیز با قطعی برق متحمل خسارات زیادی می‌شوند، به‌طوری که شرکت توانیر در سال 96 با وجود حجم بسیار ناچیز قطعی برق، حدود ۱۶ میلیارد تومان بابت آسیب به وسایل برقی مشترکان خانگی خسارت پرداخت کرده است. اگر کابل‌دزدی را نیز به معضلات پیشین اضافه کنیم، مشخص است که قطعی برق خسارات بسیار هنگفتی به اقتصاد کشور، اموال عمومی و زندگی عادی مردم می‌زند.

اما مساله قطعی برق فقط به ضرر و زیان اقتصادی ختم نمی‌شود، چنانکه در اولین روزهای قطعی برق برخی سعی کردند با شیطنت رسانه‌ای طوری القا کنند که مشکل قطعی برق به‌دلیل افزایش صادرات برق به کشورهای همسایه است، با این حال بررسی «فرهیختگان» نشان می‌دهد صادرات برق ایران به کشورهای همسایه گرچه واقعیتی انکارناپذیر است، اما علاوه‌بر اینکه میزان صادرات برق ایران در سال‌های اخیر به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته است. ایران بخش قابل‌توجهی از برق مورد نیاز خود را از چهار کشور همسایه خریداری می‌کند که در تابستان سال جاری میزان واردات برق دوبرابر صادرات آن بوده است.

6 همسایه‌ای که از ایران برق می‌خرند

براساس آمارشرکت توانیر، طی 10 سال اخیر همواره 6 یا هفت کشور همسایه خریدار برق صادراتی ایران بوده‌اند که این کشورها شامل عراق، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و جمهوری نخجوان هستند. در این میان، طی سال‌های اخیر کشور ترکیه که درصد قابل‌توجهی از برق صادراتی ایران را خریداری می‌کرد، در سال 96 از جمع خریداران برق ایران خارج شده است.

ترکمنستان یکی دیگر از کشورهای واردکننده برق از ایران بود که در سال 96 این کشور نیز خرید برق از ایران را قطع کرده است. بر این اساس طی سال‌های اخیر علاوه‌بر اینکه میزان صادرات برق ایران کاهش یافته است، تعداد خریداران نیز کم شده‌اند، به‌طوری که با قطع صادرات به ترکیه و ترکمنستان، در سال 96 حدود 84.2 درصد از برق صادراتی کشور به عراق، 7.5 درصد به افغانستان، 7.2 درصد به پاکستان و حدود یک‌درصد نیز به کشورهای ارمنستان و جمهوری نخجوان صادر شده است.

برق صادراتی کمتر از 3 درصد مصرف داخلی

براساس آمار شرکت توانیر، در سال 1396 حدود 7872 میلیون کیلووات ساعت برق به کشورهای منطقه صادر شده است که این میزان در قیاس با میزان مصرف داخلی عدد بسیار ناچیزی است، به‌طوری که در سال گذشته 34 میلیون و 833 هزار مشترک ایرانی حدود 255,724 میلیون کیلووات ساعت برق مصرف کرده‌اند که برق صادراتی کشور در این سال معادل 2.7 درصد از مصرف داخلی است.

کاهش 67 درصدی صادرات برق

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد طی 10 سال اخیر میزان صادرات برق ایران به کشورهای منطقه تا سال 1392 روند صعودی داشته و طی سال‌های اخیر با کاهش چشمگیری مواجه بوده است. بر این اساس، میزان صادرات برق ایران با رشد 59 درصدی از 3876 مگاوات در سال 87 به 6154 مگاوات در سال 88 رسید که این میزان با رشد سالانه نزدیک به 30 درصد در سال در سال 90 به 8668 مگاوات و در سال 91 به 11029 مگاوات رسید. رشد صادرات برق ایران به کشورهای منطقه در سال 92 نیز با رشد پنج درصدی همچنان مثبت بود و ایران توانست در سال 92 حدود 11586 مگاوات برق صادر کند که این میزان یک رکورد تاریخی در صنعت برق کشور بود. با این حال میزان صادرات برق ایران در سال 93 با کاهش 17 درصدی به 9659 مگاوات و با کاهش 32 درصدی در سال 95 به 6688 رسید. در سال 96 نیز مجموع صادرات برق کشور 7872 مگاوات بود که این میزان هرچند نسبت به سال 95 با رشد 18 درصدی مواجه بود، با این حال هنوز از میزان صادرات سال 92 (11586 مگاوات) حدود 67 درصد کمتر بود.

4 فروشنده برق به ایران

برخلاف جنجال‌های رسانه‌ای که در بزنگاه قطعی و خاموشی‌های اخیر برق، فروش برق به کشورهای همسایه را مصداق «چراغی که به خانه رواست، به مسجد حرام است» می‌دانستند، اما آمارهای فعالیت 10 سال اخیر شرکت توانیر نشان می‌دهد ایران در کنار اینکه سالانه حدود دو تا سه درصد از برق تولیدی خود را به کشورهای منطقه صادر می‌کند، بخشی از نیاز داخلی کشور به برق را نیز از چهار فروشنده شامل ترکمنستان، آذربایجان، ارمنستان و جمهوری نخجوان تامین می‌کند.

بر این اساس، میزان واردات برق ایران از سه کشور مذکور و جمهوری نخجوان از 981 مگاوات در سال 1387 به حدود 3033 مگاوات در سال 95 و 2388 مگاوات در سال 96 رسیده است. به‌عبارت دیگر آنچه در صنعت برق کشور در حال جریان است، قبل از اینکه صادرات برق باشد، نوعی مبادله برق است؛ به این صورت که ایران در فصل گرم عمدتا واردکننده برق از کشورهای مذکور و در زمان کاهش مصرف داخلی، صادرکننده برق به 6 کشور همسایه است.

واردات برق در تابستان 97 دوبرابر صادرات آن

همان‌طور که گفته شد براساس آمار سال 96 شرکت توانیر، ایران حدود 7872 میلیون کیلووات ساعت برق به 6 کشور همسایه صادر کرده است، اما داده‌های آماری «شرکت مدیریت شبکه برق ایران» نشان می‌دهد در تابستان سال جاری در ساعات پیک مصرف، میزان واردات برق ایران به‌اندازه دوبرابر صادرات آن است، برای مثال هفتم مرداد در زمان اوج مصرف، ایران 409 مگاوات برق وارد و 170 مگاوات برق صادرات کرده است. همچنین میزان صادرات برق ایران در تابستان سال جاری کمتر از نیم‌درصد (30 صدم درصد) میزان مصرف برق کشور است.

انتهای پیام/

کد خبر: 963832

وب گردی

وب گردی