به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، چندی پیش وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به همراه چهارده تن از رؤسای برخی دانشگاه‌های کشور در سفر به فرانسه با آژانس دانشگاهی فرانکوفونی معاهده‌ای امضا کرد که جزئیات زیادی از آن منتشر نشد. در این گزارش به اهداف این آژانس دانشگاهی و دلیل انعقاد تفاهم‌نامه با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌پردازیم.
آژانس دانشگاهی فرانکوفونی (AUF) همکاری خود را با 6 موسسه آموزش عالی در ایران در زمینه همکاری علمی، آموزش دکترا و زبان فرانسوی تقویت کرد. آژانس دانشگاهی فرانکوفونی فرانسه و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران با امضای توافقنامه ای که توسط دکتر حسین سالارآملی قائم مقام وزیر علوم در امور بین الملل در خرداد ماه سال 1397 صورت گرفت، همکاری در آموزش عالی و تحقیقات را تقویت کردند.
توافقنامه وزارت علوم و آژانس دانشگاهی فرانکوفونی
توافقنامه وزارت علوم و آژانس دانشگاهی فرانکوفونی اعضای این آژانس در ایران را قادر می‌سازد که در 3 زمینه همکاری‌های علمی، آموزش‌های پزشکی و زبان فرانسوی همکاری‌های عمیقی داشته باشند. طبق اعلام سایت رسمی آژانس فرانکوفونی سه حوزه این فعالیت به این‌گونه تعریف شده است:
1) توسعه فعالیت‌های دانشگاه‌های ایرانی و شبکه مؤسسات AUF با برآورده کردن نیازهای کشور، با همکاری سازمان‌های تحقیقاتی ملی و بین‌المللی تأکید دارند. (فعالیت‌هایی مانند مبادله استادان و پژوهشگران، پویایی دانشجویان بین‌المللی در شبکه AUF، توسعه برنامه‌های تحقیقاتی مشترک، سازمان‌دهی اجلاس‌های علمی بین‌المللی و توسعه روابط دانشگاهی و تجاری)
2) حمایت از آموزش‌های پزشکی در ایران، در میان دیگر فعالیت‌ها، به دانشجویان ایرانی این اجازه را می‌دهد تا در شبکه AUF فعال باشند. برنامه بورس تحصیلی دکترا، به دانشجویان دکترای عضو AUF این اجازه را می‌دهد که برنامه خود را برای دستیابی به انجام فعالیت در یک شبکه هنگام تهیه پایان‌نامه خود تنظیم کنند.
3) بالا بردن سطح آگاهی و توسعه آموزش زبان فرانسه در دانشگاه‌های ایرانی با ایجاد دانشکده‌های زبان و ادبیات فرانسه و حمایت از آن و معرفی دروس زبان فرانسه در دیگر رشته‌ها (حقوق، پزشکی، علوم انسانی و علوم اجتماعی) امکان‌پذیر می‌شود.
آژانس دانشگاهی فرانکوفونی
آژانس دانشگاهی فرانکوفونی یک انجمن بین‌المللی است که بیش از 50 سال از تأسیس آن می‌گذرد. این آژانس با 842 عضو از 111 کشور، یکی از بزرگ‌ترین انجمن‌های آموزش عالی و مؤسسات تحقیقاتی در جهان محسوب می‌شود. هدف اصلی این آژانس همان‌طور که از نامش پیداست توسعه زبان فرانسوی به‌عنوان زبان علمی رایج در دنیاست، به طوری که در اهداف این آژانس تبدیل شدن زبان فرانسه به زبان دوم علمی در دنیا تا سال 2050 میلادی پیش‌بینی شده است.
اما این هدف آیا تنها به توسعه زبان محدود می‌شود یا در پس خود اهداف پنهان دیگری دارد؟ نماینده رئیس‌جمهور فرانسه در امور فرانکوفونی اعلام کرده است که فرانکوفونی به عنوان یکی از اولویت‌های فعالیت‌های دیپلماتیک فرانسه است که این نشان از تلاش فرانسوی‌ها برای دستیابی هرچه بیشتر به منافع حاصل از گسترش فرانکوفونی است. بد نیست برای یافتن پاسخ آن به تاریخ رجوع کنیم و سابقه اجرای چنین الگوهایی را در کشورمان بررسی کنیم.
نقش مدارس فرانسوی، در فرآیند گسترش زبان، ادبیات و فرهنگ فرانسه در ایران
هما ناطق در کتاب «کارنامه فرهنگی فرنگی در ایران» که آن را در سال 1375 در پاریس منتشر کرده است می‌نویسد: «تأسیس مدارس آلیانس را در ایران که در پی اهداف بلند و جهان‌شمول آن نهاد صورت گرفت باید فصل نوینی در گسترش زبان و فرهنگ فرانسه در ایران دانست. نخستین بار در سال ۱۸۸۳ میلادی بود که در پاریس، نهادی به نام «آلیانس فرانسه، کانون ملی برای ترویج زبان فرانسه»، با بودجه سالانه ۳۰۰ هزار فرانک تأسیس شد. هدف این نهاد، چنان‌که از نامش پیداست، گسترش زبان و فرهنگ فرانسه در سراسر جهان بود. این کانون، در ادامه اهداف خود نوشت: «هدف ما هم پیوندی است با فرانسویان برون‌مرزی، زنده نگه‌داشتن زبان ملی در میان آنان و در میان همه دوستداران زبان و فرهنگ فرانسه، از هر نژاد و از هر ملیت». سپس، هدف نهایی را آشکارتر ساخته و نوشت: «هر آن که به زبان فرانسه روی آورد، به راه و رسم فرانسوی نیز روی خواهد کرد و رویکرد به خلق‌وخوی فرانسوی، روی‌آوری به فرآورده‌های فرانسه خواهد بود. گسترش زبان فرانسه در خارج از کشور، ابزاری است کاربردی در گسترش روابط، در تسهیل دادوستد و در تولیدات ملی». با عنایت به این عبارات و چنان‌که از منابع دیگر نیز برمی‌آید، فرانسه برای نفوذ در بسیاری از کشورها، به‌ویژه ایران که در آن رقابت با دو قدرت استعماری دیگر؛ یعنی روس و انگلیس، بسیار دشوار بود، راهبرد فرهنگی را انتخاب کرده بود. چنین راهبردی، البته موفق هم بود؛ زیرا نه‌تنها بسیاری از دولتمردان، شاهزادگان و اعیان؛ بلکه بسیاری از دانش‌آموختگان آن روز ایران نیز، فرانکوفون و فرانکوفیل (فرانسه‌دوست) شده بودند.»
گسترش زبان برای بهره‌برداری‌های تجاری
بیست و ششمین اجلاس سران کشورهای فرانسه زبان (فرانکوفون)، در سال 2016 در ماداگاسکار برگزار شد. در گزارشی که لوفیگارو در تاریخ 26 نوامبر 2016 منتشر کرده است، به‌صورت تلویحی از اهداف فرانسه در برگزاری این اجلاس پرده برمی‌دارد.
در این گزارش یک دیپلمات فرانسوی شاغل در سفارت فرانسه در کینشازا پایتخت کنگو گفت، گسترش زبان فرانسه در کنگو برای فرانسه مهم است، اما ما پیش از تحمیل زبان فرانسه به همه کنگویی‌ها باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که فرانسه به زبان تجارت در این کشور مبدل شود.
با توجه به وجود ذخایر طبیعی در کنگو، این ذخایر به حدی است که طمع شرکت‌های فرانسوی و بین‌المللی را برانگیخته است. ذخایر نفتی در این کشور یک‌صد و هشتاد میلیون بشکه تخمین زده می‌شود و روزانه فقط بیست و دو هزار بشکه نفت تولید می‌کند. کنگو همچنین دومین ذخایر مس را در خود جای داده و نیمی از ذخایر کبالت در جهان در این کشور انباشته شده است.
از این رو کشوری که با ابزار زبان بر کنگو مسلط شود، عملاً بازاری بزرگ و غیرقابل ارزش‌گذاری را صاحب شده و فرانسه برای نیل به این هدف به ساخت مدرسه و آموزش آموزگاران و مربیان مبادرت کرده است.
هشدار رهبر معظم انقلاب/ «دیپلماسی علمی» با آگاهی و با بصیرت
مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال 1370 فرمودند: «هر زبانی که سعه نفوذ آن زیاد باشد، طبیعی است که با خود فرهنگی را حمل می‌کند. کاری که امروز دولت‌های استعمارگر و سلطه‌طلب می‌خواهند با خرج‌های زیاد و با اعمال نفوذهای فراوانی در دنیا انجام بدهند.»
ایشان همچنین در دیدار با اساتید دانشگاه‌ها در سال 1392، بر کار همراه با آگاهی و بصیرت در زمینه دیپلماسی علمی تأکید می‌کنند و می‌فرمایند: «توجه داشته باشید که طرف مقابل [جبهه‌ی دشمن] روی این نکته بخصوص توجه دارد، روی این نکته برنامه‌ریزی می‌کنند. روی همین نقطه‌ی «دیپلماسی علمی» برنامه‌ریزی می‌کنند و اهداف خودشان را دنبال می‌کنند. اگر با توجه، با آگاهی، با بصیرت، کار انجام بگیرد، ما کاملاً موافق هستیم.»
دانشگاه‌های ایرانی عضو وابسته فرانکوفونی
در حال حاضر دانشگاه‌های تهران، الزهرا، صنعتی اصفهان، تبریز، صنعتی شریف، شهید بهشتی، صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس عضو وابسته آژانس دانشگاهی فرانکوفونی هستند.
معیارهای الزامی برای عضویت دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی برتر و اعضای تحقیقاتی وابسته
به رسمیت شناختن مدارک دانشگاهی در کشور مبدأ، داشتن یک یا چند دانشکده، مرکز، بخش یا موسسه مطالعات فرانسوی که از زبان فرانسه به عنوان زبان کار استفاده می‌کنند، توسعه استفاده از زبان فرانسه و انجام برنامه‌های عملی در زمینه فرانکوفونیک برخی معیارهای مندرج شده در سایت رسمی آژانس دانشگاه فرانکوفونی برای دانشگاه‌هایی است که می‌خواهند «عضو وابسته» این آژانس شوند.
تفاهم با فرانکوفونی برای شکستن انحصار زبان انگلیسی
دکتر حسین سالارآملی قائم‌مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، مهم‌ترین دلیل انعقاد تفاهم‌نامه با آژانس دانشگاهی فرانکوفونی را شکستن انحصار زبان انگلیسی عنوان کرد و گفت: ما زیاد علاقه‌مند نیستیم در داخل کشور انحصار انگلیسی‌زبان وجود داشته باشد. الآن تقریباً بالای 97 یا 98 درصد ارتباطات علمی ما با دانشگاه‌هایی است که انگلیسی‌زبان هستند و این انحصار زیاد خوب نیست و ما مایل هستیم مقداری انحصار انگلیسی‌زبان شکسته شود.
سالارآملی ادامه داد: ما می‌خواهیم یکسری دانشگاه‌های ما برای اینکه انحصار زبان انگلیسی را بشکنند زبان فرانسوی را یاد بگیرند. این خواست ماست و مقام معظم رهبری هم همین را گفته‌اند.
قائم‌مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل که در گفت‌وگوی قبلی خود با ایسکانیوز از بررسی مجدد روابط علمی با آمریکا، انگلیس و کانادا سخن گفته بود، انحصاری بودن زبان انگلیسی در ارتباطات علمی را خطرناک دانست و گفت: با فرانکوفونی کار می‌کنیم زیرا انحصار زبان انگلیسی را خطرناک می‌بینیم.
سالارآملی تأکید کرد: ما مخصوصاً می‌خواهیم قسمتی از فعالیت‌های بین‌المللی‌مان با دانشگاه‌های فرانسوی‌زبان باشد و این به خاطر شکستن انحصار زبان انگلیسی حتمی است.
وی در خصوص فعالیت‌های این آژانس دانشگاهی در ایران گفت: آژانس فرانکوفونی یک اتحادیه دانشگاه‌هایی در سطح دنیاست که فرانسوی‌زبان هستند. نگاه فرانکوفونی معنایش این است که یک اتحادیه ایجاد کردند تا همه دانشگاه‌هایی که زبان رسمی آن‌ها فرانسه است را زیر پوشش دهند. آژانس فرانکوفونی یکی از آن آژانس‌هایی است که در بیش از 60 کشور دنیا دانشگاه‌های فرانسوی‌زبان را زیر پوشش دارد و ما تمایل داریم از این لحاظ که با دانشگاه‌هایی که هم معتبر باشند و هم فرانسوی‌زبان باشند همکاری‌هایمان را توسعه دهیم.
فرانسوی‌ها در تلاش برای گسترش زبان و فرهنگ خودشان هستند
دکتر محمدرضا پورمحمدی رئیس دانشگاه تبریز در گفتگو با ایسکانیوز درباره اهداف این دانشگاه از پیوستن به آژانس فرانکوفونی گفت: دانشجویان ما در قالب فرانکوفونی دوره‌های ویژه‌ای با استاد راهنماهای مشترک می‌گذرانند؛ یعنی یک استاد فرانسوی و یک نفر از اساتید تبریز، به دانشجویان دوره دکتری راهنمایی پایان‌نامه کمک می‌کنند.
پورمحمدی با بیان اینکه دانشجویان زبان فرانسه برای دوره‌های خاص به فرانسه اعزام می‌شوند، افزود: دانشجویان فرصت مطالعاتی 9 ماهه دریافت می‌کنند بدون اینکه شهریه‌ای بپردازند. قسمت فرهنگی سفارت فرانسه هزینه این دوره‌ها را بر عهده می‌گیرد. همچنین با حضور اساتیدی از کشور فرانسه برای گروه زبان فرانسه ورکشاپ ها و دوره‌های آموزشی برگزار می‌شود.
رئیس دانشگاه تبریز این را هم گفت که هر کشوری برای گسترش فرهنگ و زبان خودش تلاش می‌کند. وی می‌گوید در حال حاضر زبان فرانسوی زبان علمی غالب نیست اما تلاش می‌کنند زبان و فرهنگ خودشان را گسترش دهند. بعد دیگر آن این است که همیشه این‌طور نیست که ما در سمینارهای برگزار شده از آن‌ها یاد بگیریم، قطعاً مباحثی هم وجود دارد که آن‌ها از مجموعه ما یاد می‌گیرند.
برای ما مهم است از بخش‌های علمی فرانسه استفاده کنیم
دکتر سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز ضمن بیان جزئیات حضور هیأت ایرانی در فرانسه، گفت: تفاهم‌نامه‌ای که بین دو وزیر در این سفر منعقد شد زمینه را برای فعالیت‌های بیشتر فراهم می‌کند. ما به زبان فارسی کار می‌کنیم، زبان دوممان انگلیسی است و سعی داریم زبان‌های فرانسه و آلمان را هم به زودی راه‌اندازی کنیم.
معتمدی در خصوص مزایای پیوستن به آژانس فرانکوفونی گفت: کمک‌هایی که می‌کنند در جهت گسترش زبان خودشان است، اما برای ما هم مهم است که از بخش‌های علمی فرانسه بتوانیم خوب استفاده کنیم. به هر حال مزیت‌هایی دیده شده است. فرض کنید اساتید و دانشجویان ما برای فرصت مطالعاتی به کشور فرانسه یا کشورهای فرانسه زبان بروند، بنابراین از امتیازاتی برخوردارند.
حضور محققین فرانسوی در کارگاه‌های دانشگاهی با هزینه آن‌ها
دکتر محمدتقی احمدی رئیس دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با ایسکانیوز ضمن تایید عضویت این دانشگاه در آژانس فرانکوفونی، گفت: همکاری ما با این آژانس برای برگزاری سمینارها، دریافت تسهیلات اجرایی زبان فرانسه و همچنین کمک برای حضور محققین فرانسوی در کارگاه‌های دانشگاه با هزینه آن‌ها است.
احمدی افزود: زبان فرانسه در خطر فراموشی است. فرانسوی‌ها می‌خواهند کشورهای دیگر را تشویق کنند تا ارتباط با دانشگاه‌های فرانسوی‌زبان افزایش یابد و سمینارها و کارگاه‌هایی که در آن مطالب علمی به زبان فرانسوی ارائه شود برگزار کنند تا زبان آن‌ها زنده بماند. البته اخیراً گفتند با زبان انگلیسی هم می‌شود مشارکت کرد.
می‌خواهند کشورهایی مثل ما را از نیروی انسانی نخبه تخلیه کنند
دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران در گفت‌وگو با ایسکانیوز در خصوص ارتباطات بین‌المللی دانشگاهی می‌گوید اصلی در دنیا وجود دارد که منابع علمی و نیروی انسانی مقدارش در هر سال مقدار ثابتی است و هر کشوری بیشتر از این بهره بگیرد برتری آن در اقتصاد دانش‌بنیان و در رهبری جهانی بالاتر است.
طهرانچی به وجود یک مسابقه رسمی در بین کشورها برای به‌کارگیری منابع نیروی انسانی اشاره می‌کند و می‌گوید این‌ها چیزی نیست که کتمان باشد، در اسناد رسمی آن‌ها بیان شده و هر کشوری بنا دارد کشورهایی مثل ما را از نیروی انسانی نخبه تخلیه کند و خودش آن نخبه‌ها را در اختیار بگیرد.
دانشگاه آژانس ارسال دانشجو به خارج از کشور نیست
دکتر عبدالرضا سیم‌چی مدیر امور بین‌الملل دانشگاه صنعتی شریف که اخیراً به عضویت آژانس دانشگاهی فرانکوفونی درآمده است، در گفت‌وگو با ایسکانیوز، اساس تفاهم‌نامه‌های فی‌مابین را بر تعاملات و بهره‌مندی دو طرف می‌داند و می‌گوید: آن‌ها علاقه‌مند هستند که زبانشان را توسعه دهند ما هم علاقه‌مندیم که زبانمان را توسعه دهیم. راهکار جلوگیری از آسیب‌های احتمالی ارتباطات بین‌المللی این است که ما خیلی هوشمندانه با این‌ها کار کنیم. اگر دوره‌ای گذاشته می‌شود دوزبانه باشد؛ یعنی هم به زبان فارسی و هم به زبان فرانسوی باشد. ضمن اینکه دانشجویان بین‌المللی را هم در آن دوره دخیل کند، یعنی فقط دانشجوی ایرانی در آن شرکت نکند.
سیم‌چی یکی از مزیت‌های این همکاری‌ها را یادگیری زبان فرانسوی برای دانشجویان و می‌گوید: در این همکاری‌ها دانشجویان بین‌المللی هم‌زبان فارسی را یاد می‌گیرند؛ بنابراین یک تعادلی باید بین دو طرف برقرار شود که نهایتاً سود آن برای کشور بماند. من این را در حقیقت یک ضرر برای کشور نمی‌دانم. دانشگاه‌های بسیار زیادی هستند که به زبان فرانسوی صحبت می‌کنند. اعتقادم بر این است که باید هوشمند بود و از این فرصت‌ها به نفع کشور استفاده کرد به‌خصوص در شرایط جدید؛ یعنی ما برای اینکه بتوانیم حلقه تحریم‌ها را بشکنیم باید روابط گسترده بین‌المللی داشته باشیم این چیزی است که مقام معظم رهبری هم بر آن تأکید داشت.
استاد دانشگاه صنعتی شریف ارتباطات گسترده بین‌المللی را عامل مؤثری برای معرفی جمهوری اسلامی ایران در سطح دنیا می‌داند و معتقد است باید از این موقعیت‌ها به نفع خودمان استفاده کنیم. او ادامه می‌دهد: برگزاری دوره‌ها را مشترک دوزبانه کنیم و به آن‌ها بگوییم دانشجویان خارجی را هم باید دخیل کنیم. مثلاً ما در تفاهم‌نامه‌ای که با آلمانی‌ها داریم همیشه می‌گوییم پنجاه درصدش حتماً دانشجوی خارجی باشد از کشورهای دیگر تشریف می‌آورند و ما زبان فارسی را به آن‌ها آموزش می‌دهیم و آن را گسترش می‌دهیم. از آن‌ها می‌خواهیم که سرتیفیکیت اروپایی به ما بدهند تا کسانی که در این دوره‌ها هستند بتوانند در اروپا کار کنند این‌ها مزایایی است که ما ترجیح می‌دهیم داشته باشیم.
دانشگاه صنعتی شریف به‌تازگی عضو این آژانس دانشگاهی شده است. سیم چی از تصمیم فرانکوفونی برای برگزاری کنفرانس در ایران خبر داده و می‌گوید: هرچند در حال حاضر دوره مشترکی با فرانکوفونی نداریم اما این آژانس اخیراً اعلام کرده می‌خواهد کنفرانسی در ایران اجرا کند که ما پیشنهاد کردیم کنفرانسش را با کنفرانس بین‌المللی سازی آموزش عالی دانشگاه صنعتی شریف تلفیق کند. این آژانس پیشنهاد کرده که به ده دانشجوی ایران بورس دهد. این خیلی خوب است که دانشجوی ایرانی بتواند بورس بگیرد و در زمینه‌ای فعالیت کند و آن دانش را به کشور برگرداند.
مدیر بین‌الملل دانشگاه صنعتی شریف نسبت به غفلت از منافع کشور در این همکاری‌ها هشدار می‌دهد و می‌گوید: اگر بخواهیم دوره‌های مشترک بگذاریم حتماً مزیت جمهوری اسلامی ایران را حفظ خواهیم کرد. هیچ‌وقت ما منافع کشور را فقط برای اینکه عضو یک آژانس باشیم فدا نخواهیم کرد. ما قبلاً هم عضو بعضی از این انجمن‌ها بودیم و بعد نامه نوشتیم که این اصلاً هیچ سودی برای ما ندارد. پس از قطع همکاری‌ها چند ببار تماس می‌گرفتند که در ارتباط بمانیم اما وقتی سودی برای ما ندارد و فقط ارز از کشور خارج می‌کند حاضر نیستیم این روابط را ادامه دهیم.
سیم چی ادامه می‌دهد: اینکه شما عضو یک انجمن شوید به معنای این نیست که قوانین آن را پذیرفته‌اید. ما پیشنهادمان این است که برخی از این دوره‌ها در خود فرانسه و نیمی از آن در ایران با حضور دانشجویان هم ایرانی و هم خارجی برگزار شود تا تعادل حفظ شود وگرنه ارزشی نخواهد داشت. دانشگاه آژانس ارسال دانشجو به خارج از کشور نیست. این چیزی است که ما به‌عنوان اصول اصلی ارتباطات بین‌المللی خودمان لحاظ می‌کنیم. ما دانشجویان دکتری خودمان را وارد دوره‌ها می‌کنیم؛ یعنی کسی که دو سال حداقل در ایران است و می‌خواهد مدرکش را از دانشگاه ایرانی بگیرد، دوره خاصی را به خارج از کشور می‌رود علم یا فناوری را یاد می‌گیرد و مجدداً به کشور بازمی‌گردد تا دوباره بتواند به جامعه‌اش خدمت کند. ما دانشجویی را که می‌دانیم برمی‌گردد معرفی می‌کنیم و با این تکنیک سعی کردیم جلوی آسیب‌ها را بگیریم.
طبق اعلام قادم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین الملل، در سال گذشته به طور میانگین در هر هفته یازده هیأت خارجی میهمان این وزارتخانه بودند. تعداد بالای این مراودات آیا اجازه بررسی همه جانبه و تصمیم گیری صحیح و هوشیارانه در تفاهمات را می‌دهد؟ اگر در انعقاد این تفاهم‌نامه ها و ایجاد زمینه برخی همکاری‌ها آگاهی و بصیرت کافی نداشته باشیم از زیان‌دیدگان خواهیم بود.
بدیهی است هر دولت و یا انجمنی که پای یک معاهده و تفاهم‌نامه را امضا می‌کند به دنبال بهره‌برداری‌های خود از آن است. اهداف پیدا و پنهانی که البته در درازمدت بیشتر روشن خواهد شد.
هدف از آنچه گفته شد منع پیوستن مراکز آموزش عالی بزرگ کشور به چنین انجمن‌ها و آژانس‌هایی نیست. به معنای خلاف منافع ملی عمل کردن نیست، بلکه تلنگری است برای سنجش و هوشیاری بیشتر تصمیم‌گیران آموزش عالی کشور در ارتباطات بین‌المللی و انعقاد تفاهمات دو یا چندجانبه به‌ویژه معاهداتی که طرف مقابل تمام هزینه‌های آن را بر عهده می‌گیرد. آن هم در شرایطی که بیشترین فشارهای بین‌المللی از جمله تحریم‌های اقتصادی، پولی و بانکی را بر کشورمان حاکم کرده‌اند.
انتهای پیام/
