هانی زاده: ترکیه در سوریه شکست خورد

به رغم تعلیق عملیات ادلب و ایجاد منطقه حائل، ارتش سوریه پیش از آغاز زمستان، این آخرین دژ تروریست های چندملیتی را نیز از بین خواهد برد. هرچند که بلوک کشورهای غربی برای تعویق این عملیات و کارشکنی در آن همچنان تلاش خواهند کرد.

ادلب به عنوان آخرین پاپگاه و دژ مستحکم تروریست ها در سوریه در ماه های گذشته و پس از پاکسازی کامل «ریف دمشق» و استان های جنوبی این کشور به تیتر اول روزنامه ها و موضوع داغ رسانه ها و مراکز تصمیم گیری و تصمیم سازی جهانی تبدیل شده است. قرار بود ارتش سوریه در قالب یک عملیات بزرگ و پیچیده دیگر، این منطقه را از وجود تروریست های چند ملیتی پاک کند. این موضوع مجموعه ای از واکنش های متعارض بازیگران دخیل در بحران سوریه را به همراه داشت؛ اما در نهایت و به طور مقطعی عملیات آزادسازی این استان در شمال سوریه به تعویق افتاد. دلایل اهمیت این استان چیست و چرا سوری ها بر بازپس گیری آن تاکید دارند. آیا این مسئله تنها به موضوع حاکمیت و اهمیت ژئوپولتیکی باز می گردد یا این که در ورای این مسائل، عوامل دیگری نیز وجود دارند؟ در این میان نقش ترکیه به عنوان یکی از بازیگران اصلی صحنه سیاسی و نظامی ادلب چگونه خواهد بود؟ آیا کشورهای غربی و به ویژه آمریکا به سیاست های مداخله جویانه خود در این استان ادامه می دهند یا این که روسیه با ظرافت های سیاسی و دیپلماتیک خود محدودیت های بلوک غرب در سوریه را بیشتر خواهد کرد؟ برای پاسخ دادن به این سوالات و چندین موضوع دیگر خبرنگار گروه بین الملل ایسکانیوز با سید «حسن هانی زاده» کارشناس مسائل خاورمیانه گفت وگو کرده است که در ادامه خواهید خواند.

* از چند ماه پیش تاکنون ادلب به یکی از موضوعات داغ بحران سوریه تبدیل شده است و به طور روزانه شاهد موضع گیری های متعددی در ارتباط با آینده این منطقه هستیم. اهمیت استان ادلب در شمال سوریه به چه دلیل یا دلایلی بازمی گردد که بازیگران عمده منطقه خاورمیانه و نظام بین الملل تا این حد به آن اهمیت می دهند؟

استان ادلب به لحاظ ژئوپولیتیکی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. این استان حلقه اتصال استان های جنوب و مرکزی سوریه به شمال این کشور و به ویژه مرز ترکیه است. ادلب در مرکز سه استان مهم «حلب» در شرق آن، «لاذقیه» در غرب و «حماه» در جنوب قرار دارد و هر گروه و یا دولتی که این استان را در اختیار داشته باشد به طور خودکار می تواند بخش های بزرگی از خاک سوریه را تهدید کند. علاوه بر این در چارچوب مبارزه پیگیر و مداوم ارتش سوریه و نیروهای متحدین با تروریست ها اکنون آنان بخش بزرگی از جغرافیای تحت کنترل خود را از دست داده اند و به طور عمده در استان ادلب متمرکز هستند. کنترل این استان برای دولت مرکزی به معنی پایان دادن به بحران هفت ساله تروریسم در این کشور است. اگر تروریست ها در سوریه این آخرین پایگاه خود را از دست بدهند قطعا دیگر نقش چندانی در آینده سوریه نخواهند داشت و کشورهای عربی و غربی متحد آنان نیز نقش چندانی در آینده این کشور نخواهند داشت. بنابراین آنان تلاش می کنند تا با تعویق عملیات ادلب و بازسازی و سازماندهی دوباره خود از کارت ادلب به نحو احسن استفاده کنند. اکنون ادلب به نقطه سرنوشت ساز بحران سوریه تبدیل شده است که ابتکار آن خوشبختانه و به طور کامل در اختیار دولت سوریه و کشورهای متحد قرار دارد.

* شما به مرحله سرنوشت ساز بحران سوریه اشاره کردید؛ اگر ادلب توسط دولت سوریه کنترل شود بازیگردانی کشورهای غربی در این بحران به حداقل رسیده و ابتکار عمل این بحران را به طور کامل از دست می دهند. آیا غربی ها به این خاطر این مسئله نگران هستند یا این که پروژه های دیگری برای سوریه به بهانه مسئله ادلب دارند؟

بنا به برخی از گزارش ها اکنون 50 هزار عنصر تروریستی در استان ادلب مستقر هستند. پس از شکست تروریست ها در حومه دمشق و همچنین استان های جنوبی، بخشی از آنان به ادلب منتقل شدند. اکنون آنان به رغم تضادهای مختلف همچنان برای غربی ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار هستند. آمریکا در تلاش است با تعویق کامل عملیات آزادسازی ادلب این تروریست ها را در قالب و فرم جدیدی سازماندهی کند و آنان را برای دور جدیدی از بحران در سوریه آماده کند؛ یعنی آمریکا می خواهد تروریست ها را به دو دسته خوب و بد تقسیم کرده و براساس آنچه آنان تروریست های خوب قلمداد می کنند، یک ارتش جدید و مجهز ایجاد کنند. چنین به نظر می رسد که غربی ها در تلاش هستند با ایجاد یک نیروی جدید بیست هزار نفری از این تروریست ها، آنان را برای ایجاد چالش امنیتی از «درعا» تا «جولان اشغالی» آماده می کنند تا از این طریق ضمن زمین گیر کردن دولت سوریه، امنیت رژیم صهیونیستی را نیز تامین کنند. یعنی آمریکا در تلاش است با یک تیر چند نشان بزند اما بعید به نظر می رسد که تلاش های آمریکایی در پایان، نتایج ملموسی برای آنان ایجاد کند. واشنگتن در ماه های گذشته تلاش کرد ریف دمشق و استان های جنوبی سوریه و حتی استان «دیرالزور» در شرق این کشور آزاد نشود اما در پایان در مقابل برنامه دمشق و کشورهای متحد مجبور به عقب نشینی شد.

* ترکیه در کجای این بحران قرار دارد؟ به نظر می رسد آنکارا اکنون در یک وضعیت بسیار خطرناک قرار گرفته است. از یک طرف روسیه، جمهوری اسلامی ایران و دولت مرکزی سوریه بر پاکسازی ادلب از متحدین ترکیه تاکید دارند و از سوی دیگر نیز روابط آنکارا با روسیه مانع از نزدیک شدن به کشورهای غربی در موضوع ادلب می شود.

درست است؛ اکنون آنکارا در وضعیتی بسیار مخاطره آمیز قرار دارد. اگر چه توافق رئیس جمهور روسیه «ولادیمیر پوتین» و رئیس جمهور ترکیه «رجب طیب اردوغان» مانع از شروع عملیات در این استان شد اما بعید به نظر می رسد که این توافق در بلند مدت و حتی میان مدت نیز دوام داشته باشد؛ زیرا در نهایت ارتش سوریه این استان را به طور کامل کنترل خواهد کرد و ترکیه باید از مناطق تحت اشغال خود در این استان و حتی در استان حلب نیز عقب نشینی کند. البته ترکیه در تلاش است تا با تعویق این عملیات هم از دولت مرکزی سوریه و روسیه و همچنین از کشورهای غربی امتیازگیری کند. آنکارا در تلاش است تا با امتیازگیری از دولت مرکزی سوریه، به حضور خود در بخش های شمالی استان حلب ادامه دهد و با امتیازگیری از آمریکا برای کاهش نفوذ کردها در شمال شرق سوریه و بهبود جایگاه خود استفاده کند. همچنین ترکیه به شدت از هجوم و فرار تروریست های چندملیتی از ادلب به خاک خود و ایجاد ناامنی در این کشور واهمه دارد. بنابراین در این موضوع نیز دست به عصاتر حرکت می کند.

* یعنی ترکیه در تلاش است از ادلب برای بهبود جایگاه خود در هر دو محور بحران سوریه استفاده کند و از هر دو طرف امتیاز گیری کند؟

ترکیه با آغاز بحران سوریه برنامه های بلندپروازانه ای برای این کشور داشت؛ اما تقریبا در تمامی برنامه های خود به رغم صرف هزینه های هنگفت شکست خورد. اکنون نیز تمامی میدان بازی آنان در سوریه به بخش هایی از استان حلب و ادلب محدود شده است. ترکیه اگر چه در تلاش برای امتیازگیری از هر دو طرف بحران است اما میدان بازی این کشور و عرصه امتیازخواهی و باجگیری ترکیه بسیار محدود است. آنان حتی در صورتی که حساب شده عمل نکنند احتمالا فرار تروریست ها به این کشور و بروز بحران امنیتی در ترکیه برای آنها ایجاد مسئله خواهد کرد.

* دولت مرکزی سوریه بر بازپس گیری ادلب تاکید دارد. روسیه و ایران نیز از این مسئله حمایت می کنند. در مقابل نیز محور کشورهای غربی و حتی عربستان و اسرائیل از این امر استقبال نمی کنند. آینده ادلب به کجا می رود؟ این تعویق عملیات تا کی ادامه خواهد یافت؟

اگر چه ارتش سوریه برای بازپس گیری ادلب تاکید دارد اما جمهوری اسلامی ایران و روسیه در تلاش هستند این فرآیند با کمترین هزینه نظامی و حتی سیاسی و بیشتر دستاورد انجام شود. اگر به خاطر داشته باشید، همین مسئله حتی در ریف دمشق و جنوب سوریه نیز انجام شد اما در نهایت و حتی با فشارهای متعدد غرب این عملیات ها صورت گرفتند و موفقیت آمیز نیز بودند. به باور من ترکیه نیز به رغم تلاش ها برای عدم انجام این عملیات، در پایان با امتیازات حداقلی حاضر به پذیرش خواسته دولت مرکزی سوریه خواهد شد و عملیات نظامی بازپس گیری ادلب به احتمال زیاد قبل از شروع زمستان شروع می شود. اگرچه آمریکایی ها در تلاش هستند این عملیات تا پیش از زمستان انجام نشود. اگر زمستان شروع شود به واسطه کوهستانی بودن این منطقه امکان انجام عملیات از بین می رود که این نیز خواسته اصلی واشنگتن است و بعید به نظر می رسد توسط دولت سوریه مورد پذیرش قرار گیرد. بنابراین و به رغم ایجاد منطقه حائل و تعویق موقت پیش از آغاز زمستان نبرد سرنوشت ساز ادلب شروع می شود.

کد خبر: 970061

وب گردی

وب گردی