به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز، یکی از موضوعاتی که امروز در جامعه مطرح است شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور است که این شرکت‌ها به منظور ایجاد خلق ایده‌های نو و پرورش استعداد جوانان در کشور ایجاد شده است تا جایی‌که رهبر انقلاب به کرّات در این باره به اظهار نظر پرداختند.
می‌توان این نکته کلیدی را مطرح کرد و گفت در سال 94، ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوری و اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای فرهنگ‌سازی و ترویج اقتصاد دانش بنیان به تدوین و انتشار کتاب راهبرد تولید دانش بنیان؛ جایگاه شرکت‌های دانش بنیان در اقتصاد مقاومتی اقدام کرده است.
این کتاب که با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری در دیدارهای متواتر و مختلف شرکت‌ها و فعالان تولید دانش‌بنیان گردآوری شده شامل پنج فصل است که فصل اول مربوط به بیانات مقام معظم رهبری درباره جایگاه و فعالیت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است.
همچنین سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در مقدمه کتاب به لزوم عبور از وابستگی به منابع اولیه و فروش مواد خام اشاره کرده و نوشته است: اکنون پس از یک دوره تحریم ظالمانه فضای پساتحریم را آغاز کرده‌ایم، توجه بیشتر به شرکت‌های دانش‌بنیان و کمک به توسعه و ارتقای توانمندی آنها، با هدف رهایی از فروش منابع طبیعی کشور و حرکت به سمت تولید دانش بنیان بیش از پیش ضرورت می‌یابد. به عبارت دیگر، راه جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی از مسیر اقتصاد و تولید دانش بنیان می‌گذرد.
بنابراین حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان از موضوعات مهمی است که دولت با در نظر گرفتن تمهیدات بسیار ویژه‌ای آن را دنبال می‌کند.
یادآوری این امر که فاصله اقتصاد دانش‌بنیان در دنیا با کشور ما بسیار زیاد است باعث می‌شود تا بدانیم رسیدن به جایگاه قابل‌توجه در اقتصاد دانش‌بنیان نیازمند سرعت عمل در حمایت همه‌جانبه از این شرکت‌ها است.
شرکت‌های دانش‌بنیان در دنیای امروز سهم بسیاری از اقتصاد کشورهای پیشرفته را به خود اختصاص داده‌اند؛ امری که ارزش افزوده بسیاری را با خود به همراه دارد. کشور ما هرچند با حدود 3هزار و 500 شرکت دانش‌بنیان در ابتدای راه قرار دارد؛اما باید با سرعت عمل برای رسیدن به تکنولوژی روز دنیا برنامه‌ریزی شود، زیرا رقابت در حوزه فناوری و دستیابی به تکنولوژی در شرایط امروز بسیار شدید است.
در این بین شرکت‌های دانش‌بنیان یا شرکت‌هایی که در این راه قدم برمی‌دارند، بیشترین انتقادها را از بوروکراسی‌های اداری می‌دانند که وقت و انرژی بسیاری را از این شرکت‌ها می‌گیرد. معضلی که باید برای آن راهکاری اساسی در نظر گرفت.
تولید کالاهای دانش بنیان، یکی از معیارهایی است که در فرآیند ارزیابی و شناسایی شرکت‌های دانش بنیان مورد توجه قرار می‌گیرد و لذا برای این منظور فهرستی از مصادیق کالاها و خدمات دانش‌بنیان تهیه و مبنای عمل قرار گرفته است.
معیارهای شرکت‌های دانش‌بنیان
شرکت‌های دانش‌بنیان شامل چهار دسته نوپای سطح یک، دو و شرکت‌های تولیدی سطح یک و دو هستند. شرکت‌ها می‌توانند با ارائه خدمات تجاری‌سازی مطابق با فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان، به صورت شرکت تولیدی نوع دو تایید شوند. همچنین شرکت‌های ارائه دهنده خدمات شتاب‌دهی کسب و کار مطابق با فهرست کالاها و خدمات دانش‌بنیان و بدون نیاز به اسناد فروش، می‌توانند به صورت شرکت نوپا نوع دو یا تولیدی نوع دو تایید شوند. تاییدیه دانش‌بنیان شرکت‌ها برای استفاده از مزایای قانون، به مدت (۲) سال بوده و تمدید این زمان، منوط به ارزیابی و تایید مجدد شرکت از سوی معاونت علمی است.
معیارهای طراحی مبتنی بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه
برای شرکت هایی که خواستار دانش بنیان شدن مبتنی بر فعالیت‌های تحقیق و توسعه هستند معیارهای زیرسیستم اصلی کالا و خدمت، یکپارچه‌سازی کالا و خدمت (فعالیت‌های صرفا مونتاژ، مشمول این بند نیست، فرآیند (یا تجهیزات) تولید کالا و خدمت، مشروط به پیچیده بودن این فرآیند (یا تجهیزات) تولید در نظر گرفته شده است.
شرکت‌ها باید بر اساس این معیارها مورد ارزیابی قرار بگیرند تا بر اساس تحقیق و توسعه آنها مجوز دانش بنیانی دریافت کنند.
ضرورت ورود به اقتصاد دانش بنیان چیست؟
ما در علوم اقتصاد دو نوع اقتصاد داریم؛ اقتصاد فیزیکی و اقتصاد دانایی، آنچه که ما بیشتر به آن توجه می‌کنیم اقتصادهای فیزیکی است چون برای دولت یا موسسات قابل لمس است؛ اما اقتصاد دانایی که ایده سازی و تجاری کردن آن ایده‌هاست نادیده گرفته شده است یا بهتر بگوییم که جدی گرفته نشده است در حالی که منبع اصلی در آمد‌ها در کشورهای توسعه یافته از همین اقتصاد دانایی و فروش همین ایده‌ها به دیگر کشور‌ها شکل گرفته‌اند. جامعه امروز ما بیشتر از هر چیزی به اقتصاد دانش بنیان احتیاج دارد.
مطمئنا اول از جامعه دانش بنیان تا بتوان اثر بخشی بهتری در شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشیم ولی اینکه بخواهیم بگوییم جامعه ما اصلا جامعه دانش بنیانی نشده است بی‌انصافی است اگرچه هنوز برای رسیدن به این جامعه راه بسیاری در پیش رو داریم از طرف دیگر تاسیس این شرکت‌ها و گسترش آن هم خود بی‌ارتباط با فراهم کردن چنین بستری نخواهد بود.
این شرکت‌ها عمدتا با حضور فارغ التحصیلان دانشگاهی که دارای ایده‌های محوری هستند و قصد توسعه محصولی را دارند شکل می‌گیرد با این مصوبه مجلس، گامی بزرگ برای فارغ التحصیلان دانشگاهی بر داشته می‌شود و افرادی که فکر دارند؛ اما سرمایه‌ای ندارند می‌توانند هم به آینده خود امیدوار باشند و هم امیدهای آینده کشور را تحقق بخشند.
در همین رابطه فرشید سیم‌بر کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم‌وفناوری ایسکانیوز، در خصوص ارتباط صنعت و دانشگاه اظهار کرد: ارتباط صنعت و دانشگاه یکی از حلقه‌های تولید و مصرف علم در کشور است؛ ارتباطی که حاصل نیاز بخش صنعت و توانایی تولید علم در دانشگاه‌ها است. دانشگاه می‌تواند برای صنعت نیرو تربیت کند، برای رفع مشکلات صنعت مشاوره بدهد و راهبردهای جدید تولیدی را در اختیار صنعت بگذارد.
او تصریح کرد: دانشگاه برای اینکه بتواند پاسخگوی نیازهای صنعت باشد، باید نگاه خود را معطوف به جامعه ایران و مسائل و نیازهای آن کند و برای جامعه تولید علم کند. در غیر این صورت علم تولیدشده در دانشگاه به کار صنعت و جامعه نمی‌آید، بلکه دانشگاه علمی را تولید کرده که مورد استفاده دیگر جوامع است یا اینکه اساساً بی‌استفاده خواهد بود.
سیم‌بر ادامه داد: بایستی دانشگاه و صنعت به هر حال از نزدیک با هم ارتباط داشته باشند تا مشکلات و نیازهای خود و برنامه هایی که در آینده چه از نظر نوع کالایی و چه از نظر تولیدی دارند را در دستور کار خود قرار دهند. همچنین باید برای توسعه در این بخش و رونق اقتصادی به دنبال شناسایی بازارهای بین‌المللی و سلایق ملت‌ها در تولید کالای مدنظر باشند؛ بنابراین بایستی با محافل علمی و پژوهشی کشور در ارتباط باشند. همچنین با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی روی کالاها و بازارهای بین المللی و کیفیت کالاهی تولیدی مطالعاتی را انجام دهند تا اطلاعات به دست آمده را در اختیار صنایع قرار دهند. همچنین بتوانند ضمن تولید کالای با کیفیت؛ بازارهای هدف خود را توسعه دهند.
این کارشناس اقتصادی افزود: دانشگاه برای اینکه بتواند پاسخگوی نیازهای صنعت باشد، باید نگاه خود را معطوف به جامعه ایران و مسائل و نیازهای آن کند و برای جامعه تولید علم کند. در غیر این صورت علم تولیدشده در دانشگاه به کار صنعت و جامعه نمی‌آید، بلکه دانشگاه علمی را تولید کرده که بی‌استفاده خواهد بود.
او با اشاره به ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان و نقش آنها در توسعه فضای کسب وکار و رونق اقتصادی گفت: برای بهبود رابطه نظام عرضه دانش و نظام تقاضای دانش و به طور خاص، بهبود رابطه صنعت و دانشگاه نیاز است تا به غیر از نهادهای مستقیم زیرمجموعه خود این دو نظام، نهادهای واسطی زیرمجموعه نظام ارتباطی بین این دو بخش وجود داشته باشند تا سازوکارهای ارتباطی محقق شود. پژوهشکده‌های کاربردی و شرکت‌های دانش‌بنیان که برای تکمیل نظام ملی نوآوری شکل می‌گیرند از جمله چنین نهادهایی هستند که می‌توانند این ارتباط را به‌خوبی برقرار کنند. دانش از طریق این حلقه‌های واسط از منبع تولید آن به محل مصرف منتقل می‌شود.
سیم‌بر خاطرنشان کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان محل اصلی پروراندن ایده‌های فناورانه و تبدیل آنها به ثروت در جامعه و افزایش کیفیت زندگی مردم هستند که مسبب انتقال نفع به جامعه و ارتقای اقتدار جامعه هستند.
انتهای پیام/
