نصرت‌الله ضرغام رئیس بنیاد علم ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم‌وفناوری ایسکانیوز، در خصوص فعالیت‌های صندوق پژوهشگران و فناوران اظهار داشت: این مجموعه برحسب دستور مقام معظم رهبری و تاکیدات ایشان از سال 82 با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و با ماموریت حمایت از توسعه علم و فناوری در کشور فعالیت خود را آغاز کرد. هدف اصلی از تشکیل صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در واقع ایفای وظایف بنیاد ملی علم ایران بوده است. صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در مدت فعالیت بیش از یک دهه خود اقدام های مؤثری را در حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور انجام داده است؛ در حال حاضر این صندوق با بیش از 34 هزار عضو هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی مرتبط است. عمده فعالیت‌های این صندوق در حوزه‌های؛ حمایت از طرح‌های پژوهشی، پسادکتری، ثبت اختراعات، کرسی پژوهشی، پژوهانه(گرنت) و حمایت از ایجاد و توسعه مراکز نوآوری، انجام می‌گیرد.
وی تصریح کرد: مهم‌ترین عامل تأثیر‌گذار در فعالیت‌های صندوق، حمایت‌های مقام معظم رهبری و تأکید معظم‌له بر ادامه فعالیت صندوق در سال‌های نخست تأسیس بوده است. استقبال دانشگاهیان و پژوهشگران از اقدامات حمایتی، ضرورت توسعه فعالیت‌های صندوق را دوچندان ساخته است. در حال حاضر صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور توزیع جغرافیایی عادلانه امکانات حمایتی خود در شهرستان‌ها را با جدیت پیگیری می‌کند؛ زیرا معتقد است که مراکز پژوهشی و دانشگاه‌های شهرستان‌ها نیز می‌بایست از امکانات این صندوق همانند دانشگاهیان مقیم تهران بهره‌مند شوند.
ضرغام یادآور شد: از سال 82 که مجموعه فعالیت ها آغاز شد از همان زمان هم دامنه حمایت ها به لحاظ نوع حمایت‌ها گسترش چشمگیری داشته و هم اینکه آن فعالیت‌هایی که در ابتدا با آن به عمل می آید، افزایش یافته است . امروزه ما در حقیقت در سه محور این ماموریت و رسالتی که قانونا به عهده داریم برنامه ریزی کردیم و دنبال می کنیم، به عبارتی این برنامه ها را اجرا می کنیم و حمایت ما شامل زمان و حال نمی شود بلکه آینده علم هم به نوعی با این حمایت‌ها وبرنامه‌ریزی‌ها کاملا مدنظر است.
رئیس بنیاد علم ایران تاکید کرد: دوم اینکه واقعیت امر این است که حمایت‌های ما صرفا مادی نیست. طبق اساسنامه حمایت‌ها مادی و معنوی است؛ اما این سه محور حمایت و پشتیبانی، از زیرساخت های علم و فناوری در کشور است تا ضمن تقویت بنیان‌ها و زیرساخت ها در آینده بتوان علم و فناوری در این کشور را توسعه داد.
وی مردمی‌سازی علم و اجتماعی‌کردن دانش را یکی از محورهای مهم برشمرد و گفت: در راستای حمایت از ظرفیت‌های پژوهشی بالقوه، با هدف ایجاد زیرساخت‌های قوی‌تر علم و فناوری، ارتقای سطح دانش درجامعه و مردمی سازی دانش و رشد درک علمی مردم، روش‌ها، شیوه‌ها و ابزارهای متفاوت و متناسب در بنیاد به کارگرفته می‌شود؛ همچنین، در تفاهم‌نامه‌های منعقد شده با پژوهشگران، درخواست می‌شود تا نتیجۀ یافته‌های پژوهشی خود را در یک صفحه، به زبان ساده و قابل‌فهم برای عامۀ مردم تهیه و ارائه دهند. همچنین یکی از شروط حمایت از رخدادهای علمی، ترویج نتایج آنها به زبان مردمی است. به نوعی می شود گفت اکثر کشورها به این مقوله پرداخته‌اند؛ حتی یونسکو جوایزی را برای کشورها و افرادی که در زمینه مردمی‌سازی کار می کند در نظر گرفته است. ژنو تلاش می کند که زبان علم را به زبان مردم نزدیک کند و هر کدام از کشورهای اروپایی، آمریکایی، آسیایی، هند برنامه‌هایی برای رشد درک عمومی از علم دارند. ما در حال حاضر 6 فعالیت در این زمینه تعریف کردیم که در تعریف انگیزه و کشش مردم مطرح بوده است.
ضرغام ادامه داد: در سال 1396 صندوق علاوه بر حمایت‌های مختلف در جهت افزایش آگاهی و سرمایه های اجتماعی و علمی جامعه، فراخوانی را در راستای محورهای پنجگانه(مردم و حفاظت از محیط زیست، اقتصاد خانواده، سبک زندگی با تأکید بر کیفیت آن، معنویت، معرفت، تعالی و کمال انسان، مدیریت خانواده با تأکید بر شناخت و هدایت استعدادهای فرزندان، نقش و اهمیت سرمایه‌های انسانی در رشد و پیشرفت کشور و رفاه اجتماعی، نقش و اهمیت سرمایه‌های اجتماعی در رشد و پیشرفت کشور و رفاه اجتماعی) منتشر کرد که 15 پروژه تحقیقاتی در این فراخوان دریافت شد. همچنین از دیگر فعالیت‌های صندوق در این حوزه، تمرکز ویژه روی کودکان در مهدهای کودک بوده است؛ به همین منظور صندوق در حال تدوین برنامه ای جامع برای حمایت از مربیان مهدهای کودک جهت توانمندسازی کارشناسی آنها است. بنیاد پس از مذاکراتی که با سازمان بهزیستی به عمل آورده در حال تدوین تفاهم نامه و امضا توسط طرفین است.
وی همچنین با اشاره به نقش سرمایه انسانی در سرنوشت فرد و جامعه، اظهار کرد: اگر ما این سرمایه‌ها را بشناسم؛ سعی می‌کنیم به فرزندان کمک کنیم تا آنها خلاق ،جامعه نگر، دوراندیش وآرمان گرا باشند. موضوع بعدی سبک زندگی است با تأکید بر کیفیت و معرفت دنیای امروز، انسان امروز، گمشده ای دارد؛ به نام معرفت. معرفت برمی گردد به ساختار وجودی انسان. هر کدام نیازهایی دارند. دنیای کنونی نشان می‌دهد به جای صلح و دوستی با جنگ و تجاوز ما دنیا را زشت کردیم آیا تعداد انسان‌ها با تعداد حاکمان قابل قیاس است.
رئیس بنیاد علم ایران با اشاره به کرسی های صندوق گفت: این صندوق از سال 1386 لغایت 1392 ، 4 ساله و مبلغ حمایت آن 120 میلیون تومان بوده است. در سال 1392، مدت زمان آن به 3 سال و مبلغ حمایتی آن به 100 میلیون تومان تقلیل پیدا کرد. از سال 1393 و در حال حاضر کرسی‌های صندوق 10 ساله و مبلغ حمایتی آن 50 الی 60 میلیون تومان است و هر صاحب کرسی می‌تواند هر ساله دو دانشجوی دکتری و دو پژوهشگر پسادکتری نیز جهت تشکیل و تکمیل گروه علمی در کنار خود داشته باشد.
وی با اشاره به میزان حمایت‌های صندوق از طرح‌های مصوب، افزود: برای گرنت پژوهشی استادیاران جوان تا سقف ۵۰ میلیون تومان، گرنت «پژوهشی آغاز» ۱۰۰ میلیون تومان و برای کرسی پژوهشی نیز گرنت اعطا می‌شود که اگر فردی باشد، سالانه ۵۰ میلیون تومان و اگر گروهی باشد، ۶۰ میلیون تومان پرداخت می‌شود، ضمن آنکه هزینه‌های اجرای پروژه‌های پسا دکتری و یا دو رساله دکتری به این ارقام اضافه خواهد شد.
لازم به ذکر است که منظور از گرنت پژوهشی، گرنتی است که برای انجام طرح پژوهشی اعطا می‌شود. معادل فارسی «گرانت پژوهشی»، کلمه «پژوهانه» است.
ضرغام با بیان اینکه اعطای گرنت «پژوهشی آغاز» در راستای انجام ماموریت‌های این صندوق در زمینه جذب و حفظ دانش‌آموختگان مقطع دکتری و اشتغال در مراکز علمی کشور برای دانش آموختگان برجسته جوان تعریف شده است، گفت: متقاضی دریافت این گرنت باید فارغ التحصیل مقطع دکتری با درجه عالی از یکی از دانشگاه‌های برتر جهان (۱۱۱ دانشگاه اول جهان طبق رتبه بندی لایدن) باشد و بیش از ۵ سال از زمان فارغ‌التحصیلی وی نگذشته باشد، ضمن آنکه در یکی از دانشگاه‌ها یا موسسات تحقیقاتی دولتی کشور مشغول به فعالیت است.
وی با تاکید بر اینکه سقف حمایت مالی از رساله دکتری ۳۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: در حال حاضر نمی‌توانیم سقفی برای حمایت از پروژه‌های تحقیقاتی در نظر بگیریم و اعلام کردیم هزینه‌های اجرای طرح‌ها را محاسبه می‌کنیم و به تناسب هزینه پروژه و همچنین اگر طرح در مرزهای دانش باشد و یا جزو اولویت‌های تحقیقاتی و از نیازهای کشور باشد، از آنها حمایت خواهد شد.
رئیس صندوق پژوهشگران وفناوران معاونت علم‌وفناوری ریاست جمهوری گفت: در حال حاضر 38 سامانه و 112 فرآیند و حدود 16 دستورالعمل داریم که با این روش یک ساختاری را ایجاد کردیم که برای سلامت، سرعت، سهولت، کیفیت، عدالت حمایتی ما تضمینی باشد اگر ساختار و سیستم درست باشد در این صورت است که سرعت، سهولت، کیفیت، سلامت و عدالت تامین می شود.
انتهای پیام/
