به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز، اطلاعات فضایی و مکانی قالبی است برای داده های بزرگ که حدود 80درصد از اطلاعات جهان را تشکیل می دهد. اطلاعات مکانی متکی بر خدمات و تکنولوژی های مبتنی بر مکان مانند؛ ماهواره ها، سنسورها، هواپیماهای مسافربری، هواپیمای بدون سرنشین و GPS است. کسب و کار فضاپایه در حوزه فناوری فضایی، کسب و کاری است که به منظور تولید محصول فناوری فضایی ایجاد شده باشد یا حداقل از یک فناوری فضایی در جهت تولید محصول استفاده نماید.

با توجه به همین تاثیرگذاری مثبت داده‌های ماهواره‌ای در ارائه انواع خدمات و رشد فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و تحلیل داده‌ها، کسب و کارهای متنوعی در کشورهای پیشرفته شکل گرفته و به ارائه خدمات کاربردی به جامعه می‌پردازند. به عنوان مثال در کشور فرانسه استفاده از داده های ماهواره‌ای در کشاورزی باعث کاهش ۱۵ کیلوگرم نهاده در هر هکتار در طول دوره رشد و کاهش هزینه حداقل ۴۵ یورو در هر هکتار در عرضه غلات بوده است و هم اکنون ۸۰۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی این کشور توسط داده‌های ماهواره‌ای مدیریت می‌شود(1).

امروزه پیشرفت‌ها و کاربردهای فناوری فضایی موجب بهبود برنامه ریزی و سیاست گذاری در بخش کشاورزی، افزایش بهره وری و مدیریت بهینه اراضی و ارتقا اقتصاد و معیشت فعالین این حوزه شده است. برآورد سطح و تنوع کشت، بررسی پارامترهای بیوفیزیکی گیاه در طول دوره رشد، بررسی وضعیت سلامت و تراکم کشت، امکان مدیریت بهینه نهاده‌ها و برآورد میزان تولید از جمله کاربردهای فناوری فضایی است که به پیاده سازی کشاورزی دقیق کمک می‌کند.

سیستم کسب و کار فضایی در جهان

سیستم های کسب و کار فضایی در سال 2002 تاسیس شد. این سیستم ها راهکارهای نرم افزاری و خدماتی را ارائه می دهند که به مشتریان خود امکان استفاده از داده های مبتنی بر مکان ازGPS ، CAP و دیگر سیستم های اطلاعاتی را می دهد. این شرکت ها با بیش 100 ابزار به ارتباطات مخابراتی و نهادهای دولتی کمک کرده است تا فرآیندهای کسب و کار خود را بهبود ببخشند و هزینه های خود را با پیشنهادهای نوآورانه کاهش دهند. کسب و کار فضاپایه در جهان (spatial-business-integration) SBI بر ارائه خدمات در مقیاس جهانی بر اساس داده های ماهواره ای و جغرافیایی برای مشتریان خود در بخش کشاورزی، همچنین صنایع کشاورزی و شیمیایی متمرکز است.

این شرکت معتقد است؛ ارائه محصولات هوشمند اطلاعاتی حاصل از داده های جغرافیایی به مشتریان در تحقق استراتژی های کسب و کار خود، اطمینان از فرایندهای کسب و کار کارآمد، صرفه جویی در وقت و پول و مدیریت منابع محدود مانند زمین های قابل کشت، مواد مغذی و آب کمک می کند. موفقیت ادغام کسب و کار فضایی در بیش از 20 سال تجربه و تخصص در زمینه های سنجش از دور ماهواره ای، فن آوری های زمین شناسی، علوم گیاهی، آب و کشاورزی است.

در همین زمینه هم دبیر کل سازمان ملل متحد در کنفرانسی با حضور نمایندگان صنایع کشاورزی، شیمیایی و فضایی گفت: «ما در حال مراقبت از دنیا هستیم، به همین دلیل ما اطلاعاتی را ارائه می دهیم که می تواند از مواد غذایی، آب و طبیعت محافظت کند»(1).

در همین ارتباط تجربیات گسترده ای نیز در سطح جهانی وجود دارد، به طور مثال در اتحادیه اروپا استفاده از داده های ماهواره ای ضمن کاهش هزینه‌های اجرای کشاورزی دقیق (کاهش ۷۰ درصدی در اتریش)، میزان تولید محصولات کشاورزی را ۲۰ درصد افزایش داده است. در عین حال استفاده از این فناوری درآمدی حدود ۷۰ میلیون یورو را عاید شرکت‌های سنجش از راه دور به عنوان ارائه دهنده خدمات ارزش افزوده در حوزه کشاورزی، نموده است و پیش بینی می شود این میزان درآمد تا پنج سال آینده به سه برابر افزایش یابد. در کشور کنیا نیز با بهره گیری از یک سامانه خدمات مکان مبنا مبتنی بر ناوبری ماهواره ای هزینه تحویل محصولات کشاورزی از مزرعه تا انبار تا ۷۵ درصد کاهش یافته است. در هر دو مورد یاد شده استفاده از فناوری فضایی هم برای کشاورزان سودآور بوده است و هم برای بخش تخصصی درگیر در حوزه فناوری فضایی(2).

وضعیت کسب و کار فضایی در ایران

توسعه زیر ساخت ها و فناوری های لازم این حوزه در ایران نیز می تواند ثمرات زیادی داشته باشد. با روی کار آمدن این نوع از واحد های اطلاعاتی که از طریق داده های ماهواره ای به وجو می آیند، می تواند بستر های شغلی زیادی ایجاد بکند و به عنوان راهکاری در حوزه اشتغالزایی در کشور باشد. از جمله اهداف توسعه کسب و کار فضاپایه در ایران می توان به ارتقا فعالیت تعداد مشخص شرکت فعال به واسطه تسهیل گری، تجاری سازی تعداد مشخص ایده در حوزه فناوری فضایی و تاسیس تعداد مشخصی شرکت در حوزه فناوری فضایی اشاره کرد. بر اساس آماری از سازمان فضایی در ایران تعداد شاغلین حوزه فضایی ۷۷۰0 نفر است که حدود ۵۶ درصد آن در بخش خصوصی مشغول فعالیت هستند. از طرفی تعداد دانشجویان در حال تحصیل در رشته هوافضا در شهرتهران حدود ۱۶۰۰نفر است. ۴۵ پارک علم و فناوری و ۵۸ مرکز رشد در سراسر کشور وجود دارد و۱۴۰ فناوری فضایی قابلیت استفاده در رسته فناوری هستند.

ازجمله حیطه های که در اطلاعات فضایی سرمایه گذاری می کنند عبارتند از: سلامتی، مدیریت بحران، زیرساخت ها، کشاورزی، بیمه و خدمات اجتماعی. این مهارت های فضایی در طیف وسیعی از صنایع به کار افرادی مانند: برنامه ریزان، مهندسین، پیش بینی هوا، بازاریان، نقشه برداران، دانشمندان زمین شناسی، توسعه دهندگان سیستم های فضایی و کارتوگرافی می آید. صنایع دفاع، معدن، حمل و نقل، ارتباطات و ساخت و سازهای شهری در حال حاضر از جمله کاربرانی هستند که به صورت کلان از اطلاعات فضایی استفاده می کنند.

مرتضی براری رییس سازمان فضایی ایران در یکی از پست های خود در اینستاگرام خود درباره وضعیت کسب و کار فضایی نوشت: هم اکنون حدود ۶۰۰ ماهواره سنجش از دوری در فضا حضور دارند و روزانه چندین ترابایت داده و تصویر ارسال می کنند.

وی با بیان اینکه صنعت سنجش از دور در سال ۲۰۱۸ میلادی بازاری بالغ بر ۶۰ میلیارد دلار را به خود اختصاص خواهد داد و برآورد می شود با رشد حداقل ۱۴ درصدی تا سال ۲۰۲۰ میلادی به رقمی بالغ بر ۷۶ میلیارد دلار برسد، اظهار داشت: سازمان فضایی ایران نیز با توجه به ظرفیت بالای این حوزه در ایجاد و توسعه کسب و کارهای فضا پایه و نقش آن در ارائه خدمات کاربردی به جامعه در حوزه های مختلف، طرح زیست بوم ماهواره سنجش از دور با هدف پایش و بهره برداری بهینه از زمین و منابع ارزشمند آن و بر اساس نیازهای اساسی کشور تدوین کرده است.

رییس سازمان فضایی کشور در گفتگوی با ایسنا نیز با اشاره بر ضرورت توجه به توسعه کسب‌وکارها و استارتاپ‌های مبتنی بر ارائه خدمات فضاپایه، گفت: در این راستا تجاری‌سازی فناوری‌های بالادستی حوزه فضایی، توسعه صادرات فناوری، محصولات و خدمات، جذب حداکثری سرمایه بخش خصوصی و در نهایت کسب سهم مناسب از اقتصاد فضایی بین‌المللی که منتج به توسعه اشتغال در حوزه فضایی شود، از راهبردهای سازمان فضایی ایران در برنامه بخش فضا تا افق 1404 است.

براری با بیان اینکه به واسطه این طرح، افزایش تاثیرات کلان استفاده از فناوری فضایی در جامعه نیز مورد توجه سازمان فضایی ایران است، افزود: این امر باعث تولید محصولات با ارزش افزوده در حوزه‌های مختلف شامل کشاورزی، محیط زیست، هواشناسی، مدیریت بلایا، حمل‌ و نقل، مدیریت منابع آب، جنگل‌داری، آبخیزداری، نفت و گاز، خدمات شهری، مخابرات، IOT، اینترنت ماهواره‌ای، پایش‌های استراتژیک، امنیت، تحول دیجیتال، پزشکی و سلامت خواهد شد.

چه استارت آپی یک استارت آپ فضایی است؟

- ساخت ماهواره، پرتابگر یا هر سیستم و زیر سیستم های دیگری که به این مجموعه ها مرتبط باشد.

- ساخت تجهیزات زمینی.

- سرویس دهی مبتنی بر سیستم های ماهواره ای مانند تلویزیون، ماهواره، رادیو و پهنای باند.

- خدمات تحلیلی بر روی داده های فضایی که می توانید در ترکیب با داده های زمینی نیز باشد(3).

بدون شک برای پیمودن جاده توسعه و ورود به صف کشورهای پیشرفته باید صنعت فضایی را با جدییت تمام دنبال کرد و از ظرفیت های فوقالعاده این صنعت در اشتغال و ایجاد توسعه و بهره وری در سایر بخش ها از ان استفاده کرد.

منابع:

1. https://www.mehrnews.com/news/4285275

2. https://www.spatial-business-integration.com/

3. https://evand.com/events/bss

4. http://fazapayeh.ir/#

انتهای پیام/