طبل توخالی اروپا برای ایران در دوران پسا برجام

طرح ایجاد کانال مالی بین ایران و اروپا با توجه به اقدامات کشورهای اروپایی نمی تواند خواسته های کشورمان را برآورده کند و شاید هم مشکلاتی برایمان ایجاد کند.

به گزارش گروه سیاسی ایسکانیوز، سیاست خارجه ایران این روزها شاهد اتفاقات مهمی است. اتفاقاتی که اگر تصمیمات درستی برای آن اتخاذ نشود شاید دوباره شاهد برجامی تقریبا هیچ و یا نقض شدن تعهداتی در قبال کشورمان باشیم. به طور خاص این موارد در خصوص کانال مالی ویژه اروپا با ایران مطرح می شود. کانالی که بیش از شش ماه برای آن مذاکراتی انجام شده و حالا خبرهایی از به نتیجه رسیدن مذاکرات انجام شده به گوش می رسد. اما باید با کمی دقت نظر به این موضوع نگریست. چرا که اروپایی ها در قبال جمهوری اسلامی ایران خیلی هم سابقه درخشانی ندارند. چه آنکه در مذاکرات سعد آباد که در خصوص مسائل هسته ای ایران انجام شد به تعهداتشان عمل نکردند و حالا هم در برجام وقت کشی عجیبی برای ایجاد کانال مالی با ایران داشتند. برای روشن شدن موضوع باید به دقت در خصوص ایجاد کانال مالی نظری بیاندازیم. اما ماجرای ایجاد کانال مالی از جایی شروع شد که آمریکا یک تنه عطای برجام را به لقایش بخشید و از آن خارج شد. در این بین ایران ماند و کشورهای دیگر؛ اما همچنان اتحادیه اروپا و کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس در برجام حضور داشتند. بعد از خروج آمریکا ایران برای داشتن کانال مالی و همچنان فروش نفت خود به اروپا دست به مذاکراتی زد.

به اروپا اعتماد نکنید

با این حال رهبر معظم انقلاب 19 اردیبهشت امسال در دانشگاه فرهنگیان حضور پیدا کردند و در خصوص اعتماد و مذاکره با اروپایی ها بیان فرمودند: « حالا گفته می‌شود که برجام را می‌خواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من میگویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] میخواهید قرارداد بگذارید، تضمین به دست بیاورید -تضمین واقعی، تضمین عملی- وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد.»

همین سخنان باعث شد تا سکانداران عرصه سیاسی در مذاکرات با اروپا به دنبال تضمین های عملی و حتی فروش تضمین شده نفت ایران بروند. حاصل چنین تلاش هایی مذاکراتی شد که حاوی خبرهای مهمی برای عرصه سیاسی کشور بود. خبرهایی که در ابتدا حاکی از ناامیدی به اروپا و عدم ادامه مذاکرت بود. به طور مثال «فدریکا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طی سخنانی در خصوص ایجاد کانال مالی با ایران اظهار داشت: «مشارکت وزرای دارایی سه کشور (انگلیس، آلمان و فرانسه) در این مرحله اهمیت کلیدی دارد. آنها سخت برای نهایی کردن [این مکانیسم] تلاش می‌کنند. نمی‌توانم برای شما تاریخ خاصی [برای نهایی شدن آن] مشخص کنم، ولی می‌توانم بگویم که تلاش‌ها ادامه دارند و به نحو مثبت پیش می‌روند.»

نبود اقدام عملی

چنین اظهار نظراتی بعد از گذشت چندین ماه از شروع مذاکرات ایران با اروپا باعث شد تا جوی در عرصه سیاسی ایران به وجود بیاورد که بیان می داشت اروپا عاجز از ایجاد کانال مالی با ما است و نمی تواند دست به چنین اقدامی بزند. بر طبق همین نظر هم عراقچی عضو ارشد مذاکره کننده کشور ما در برجام واکنش نشان داد و گفت: «این مدت کم نیست که نتوانند اقدامات عملی را پیدا کنند و هنوز قادر نیستند SPV را رسما اعلام کنند.»

چنین سخنی از عراقچی نشان می دهد اروپا خیلی هم در برآورده کردن خواسته های ایران موفق نبوده است. خواسته های ایران هم همان ایجاد کانال مالی و فروش نفت است. ضرورت این موضوعات در دوران تحریم ها برای ایران اهمیت بیشتری پیدا کرده است. به طوری که این روزها آمریکا برای قطع فروش نفت ایران به هر کشوری سر زده است تا بتواند تحریم های چند لایه خود را بر علیه ایران اعمال کند.

ولی تا به حال موفق به این امر نشده است. اما خارج از این موضوع چند ماه قبل هم تلویحا ناامیدی از اروپا در سخنان وزیر امورخارجه ایران ابراز شده بود. ظریف طی سخنانی در مورد اقدامات اتحادیه اروپا در راستای حفظ توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی موسوم به برجام، از جمله به «اجرایی کردن مقررات مسدودکننده» و «مجوز بانک سرمایه‌گذاری اروپا» اشاره کرد. با همه اینها، وزیر خارجه ایران در خصوص اقدامت اروپا برای ارتباط مالی با ایران تأکید کرد: «از نگاه ما این اقدامات بیش از آنکه اقدام عملیاتی باشد اعلام موضع است، هرچند آن‌ها حرکت رو به جلو داشته‌اند، اما اعتقاد ما این است که اروپا هنوز برای هزینه کردن آماده نشده است.»

پاسکاری اروپایی ها

این سخنان در همان زمان خود، نشان از آن داشت که سران سیاست خارجه ایران هم آنچنان امید زیادی به اروپا برای برقراری ارتباط مالی ندارند و با دیده تردید به این موضوع می نگرند. تردیدی که هرچه می گذشت بیشتر به واقعیت نزدیک تر می شد. این موضوع را می توان از سرباز زدن چند کشور اروپایی برای میزبان بودن در ایجادکانال مالی برای ایران فهمید. موضوعی که برای سیاست خارجی ایران آن هم در خصوص روابط مالی با اروپا بسیار مهم است. با این حال کشورهای اروپایی اشتیاق زیادی برای میزبانی کانال مالی ایران از خود نشان ندادند. این خبر را می توان از لابه لای خرهای رسانه هایی که در این خصوص کار کردند، فهمید. در همین خصوص بلومبرگ به نقل از سه منبع نوشت: «اتریش اشتیاق چندانی برای میزبانی ساختار جدید ندارد. بلژیک، لوکزامبورگ و فرانسه هم به عنوان میزبان‌های احتمالی شناسایی شده‌اند. بلژیک و لوکزامبورگ این موضوع را نپذیرفته‌اند، فرانسه چشم امیدش به اتریش است.»

این پاسکاری بین کشورهای اروپایی نشان می دهد که طبق پیش بینی ها اتحادیه اروپا یارای مقابله با تحریم های آمریکا را ندارد و نمی تواند مبادلات تجاری با ایران را تضمین دهد. همچنین نشان می‌دهد اروپا حرف شنوی زیادی از آمریکا دارد نمی خواهد دل به همکاری با ایران بدهد. اما با این حال وال استریت ژورنال اعلام کرد آلمان و فرانسه در حال ایجاد کانال مالی مشترک در راستای تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تداوم تجارت با ایران همزمان با اعمال دور جدیدی از تحریم‌ها هستند.

آن گونه که وال استریت ژورنال گزارش داده، اقدامات جدید آلمان و فرانسه بخشی از تلاش‌های اتحادیه اروپا برای تسهیل تجارت و فعالیت اقتصادی شرکت‌های اروپایی با ایران است که به تازگی با اقدامات تحریمی از سوی آمریکا مواجه شده‌اند.

تضمین نشدن خواسته های ایران

اما چنین خبری باعث نشد تا نگاه های ایران به سمت اروپا امیدوارانه تر بازگردد. چون خیلی زود ابعاد دیگری از این همکاری روشن شد که در صورت وقوع برای جمهوری اسلامی ایران خوش آیند نخواهد بود.

رویترز با انتشار گزارشی در پایگاه اینترنتی خود نوشت آلمان و فرانسه در تلاش هستند تا کانال مالی تهران - بروکسل را میزبانی کنند تا احتمال مجازات‌های آمریکا (علیه نهادهایی که به تجارت با ایران ادامه می‌دهند) را به حداقل برسانند، اما آینده فروش نفت ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و تعداد معدودی معتقدند این سازوکار صادرات نفت ایران را نیز پوشش خواهد داد. به این ترتیب، نگرانی‌ها بابت آینده توافق تاریخی هسته‌ای بین‌المللی ایران رو به افزایش است.

با این اوصاف باید گفت نمی توان به اروپا اعتماد کرد و باید نگاه خودمان را از این کشورها به سمت توانایی های خومان معطوف کنیم. همان راه کاری که سال های سال است رهبر معظم انقلاب آن را فریاد می زنند اما گویا گوش شنوایی برای اجرای منویات ایشان پیدا نشده است. ولی با این حال باید بازهم به سخنان رهبر معظم انقلاب رجوع کرد. فرمانده معظم کل قوا30 مرداد امسال در دیدار سفیران، کارداران و مسئولان وزارت امور خارجه بیان فرمودند: «نباید معطل بسته اروپایی ماند بلکه باید کارهای فراوان لازم در داخل کشور را دنبال کرد.» گویا به نظر می رسد هرچه سریع تر وزارت امورخارجه و به خصوص دولت باید دل از اروپا بکنند و توجهشان را به جوانان این مملکت که ثروت واقعی کشور محسوب می شوند معطوف دارند. در غیر این صورت با توجه به اطلاعات گفته شده اروپا نمی تواند خواسته های ایران را برطرف کند.

خبرنگار: مجید فاضلی

انتهای پیام/

کد خبر: 978852

وب گردی

وب گردی