جلیقه زردها پدیده نادر اعتراض های سیاسی فرانسه

شروع تظاهرات های جلیقه زردها در فرانسه یک رخداد استثنایی در این کشور محسوب می شود؛ زیرا این پدیده نادر فاقد رهبری و سازماندهی، دولت را با یکی از پیچیده ترین بحران های خود روبرو کرده است.

آرام ولدبیگی- از روز 17 نوامبر 2018 تاکنون فرانسه شاهد تولد جنبش اعتراضی به نام «جلیقه زردها» بوده است جنبشی که به رغم فقدان رهبری، نبود سازماندهی قدرتمند و مشخص و همچنین خواسته های رادیکال به یکی از پدیده های سیاسی جدید این کشور و حتی قاره اروپا تبدیل شده است. به خاطر ماهیت جدید و نوظهور این جنبش نیز، دولت فرانسه فاقد یک استراتژی جامع برای مقابله با این پدیده بوده و در یک سردرگمی و ابهام قرار دارد. اگرچه تعهدات جدید رئیس جمهور این کشور «امانوئل ماکرون» در کاهش نارضایتی ها موثر بوده؛ اما همچنان جلیقه زردها به تظاهرات های خود ادامه می دهند. جلیقه زردها چه می خواهند و چه تمایزی با اسلاف اعتراضی خود دارند؟ فرانسه چگونه با این مسئله تعامل خواهد کرد؟ آیا این مسئله باعث ساقط شدن دولت می شود؟ جنبش های راست و چپ افراطی چه نقشی در این اعتراضات ایفا می کنند؟ آیا احتمال دارد این جنبش به سایر نقاط اروپا سرایت کند یا خیر؟ برای پاسخ دادن به این سوالات و چندین موضوع دیگری خبرنگار گروه بین الملل ایسکانیوز با دکتر «علی بیگدلی» کارشناس مسائل اروپا گفت و گویی انجام داده است که در ادامه خواهید خواند.

* جنبش جلیقه زردها در طول چند هفته گذشته به یکی از جنبش های اعتراضی قدرتمند فرانسه تبدیل شده است اگرچه آنان در رسیدن به خواسته های اولیه خود ناتوان بوده اند؛ اما دولت نیز در پایان دادن به این جنبش اعتراضی موفق عمل نکرده است. نقطه تمایز جلیقه زردها نسبت به جنبش های اعتراضی دیگر در فرانسه چیست آنان چه تفاوتی با جنبش های پیشین خود دارند که این چنین ساختار قدرت و نظام سیاسی در فرانسه را لرزه درآورده‌اند؟
به لحاظ تاریخی فرانسه یکی از کشورهای استثنائی جهان غرب بوده، ساختار سیاسی این کشور، فرانسه را همواره به بهشت اعتراضات و تنش های خیابانی تبدیل کرده است. بنابراین اعتراض و تظاهرات همیشه در فرهنگ سیاسی مردم فرانسه و به ویژه شهر پاریس وجود دارد؛ اما این بار و با شروع جنبش جلیقه زردها در فرانسه ما یک تمایز ساختاری و بنیادین در تظاهرات ها را شاهد هستیم. تا پیش از این اگر تظاهراتی در فرانسه رخ می داد معمولا تحت نظارت یکی از سندیکاهای اصلی این کشور صورت می گرفت و دولت با مذاکره و گفت و گو با روسای سندیکاها به توافقی برای پایان دادن به شورش ها دست می یافت و از این طریق از گسترش دامنه آن جلوگیری می کرد و تظاهرات ها را محدود می ساخت؛ اما به یک باره یک حادثه استثنایی در تاریخ فرانسه رخ داده است؛ زیرا این تظاهرکنندگان وابسته به هیچ نهاد، سندیکا یا سازمان مردم نهادی نیستند بلکه از همه اقشار فرانسه در آن حضور دارند ما اکنون شاهد حضور اقشار مختلف مردم از معلمان، تا کارگران، دهقانان، بازنشتسته گان ... در این شورش هستیم به عبارتی دیگر این قیام فاقد یک رهبری منسجم و شناخته شده است و همین مسئله کنترل آن توسط دولت فرانسه را بسیار سخت و پیچیده کرده است. اکنون دولت در یک سردرگمی واقعی قرار دارد و نمی داند از چه راهبردی برای پایان دادن به این تظاهرات ها استفاده کند.


* اما بسیاری براین باور هستند در پشت پرده برخی از جریان های سیاسی و سندیکایی به این تظاهرات ها دامن می زنند. آیا چنین خبری صحت دارد یا اینکه دولت فرانسه برای غیر مشروع سازی خواسته های تظاهرکنندگان در پی تقلیل مطالبات آنان به مسائل سیاسی گروه بندهای مخالف در این کشور است؟
فقدان رهبری و سازماندهی به معنی این نیست که در پشت پرده برخی از سندیکاها و جریانات سیاسی از آن حمایت نکنند و به آن دامن نزنند. به نظر می رسد سه نهاد و جریان تظاهر کنندگان را تحریک می کنند یکی سندیکاهای کارگری فرانسه هستند که آنان به شدت در پی دامن زدن به این تنش ها هستند. از طرفی دیگر راست و چپ افراطی نیز به واسطه خصومت شدیدی که نسبت به دولت امانوئل ماکرون دارند از جلیقه زردها حمایت می کنند. اکنون این مسئله مشخص است که «ماری لوپن» رهبر جبهه ملی فرانسه از این جریان حمایت می کند. راست های افراطی از تضعیف دولت کنونی فرانسه به شدت استقبال می کنند بنابراین طبیعی است آنان از این تظاهرات ها و گسترش نارضایتی استقبال کنند.


* دولت فرانسه در حالتی که این تظاهرات رهبری و سازماندهی مشخصی ندارند چگونه می تواند آن را کنترل کند آیا این مسئله آینده دولت ماکرون را با تهدید مواجه نمی کند؟
دولت فرانسه در این باره دچار نوعی از سردرگمی شده است و ابزارها و مکانیسم های محدودی برای مقابله با این جریان در اختیار دارد همین مسئله خود در گسترش خشونت های پلیس و نیروهای امنیتی فرانسه علیه قیام کنندگان بی تاثیر نبوده است؛ اما با این وجود دولت توانسته حجم این تظاهرات ها را کاهش دهد و سخنرانی مکرون و تعهدات وی در این زمینه تا اندازه ای کارگشا بوده است. تظاهرات روز شنبه نسبت به هفته های قبل 60 درصد کاهش را نشان می دهد. این مسئله احتمالا با سخنرانی ها دیگر ماکرون و قبول تعهدات دیگری از جانب وی فروکش بیشتری را شاهد خواهد بود. اما باید این نکته را هم در نظر داشت برخی از مطالبات تظاهرکنندگان فرانسه ای اصلا قابل اجرا نیست؛ زیرا فرانسه بخش عمده ای از درآمدهای خود را از طریق مالیات به دست می آورد در حالی که تظاهرکنندگان خواستار پایان مالیات گیری از اقشار کم درآمد فرانسه هستند این مسئله برای دولت به هیچ عنوان قابل قبول نخواهد بود؛ اما با این وجود و به رغم فشار راست و چپ افراطی و حتی برای حفظ ظاهر و پرستیژ فرانسه هم شده باشد ماکرون تا پایان این دوره به ریاست خود بر کاخ الیزه ادامه خواهد داد.


* یعنی براین باور هستید جنبش جلیقه زردها رو به افول خواهد رفت و بیشتر از این گسترش پیدا نمی کند؟
بله. در طول 5 هفته گذشته اگر این جنبش توانایی بسیج کنندگی اقشار و گروه های بیشتری داشت حتما به آن جذب می شدند؛ اما تظاهرات های آنان هر هفته کمتر می شود و احتمالا در هفته های آینده با قبول تعهدات جدید توسط دولت به طور کامل رو به افول حرکت کند اما این به معنی پایان جنبش اعتراضی و نارضایتی مردم از ناکارآمدی سیستم سیاسی و اقتصادی نخواهد بود بلکه فرانسه همچنان مستعد بروز اعتراضات و نارضایتی های جدیدی نیز هست.


* این تظاهرات می تواند در سال های آتی باعث روی کارآمدن راست های افراطی در فرانسه شود؟ یعنی در پایان مردم ناراضی از راست افراطی به عنوان یک آلترناتیو برای پایان دادن به ناکارآمدی سیاسی و اقتصادی در فرانسه استقبال کنند.
راست افراطی از سال 2008 و پس از شروع بحران اقتصادی در اروپا یک روند رو به رشد داشته است سیستم اقتصادی کشورهای اروپایی پس از این بحران ناکارآمد عمل کرده است ورود مهاجران نیز این مسئله را تشدید کرد. اکنون نارضایتی اقتصادی افزایش یافته و مقابله با ورود مهاجران در حال تبدیل شدن به خواسته ای عمومی است. همین مسئله امکان گرایش مردم به راست افراطی را افزایش می دهد. اما برخلاف سایر مناطق اروپا، جنبش راست افراطی فرانسه تجربه بسیار وسیع و بزرگی دارد اگر به نتایج انتخابات های ریاست جمهوری فرانسه در سه دور گذشته نگاه کنیم این مسئله خود را به خوبی نشان می دهد. ماری لوپن پس از پدرش در اولین انتخابات ریاست جمهوری تنها موفق به کسب 5 درصد از آرای مردم فرانسه شد. اما در دوره بعد آرای وی و رای اعتماد مردم فرانسه به این جنبش به نحو چشمگیری افزایش یافت و وی توانست 15 درصد آرا را به دست آورد. در این دوره و در رقابت با ماکرون نیز ماری لوپن توانست 35 درصد آرا به خود اختصاص دهد و این نشان می دهد راست افراطی در هر دوره 20 درصد از آرای خود را افزایش دهد. بنابراین بعید نیست در انتخابات آتی ریاست جمهوری در فرانسه جریان راست افراطی 55 درصد آرا را به خود اختصاص دهد و قدرت را به دست گیرد. اما به طور کلی روند رو به رشد راست افراطی در اروپا بسترهای خشونت را در این قاره افزایش می دهد و با روی کار آمدن پوپولیست ها زمینه ظهور دوباره دولت های فاشیستی در این قاره احیا می شود.


* آیا احتمال کپی برداری از نسخه جلیقه زردها در سایر کشورهای اروپایی وجود دارد؟
در هفته های گذشته شاهد تظاهرات‌هایی از طرف جلیقه زردهای بلژیک، هلند و ایتالیا بوده ایم اما این شورش ها بسیار محدود و موردی بوده اند و نیروهای پلیس به راحتی آنان را کنترل کرده اند در نتیجه تاکنون هیچ نشانه ای مبنی بر سرایت گسترده جنبش اعتراضی فرانسه به سایر بخش های اروپا مشاهده نشده است؛ اما می‌توان این را پیش بینی کرد که این قاره به واسطه فشارهای اقتصادی و بحران مهاجران همچنان مستعد بروز ناآرامی ها و تشدید خشونت‌ها خواهد بود.

انتهای پیام /

کد خبر: 989879

وب گردی

وب گردی