به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، بازار لوازم خانگی از جمله بازارهایی است که همواره مورد توجه عموم قرار دارد و مردم تغییر و تحولات قیمتی آن را زیر ذرهبین میبرند. در این میان قیمت انواع لوازم خانگی در بازار بسته به نوع برند، کیفیت، ایرانی یا خارجی بودن متفاوت است. همچنین در کنار این موضوع ورود تکنولوژی و فناوریهای جدید به این عرصه است که متاسفانه در برخی از اوقات شاهد این هستیم که در بهکارگیری از دانش نوین در صنعت لوازم خانگی عقب هستیم. البته ناگفته نماند که صنعت لوازم خانگی کشور با وجود بسیاری از موانع و چالشها توانسته در بازار داخلی و خارجی رخ بنماید.
میتوان این نکته را یادآور شد که این روزها صنعت لوازم خانگی در کشور با فراز و نشیبهای زیادی همراه است. صنعتی که در ایران بیش از نیم قرن قدمت داشته و روزگاری تولیدات با کیفیتش بازارهای منطقه ای و جهانی را نیز تحت پوشش خود قرار داده بود. به عقیده بسیاری از کارشناسان، به واقع دو دلیل عمده باعث عقب ماندگی صنعت لوازم خانگی ایران شده و با توجه به گفتوگوهای کارشناسی فراوانی که در این دو مورد صورت گرفته هنوز هیچ اقدام عملی چشمگیری انجام نشده است.
عقب ماندگی در حوزه تکنولوژی که شاید تنبلی تولیدکنندگان داخلی و عدم حمایتهای دولتی به عنوان دو قطب اصلی این ماجرا باشد، سبب شد تا برندهای کره ای و ژاپنی گوی سبقت را ربوده و جایگاه خود را در بازار منطقه به گونه ای تثبیت کنند که در حال حاضر کسی به گرد پایشان نیز نرسد.
به عبارتی میتوان گفت؛ صنعت و تولید ما به نوعی گرفتار عقب ماندگی فناوری و تکنولوژیک است، صنعت و تکنولوژی صنعتی که ما هم اکنون از آن استفاده می کنیم، دنیا ۷۰ سال پیش از آن استفاده میکرده است. خودکفایی و تولید اضافه بر ظرفیت در یک صنعت را نمیتوان ملاک اصلی قرار داد، اگر چه برخورداری از تولید نیاز جامعه است؛ ولی سرعت رشد علم و تکنولوژی آنقدر بالا رفته که اگر ما با تکنولوژی قدیمی کار کنیم، رسیدن به اهداف برایمان سختتر خواهد بود.
حبیبالله انصاری، دبیرکل و رئیس ستاد برنامهریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، در گفتوگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، در خصوص صنعت لوازم خانگی اظهار کرد: لوازم خانگی طیف بسیار وسیع و گسترده ای دارد که از سه بخش مجزا از جمله لوازم خانگی انرژی بر(انرژی برق و صنایع گاز، وسایل پختوپز، وسایل سرمایشی و گرمایشی و صوتی و تصویری)، انواع ظروف چینی، کریستال و بلور و قطعهسازی تشکیل شده است.
نکته حائز اهمیت این است که صنعت لوازم خانگی تنوع بالایی نسبت به سایر صنایع دارد. از این رو قطعا از مواد اولیه بالا دستی مانند فولاد، مس، آلومینیوم و پتروشیمی در ساخت قطعات استفاده میشود؛ بنابراین به جرئت میتوان گفت چنین صنعتی در تمام جهان یکی از بخشهای شتاب دهنده توسعه اقتصادی محسوب میشود. در ایران نیز تولیداتی در این صنعت وجود دارد که از نظر کمی و کیفی در سالهای اخیر از رشد بالای برخوردار بوده است؛ اما مشکلات و نوسانات اقتصادی طی ماههای اخیر روی این صنعت بی تاثیر نبوده است. بر این اساس در صدر تنشهای اقتصادی اخیر، نوسانات ارزی به شدت خود نمایی میکند.
وی با اشاره به وجود کارخانجات داخلی که قطعات مورد نیاز محصولات لوازم خانگی را تامین میکنند، تصریح کرد: علاوه بر وجود قطعات تولیدی داخلی، صنعتگران ما نیاز دارند تا برای حفظ و ارتقای کیفیت محصول خود از مواد اولیه و قطعات وارداتی سایر کشورها استفاده کنند. برای نمونه در ساخت یخچال و یخچال فریزر ایرانی، ناگزیر موتور یخچال از خارج کشور وارد میکنند؛ چرا که در ایران تولید کننده این قطعه وجود ندارد. بنابراین تولیدکنندگان ما نیاز دارند تا واردات این قطعه را انجام دهند و این موضوع قطعا تحت تاثیر نوسانات اخیر ارزی قرارمیگیرد. به ویژه تولیدکنندگان لوازم خانگی که برای محصولات خود نیاز به واردات قطعه و مواد اولیه دارند، درحال حاضر دچار سردرگمی هستند و بازار ارز تاثیرات منفی از خود بر روی فعالیت آنها بر جای گذاشته است.
در کنار این موارد نباید از ورود تکنولوژی نوین عقب ماند؛ وی معتقد است با وجود تمام موانع و مشکلات تولیدکنندگان داخلی توانستند در تولید بسیاری از لوازم خانگی ار فناوری نوین بهره بگیرند. تا جاییکه در کشور کارخانهای داریم که گرنت خارجی را با سفارش شرکتها و کشورهای دیگر با مجوز وزارت صنعت و معدن و تجارت می گیرند و محصولات خود را تولید می کند. بنابراین اینطور نیست از تکنولوژی روز دنیا عقب بیفتیم. هم اکنون دو شرکت بزرگ سامسونگ و ال جی در داخل کشور محصولات با کیفیت تولید میکنند.
انصاری افزود: میزان صادرات ما در حوزه لوزام خانگی با رشد چشمگیری مواجه بوده تا جاییکه در سال 86 میزان صادرات 85 میلیون دلار بود که این میزان در سال 95به 350 میلیون دلار رسید.
در تولید محصولات چینی بعد از چین دومین تولید کننده دنیا هستیم. همچنین در عرصه قطعهسازی رشد خوبی داشتیم.
آنچه از همـــان ابتدا به دنبالش بودیم این است که قطعهسازان ما باید به این پتانسیل برسند که همه قطعات لوازم خانگی را در داخل تولید کنند. در گذشته، عمده قطعات لوازم خانگی ایران از خارج وارد میشد، اما با برنامهریزیهایی که صورت پذیرفت، امروز تنها قطعه ای که در داخل تولید نمیکنیم کمپرسور یخچال است. دو کارخانه داخلی در قزوین و شیراز داشتیم که تعطیل شد، علت هم ساختار آن کارخانهها بود که به شکل دولتی اداره میشد. هر مدیرعاملی آمد به جیب خودش نگاه کرد. این کارخانهها نمیتوانستند بهدلیل کیفیت پایین، نیازهای کارخانههای ما را تامین کنند. امروز برخی از صنایع ما در دنیا حرف اول را میزند، صنایع چینی تولید داخل در دنیا حرف برای گفتن دارند، در صنعت کریستال هم به همین ترتیب است. در زمینـه صنایع انرژیبر هم ما خیلی پیشرفتیم. هرچند هنوز در برخی صنایع راه زیادی برای رفتن داریم، همچنان باید تلاش کرد تا پیش رفت، اما با قدرت میگویم امروز در ایران اگر عده ای بگذارند و واردات بیرویه انجام ندهند، مردم ما با همین تولید داخل میتوانند همه لوازم منزلشان را تهیه کنند.
به نظر میرسد برندهای ایرانی نتوانستهاند در این مدت مانند برندهای کرهای و ژاپنی در بازارهای جهانی نقشآفرینی کرده و برای کشور ارزش افزوده ایجاد کنند. از سوی دیگر برخی گمان میکنند لوازم خانگی مورد نیاز مردم ما، از انواع چینی و چرخ گوشت و سبزی خردکن گرفته تا لوازم خانگی بزرگ مانند یخچال و ماشین لباسشویی، از طریق واردات تامین میشود و برندهای ما بیکار نشستهاند، در حالی که چنین نیست. در طول سالهای گذشته مجوزهای زیادی برای توسعه این صنعت از سوی وزارت صنایع وقت صادر شده و برخی صنعتگران سرمایه خود را صرف توسعه صنعت لوازم خانگی کردهاند. در این میان برندهای داخلی و مشارکتی توانستهاند حدود ۷۵ درصد نیاز داخل را تامین کنند. این رقم اندکی برای صنایع لوازم خانگی ایران نیست و نشان دهنده آن است که درصورت رونق بازار، این صنعت قادر است علاوه بر تامین نیازهای داخلی به صادرات روی آورده و محصولات خود را در یک بازار رقابتی ارائه دهد. اما با توجه به محدودیتهای بینالمللی که از سال ۹۰ آغاز شد، این صنعت نیز دچار مشکل شد و نتوانست خود را همپای سایر برندها، به روز کند و فناوریاش را ارتقا دهد.
دبیرکل و رئیس ستاد برنامهریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ایران، تاکید کرد: از ابتدای سال 97 ورود لوازم خانگی به کشور ممنوع شد. بنابراین زمانی که ممنوعیت کالای لوزام خانگی اعلام نشده بود 75 درصد تا 80 درصد لوزام خانگی مردم در داخل تامین می شود. متاسفانه چندسالی است که گرفتار ورود لوازم خانگی به صورت قاچاق به کشور هستیم.
امروز یکی از نکات حائز اهمیت نصب، راه اندازی و ارائه خدمات بعد از فروش است و این نیست که لوازم خانگی کاملا وارداتی باشد. ما همواره این نکته را متذکر شدیم که ایرانی کالای خوب ایرانی بخر. متاسفانه درصد کمی از مردم به خاطر چشم و همچشمی اقدام به خرید کالای خارجی میکنند. ما باید فرهنگ خرید لوازم خانگی را تعمیق دهیم. رسانه ها نقش چشمگیری در این عرصه دارند.
دبیرکل و رئیس ستاد برنامهریزی و اجرایی انجمن صنایع لوازم خانگی ضمن تاکید بر لزوم استفاده جدی کسب و کارها از ابزار بازاریابی و اشاره به بالا بودن هزینه تبلیغات در ایران گفت که برندهای خارجی، فضای تبلیغات محیط را قبضه کردند. موضوع بازاریابی یکی از ملزومات تولید است. کسب و کارهای مختلف با توجه به ماهیتی که دارند، در شرایط سخت و در شرایطی که فشارهای بیرونی درخصوص محیط نامساعد کسبوکار به آنها وارد میشوند، باید به بازاریابی و تبلیغات توجه جدی داشته باشند. رقبای خارجی به خوبی از ابزار تبلیغات و بازاریابی استفاده میکنند. با وجود آنکه میدانیم از رقبای خارجی یک قدم عقب تر هستیم، زمانی به فکر بازاریابی میافتیم که یک بازار محصول را از دست دادهایم یا به رقبا واگذار کردیم.
متاسفانه تبلیغات محیطی و تبلیغات رسانهای هزینههای بسیار بالایی دارد و کسب و کارهای ما نمیتوانند به سراغ آنها بروند؛ در حالی که میبینیم در کشوری مثل ترکیه با تنوع کانالهای بسیار زیاد و هزینههای متناسب، موضوع تبلیغات به راحتی قابل پیگیری است اما در ایران بهدلیل ایجاد مافیا در حوزه تبلیغات عمومی و کنسرسیومهایی که این شرکتهای انحصاری با یکدیگر تشکیل میدهند، نرخ انواع تبلیغات به خصوص در صداوسیما و فضاهای شهری بسیار بالا رفته است. امروز تولیدکنندگان ما توان این را ندارند که ماهانه هزینه هنگفتی را برای یک بیلبورد در اتوبانهای تهران هزینه کنند یا تبلیغات گران قیمت صدا و سیما را مورد استفاده قرار بدهند، در حالی که امروز فضای بازاریابی نوین به خصوص بازاریابی دیجیتالی میتواند بسیار هزینههای بازاریابی و تبلیغات کسب و کارها را کاهش دهد.
وی افزود: صنعت لوازم خانگی در تمام دنیا یکی از رشته های شتاب دهنده توسعه اقتصادی است. بایستی با فراهم کردن شرایط لازم بستر را برای توسعه این صنعت در کشور هموار سازیم.
امروزه شرکتهای دانشبنیان مانند صنایع دیگر به صنعت لوازم خانگی ورود پیدا کردند تا جاییکه با یکی از شرکتهای دانشبنیان نانوتکنولوژی برای رسیده به اهداف توسعهای قراردادی منعقد شده است؛ چرا که نتیجه خرید کالای ایرانی، توسعه اقتصادی و اشتغالزایی است. زمانی این امر مهم در کشور تحقق پیدا میکند که مسئولان ذیربط برنامه اصولی و مدونی داشته باشند.
یکی از اقدامات مهمی که انجمن لوازم خانگی در سرلوحه کاری خود قرار داده بررسی نیازهای اساسی آنهاست. حل مشکل قیمت کالای تولیدی و ارائه آن به بازار، بحث قیمت ارز و مالیات و قوانین دست وپاگیر و غیره از جمله مسائل کلیدی در جهت کمک به بدنه تولید ورفع چالش های تولیدکنندگان است. همچنین این انجمن تدوین استانداردهای جدید آموزشی را در دستور کار خود دارد به طوریکه تا به امروز 150 دوره آموزشی برای انجمن برگزار کرده است.
بحث واردات بیرویه است که در بازار به شدت محسوس است. این واردات هم متأسفانه شامل کالاهای با کیفیت نمیشود. مسئله چهارم ماجرای قاچاق است. قاچاق که آمار ندارد که دولت مدعی است نصف شده است. این باید خود را در بازار نشان بدهد. مشکل پنجم نرخ ارز است. بخشی از مواد اولیه از خارج وارد میشود و ما وابستگی به نرخ ارز داریم. این امر صادرات را نیز تحت الشعاع قرار میدهد. مسئله ششم، مشکل عدم ثبات در تعرفه هاست. این را من در ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا گفتم. تعرفهها در ترکیه فقط سالی سه بار تغییر میکند. همچنین برخی قوانین ما نیاز به بررسی و اصلاح دارد.
لازم به ذکر است با وجود موانع و مشکلات و تحریمهای جدید هنوز دولت برای حمایت از تولید داخلی بسته حمایتی در نظر نگرفته است تا با این بسته بتواند گرهی از مشکلات این تولیدکنندگان را برطرف سازد.
حبیبه رحیمیان
انتهای پیام/