به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری ایران، در چهلمین سال از انقلاب که سپری میشود کشور پیشرفتهای چشمگیری در عرصه علم و فناوری به ویژه نانو داشته است. چرا که امروزه، تولید علم و فناوری به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیشرفت و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی و سیاسی کشورها مطرح است. جمهوری اسلامی ایران به خوبی این مسئله را درک نموده و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تلاشهای گستردهای را در جهت بهبود وضعیت تولید علم و فناوری انجام داده و پیشرفتهای چشمگیری را در این زمینه به دست آورده است.
میتوان گفت؛ علم نانو تحولات بزرگی را در جهان ایجاد کرده و در ایران این نوع علم از جایگاه و موقعیت خوبی برخوردار است. با توجه به حوزههای کاربرد نانو از قبیل تولید و انباشت دارو، تشخیص بیماریها، سمزدایی از آب، افزایش بهرهوری در کشاورزی، انباشت و نگهداری محصولات کشاورزی و مواد غذایی، کنترل آفات و سالمسازی هوا، در آینده آثار این دستاوردها در زندگی مردم قابل لمس خواهد بود. ایران اکنون رتبه چهارم جهانی را در حوزه فناوری نانو به خود اختصاص داده است.
سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت ریاست جمهوری، در گفتوگو با خبرنگار گروه علم و فناوری ایسکانیوز، به دستاوردهای فناوری نانو در قبل از انقلاب و بعد از انقلاب اشاره کرد وگفت: قبل از انقلاب شرایط ما به گونه ای بود که در کشور یکسری کارخانجات کار مونتاژ را انجام میدادند و در کنار آن دانشگاهها بیشتر به تربیت نیروی انسانی میپرداختند تا بتوانند مهندسانی را تربیت کنند که کار تعمیر و نگهداری تجهیزات را انجام دهند.
میتوان گفت بیشتر فعالیت دانشگاهها در سطح کارشناسی بود و ما در بحث تحصیلات تکمیلی که موتور محرکه تحقیق و توسعه بود فعالیت چندانی نداشتیم. بعد از انقلاب به ندرت در بعضی از دانشگاههای کشور مقطع کارشناسی ارشد نیز شکل گرفت و دانشگاه ها جسارت پیدا کردند دوره های کارشناسی ارشد و دکتری را راه اندازی کنند تا از این طریق بتوانند توسعه پرشتاب علمی را برای تربیت نیروی انسانی، تحقیق و پژوهش و توسعه فناوری در کشور آغاز کند. طبیعتا نانو تکنولوژی بر این بستر سوار شد. می توان یادآور شد که قبل از انقلاب چنین فناوری مطرح نبود و ما با همین شرایط فناوریهای جهانی را رصد می کردیم. کشورهای پیشرفته در سال 1999 مثل آمریکا، ژاپن و آلمان توانستند بحثهای نانو تکنولوژی را در جهت سیاست گذاری و برنامههای راهبردی خود تدوین کنند و ما نیز با سه سال تاخیر در زمینه فناوری نانو نسبت به کشورهای پیشرفته کار خود را شروع کردیم. در این راستا با سیاست گذاری و برنامه ریزی ستاد فناوری نانو را در جهت الگوی حرکتی جدید ایجاد کردیم.
سرکار تصریح کرد: ما در حوزه نانو تکنولوژی فعالیت خود را تقریبا همگام با کشورهای پیشرفته در عرصههای مختلف علمی، فیزیک، شیمی، مواد، داروسازی، پلیمر خود را شروع کردیم. چرا که کشور ظرفیت تحصیلات تکمیلی را در کشور داشت و توانست با سیاستها وبرنامهها تدوین شده رشد پرشتابی را در کارنامه خود به ثبت برساند.
سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو تحقیقات را لازمه کاربردی بودن دوره تحصیلات تکمیلی دانست و بیان کرد: بعد از انقلاب، پیشرفت در حوزه تحقیقاتی و فراهم آوردن زمینههای لازم، از دیگر جنبههایی بود که جهشی در کشور به راه انداخت. بنابراین زمانی که فناوری نانو در کشور مطرح شد، هم از نظر نیروی انسانی و هم از نظر تحقیقات، در جایگاه خوبی قرار داشتیم و همین امر باعث شد بتوانیم در عرصه فناوریهای نوظهور ورود کنیم.
وی شرایط را این گونه مقایسه کرد و افزود: در ابتدا با شروع بحث فناوری نانو کمتر از 10 تن از استادان توانایی اظهار نظر و تحقیقات در این زمینه را داشتند اما اکنون با بیش از 3هزار استاد در 190 دانشگاه کشور با گرایشهای مرتبط با نانو فناوری، در 23 دانشگاه در مقطع دکتری و 66 دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد تدریس میشود.
این گامهای مؤثر موجب شد در عرصه تحقیقات، تولید، توسعه علم و توسعه فناوری موفق عمل کنیم و بسیاری از فناوریها را به تولید و تجاریسازی برسانیم.
سرکار در ادامه یادآور شد: ستاد نانو با حمایت از محققان و دانشمندان فعال در شرکت های فناور و دانش بنیان به منظور بومی سازی محصولات و کالاهای وارداتی در عرصه های مختلف، از خروج میلیون ها دلار ارز از کشور جلوگیری کرده است.
تولید 500 محصول نانویی در کشور
هنگامی که کار را از مرحله صفر در ستاد نانو شروع کردیم شاید تعداد انگشت شماری در کشور با نانوتکنولوژی آشنا بودند، این درحالی است که بعد از 15 سال بالغ بر 500 محصول در بازار داریم و ستاد نانو، فناوری را در 15 رشته صنعتی رسوخ داده است و در حال حاضر محصولات نانویی به بیش از 45کشور صادر می شود. به عبارت دیگر، یک فناوری نوظهور را از صفر آغاز و به مرحله فعلی رسانده ایم و برای نشان دادن لیاقت این مجموعه دیگر نمی دانم چه کاری باید انجام می دادیم.
ارتقای رتبه علمی از 57 به رتبه چهارم
دبیر ستاد نانو همچنین ادامه داد: از نظر علمی نیز کشور را از رتبه 57 به رتبه چهارم دنیا رسانده ایم به طوری که در حال حاضر تنها کشورهای چین، آمریکا و هند به عنوان سه کشور پرجمعیت دنیا که سرمایه گذاری فراوانی هم در این حوزه دارند، از ما جلوتر هستند.
صادرات کالای نانویی به 45 کشور دنیا
دبیر ستاد فناوری نانو افزود: در حال حاضر محصولات تولیدی کشور به بیش از 45 کشور دنیا صادر میشود. لازم به ذکر است که میزان فروش محصولات نانویی در سال گذشته از مرز1400 میلیارد تومان گذشت و امیدواریم که سالجاری فروش محصولات از مرز 3هزار میلیارد تومان عبور کند و همینطور صادراتمان نیز از 120 میلیون دلار فراتر رود.
فاجعه در کمین جایگاه علمی ایران در عرصه بینالمللی فناوری نانو
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در ادامه به نکته مهمی اشاره و ضمن تاکید بر درک اهمیت فناوری نانو و تاثیرات مثبت آن در کشورمان، تصمیمگیری برای بودجه نانو را نیازمند کار کارشناسی و برخورداری تصمیم گیران از دانش و آگاهی نسبت به این عرصه دانست و گفت: ما هماکنون بدترین دوره را از نظر حمایتهای دولتی سپری می کنیم. بودجه های ما را نه تنها افزایش ندادند بلکه کاهش هم دادند که این موضوع در نوع خود یک فاجعه محسوب میشود. چرا که این امر مهم موجب به بن بست رسیدن توسعه فناوری نانو و اقتصاد دانش بنیان در این حوزه خواهد شد. الان به جرات می توانم بگویم که ما بدترین دوران را سپری می کنیم. ما تلاشهای زیادی را در این عرصه انجام دادیم متاسفانه گوش شنوایی در این عرصه وجود ندارد.
وی به برنامههای آینده این ستاد اشاره کرد و افزود: از آنجا که کشور از پتانسیل و ظرفیت بالایی برخوردار است ما سعی کردیم که از این حوزه حمایتهای لازم را به عمل میآوریم. دستاوردهایی که امروزه شاهد آن هستیم قطعا حاصل تلاش جوانان و متخصصان ایرانی است که باید در سایه حمایت اساسی مسئولان قرار گیرد.
متاسفانه با این رویکردی که دولت در بودجهریزی در پیش گرفته است ما در آینده نه چندان دور شاهد سقوط جایگاه ایران در عرصه بین المللی فناوری نانو خواهیم بود. اکثر پروژه هایی که در بازار داریم نشات گرفته از تحقیقات و توسعه فناوری است که متخصیصن کشور انجام می دهند.
محصول وارداتی نداریم
سرکار ضمن تاکید بر ضرورت بازنگری در نحوه اختصاص بودجه به مراکز پویا و اثرگذار در اقتصاد کشور، در ادامه حمایت از حوزه نانو را با توجه تاکیدات مستمر رهبر معظم انقلاب مبنی بر وجود ظرفیت های بسیار ارزشمند در کشور، باعث رونق تولید محصولات نانویی و ایجاد ارزش افزوده، اشتغال در کشور، جلوگیری از واردات، کاهش قیمت و در ادامه رفاه بیشتر مردم دانست.در حال حاضر 500 محصول ایرانی بدون دخالت هیچ گونه فناوری از خارج از کشور، در بازار به فروش می رسند.
دانشگاه آزاد اسلامی با توجه به ظرفیت بالای در عرصه فناوری نانو خوب ظاهر شده است به گونه ای نشریهای که در آمریکا منتشرشد دانشگاه آزاد در بین 100 موسسه برتر آمریکا رتبه 22 را کسب کرد.
این مهد علم و دانش با هیچ توپ و تانکی هدف خود را از یاد نمی برد.عقب ماندن از کشورهای پیشرفته نه تنها امید اندیشمندان را نا امید نمی کند بلکه انگیزه می شود تا استوارتر از قبل به روی پاهای خود بایستند و مانور اقتدار تکنولوژیک خود را به رخ جهانیان بکشند.
انتهای پیام/