به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، توسعه کمی دانشگاه‌های غیرانتفاعی در سال‌های اخیر رشد بسیار زیادی داشته است و این موضوع شاید در ابتدا خبر مثبتی برای علاقه مندان عرصه علم و دانش باشد؛ اما وقتی به صورت جزئی‌تر و در عمل به کیفیت عملکرد این موسسات مینگریم، درمی یابیم که نتوانسته اند دستاوردهای خوب و مطلوبی در زمینه های مختلف علمی و پژوهشی کسب کنند.

ادغام دانشگاههای غیرانتفاعی و کاهش تعداد دانشجویان

در حال حاضر تعداد کل دانشجویان در حال تحصیل مراکز غیرانتفاعی در سراسر کشور، حدود 385 هزار نفر است، همچنین با ادغام برخی از این موسسات و تغییراتی که اخیرا از سوی وزارت علوم صورت گرفته، تعداد این مراکز به 358 عدد در کل کشور رسیده که رقم قابل توجهی است.

آمارها حاکی از آن است که طی دو سال گذشته، مجوز حدود 50 موسسه غیرانتفاعی به دلیل انجام تخلفاتی مانند پذیرش غیرقانونی دانشجو و مشابه آن به طور کلی باطل و یا ظرفیت پذیرش دانشجوی جدید در آنها صفر شده است.

همچنین خبرهایی مبنی بر احتمال ادغام مراکز و دانشگاه های غیرانتفاعی از سوی وزارت علوم شنیده شده که قرار است با هدف کیفیت بخشی و ارتقای جامعه علمی و دانشگاهی کشور صورت گیرد.

افزایش شهریه دانشگاه های غیرانتفاعی

موضوع افزایش شهریه 10 تا 15 درصدی دانشگاههای غیرانتفاعی در سال تحصیلی 97-98، نیز خبری بود که در ابتدای سال تحصیلی جدید از طرف رئیس اتحادیه دانشگاه های غیرانتفاعی اعلام شد و انتقادات زیادی نیز به دنبال خود داشت.

پشیمانی دانشجویان دانشگاه های غیرانتفاعی از انتخاب شان

از آنجا که مدرک تحصیلی دانشجویان دانشگاه های غیرانتفاعی، از طریق وزارت علوم صادر می شود؛ داوطلبانی که موفق به کسب رتبه مورد نظر برای قبولی در دانشگاه های دولتی برتر کشور نشده اند، دانشگاه های غیرانتفاعی را در اولویت دوم خود قرار می دهند؛ اما پس از ورود و تحصیل در این دانشگاه ها متوجه می شوند که این موسسات از لحاظ کیفیت آموزشی و رفاهی اصلا با دانشگاه هایی مانند تهران، شریف و شهید بهشتی قابل مقایسه نیستند.

این دانشجویان پس از ورود به این دانشگاه ها از این موضوع پشیمان می شوند که چرا واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی را در اولویت دوم خود قرار نداده اند؛ زیرا با پرداخت همین هزینه ها می‌توانستند در بهترین واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی با امکانات آموزشی، آزمایشگاهی و رفاهی بهتر و بیشتر به تحصیل در رشته مورد نظر خود بپردازند.

نکته مهم و قابل توجه دیگر در خصوص دانشگاه های غیرانتفاعی این است که متاسفانه این دانشگاه ها نتوانسته اند در زمینه فعالیت های دانش بنیان و همچنین ایجاد کسب و کارهای نوپای دانشجویی و استارتاپ ها، برنامه و دستاوردی داشته باشند و عملا هیچ تاثیر مثبتی در بخش پژوهش و تحقیقات جامعه علمی و دانشگاهی کشور نداشته اند.

دانشگاه های غیرانتفاعی در نظام رتبه‌بندی جایگاهی ندارند

علی آهون منش دبیرکل اتحادیه دانشگاه‌های غیرانتفاعی در گفت وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز در زمینه نسبت استاد به دانشجو اظهار کرد: آخرین آماری که در حال حاضر در خصوص نسبت استاد به دانشجو در دانشگاه های غیرانتفاعی در دست داریم به طور میانگین حدود یک به چهل است اما در 2 سال اخیر، تعداد داوطلبان و دانشجویان ما کاهش یافته است و وزارت علوم لازم است این موضوع را مدیریت کند؛ زیرا این چیزی بود که وزیرعلوم در ابتدای مسئولیتش در مجلس شورای اسلامی نیز بیان کرده بود.

وی ادامه داد: همچنین در نظام های رتبه بندی دانشگاه ها، دانشگاه های غیرانتفاعی جایگاه مناسبی ندارند و در واقع اصلا جزو این نظام های داخلی یا بین المللی در بین دانشگاه های معتبر دنیا و حتی کشور نیز به حساب نمی آیند؛ اما یک نظام رتبه بندی درونی وجود دارد که تمامی دانشگاه های غیرانتفاعی را در سطوح اول، دوم و سوم طبقه بندی می کند.

آهون منش تصریح کرد: در وزارت علوم هر 3 سال یک بار، نظام های رتبه بندی به روز می شوند اما مشکلی که در این زمینه وجود دارد این است که دولت برای رتبه بندی های داخلی معتبر و همچنین بین المللی اسم دانشگاه های غیرانتفاعی را اعلام نمی کند و به همین ترتیب این مراکز جایگاه خاصی هم در نظام های رتبه بندی نخواهند داشت.

وی افزود: همچنین دانشگاه های غیردولتی و بخش خصوصی هیچ گونه کمک مالی و بودجه ای از دولت دریافت نمی کنند و چرخش مالی آن ها تنها از طریق شهریه دانشجویان انجام می شود. درحال حاضر به دلیل کمبود تعداد داوطلبان ورود به دانشگاه ها، تعداد زیادی از ظرفیت دانشگاه های غیرانتفاعی خالی مانده است؛ اما هزینه های اعلام شده همچنان بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی یک روند صعودی و افزایشی بوده که طبیعتا این موضوع منجر به این می شود تا مشکلات زیادی برای این دانشگاه ها به وجود بیاید.

آهون منش بیان داشت: درواقع کم شدن تعداد دانشجویان و از آن طرف بالا رفتن هزینه های آموزشی و رفاهی دانشگاه ها باعث شده تا توازن هزینه و درآمد در این دانشگاه ها بهم بخورد.

وی در پایان تاکید کرد: زمانی می توان در خصوص عدالت آموزشی صحبت کرد که با تمام زیرمجموعه های نظام آموزش عالی یکسان برخورد شود که در واقع عملا این طور نیست، همچنین لازم است یک نهاد بسیار قوی، مستقل و خارج از چارچوب دولت به وجود بیاید تا تخصص و تحصیلات افراد را ارزیابی کند و اولویت آن توانایی و کارایی افراد باشد تا موضوع عدالت آموزشی به خوبی تحقق یابد.

دانشگاه های غیرانتفاعی موضوع عدالت آموزشی را زیر سوال می برند

محمد مهدی زاهدی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره عدالت آموزشی و وجود تبعیض در نظام آموزش عالی خصوصا تفاوت‌‌‌ موجود میان دانشگاه‌‌‌‌های دولتی و غیرانتفاعی، در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: در نظام آموزش عالی نباید تبعیض وجود داشته باشد و زمانی که حرف از عدالت می‌‌زنیم؛ یعنی تمام دانشگاه‌‌ها و مراکز آموزش عالی ما باید به یک میزان از امکانات لازم بهره مند شوند.

وی ادامه داد: با توجه به تعریف عدالت آموزشی، شرایطی که برای دانشگاه غیرانتفاعی در نظر گرفته می‌‌شود به خصوص در بحث ظرفیت رشته محل‌‌ها باید با دانشگاه آزاد برابر باشد، همچنین درصورتی که جایی رانت‌خواری و تبعیض در این زمینه وجود داشته باشد با ارائه شواهد از دانشگاه مورد نظر کمیسیون آموزش این مسئله را پیگیری می‌کند.

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: در حال حاضر، بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز غیرانتفاعی در سراسر کشور در آستانه ورشکستگی قرار دارند و علی ‌رغم سرمایه‌گذاری که برای این مراکز انجام شده، نتیجه مناسبی را دریافت نکردند و اگر موردی از رانت سیاسی در تاسیس مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی وجود دارد با ارائه شواهد می‌‌توان این مسائل را پیگیری و اقدام به رفع شبهات موجود در این زمینه کرد.

لزوم بازنگری جدی مسئولان وزارت علوم در موضوع دانشگاه‌های غیرانتفاعی

همچنین علیرضا سلیمی دبیر کمسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: دانشگاه های غیردولتی به ویژه دانشگاه آزاد اسلامی در سال های اخیر تاثیر بسزایی در نظام علمی و آموزشی کشور داشته اند و توانسته‌اند بخش زیادی از بار علمی کشور را بر دوش بکشند.

وی در ادامه گفت: با این حال دانشگاه های غیرانتفاعی متعددی هم هستند که نسبت به هزینه هایی که داشته اند، نتوانستند دستاورد و عملکرد خوب و مطلوبی داشته باشند، در همین راستا لازم است برای این موارد هم راهکارهایی بیندیشیم تا تمامی موسسات آموزش عالی چه دولتی و چه غیردولتی در راستای تحقق اهداف کلان علمی و پژوهشی کشور گام بردارند.

با تمام این تفاسیر، مسئولان مربوطه در وزارت علوم لازم است در برنامه ها و سیاست های دانشگاه های غیرانتفاعی بازنگری های جدی داشته باشند تا این مدارس بتوانند با توجه به بارهزینه ای که بر دوش دانشجویان می گذارند، دستاوردهای مطلوبی نیز برای جامعه علمی و دانشگاهی کشور به همراه داشته باشند.

انتهای پیام/