حقوق آموزشی و پژوهشی دانشجویان شامل چه مواردی می شود؟

دانشجویان می توانند پس از ورود به دانشگاه از حقوق آموزشی‌ و پژوهشی مانند بازگشت به تحصیل، انتقالی، مرخصی و... استفاده کنند.

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، تاکنون به این موضوع فکر کرده اید زمانی که صحبت از مسائل آموزشی و پژوهشی به میان می آید، شامل چه مواردی می شود؟ آیا می‌دانستید که دانشجویان دارای حقوق آموزشی و پژوهشی هستند و می توانند بر اساس قوانین و آیین‌نامه‌های مشخص از آن استفاده کنند. در گزارش زیر می‌خواهیم حقوق آموزشی و پژوهشی دانشجویان را بازگو کنیم.

حق تحصیل دانشگاهی

براساس ماده 3 آیین نامه آموزشی کاردانی و کارشناسی، هر شهروندی که شرایط عمومی ورود به آموزش عالی برابر با مصوبات و مقررات مراجع ذی‌صلاح را داشته باشد و طبق مقررات وزارت علوم، توانمندی های علمی اش محرز شود، حق ورود به نظام آموزش عالی را دارد. طبق موارد دفترچه کنکور، شرایط عمومی ورود به آموزش عالی شامل اعتقاد به اسلام یا یکی از ادیان مصرح(کلیمی، مسیحی و زرتشتی) در قانون اساسی، نداشتن عناد با نظام جمهوی اسلامی ایران، عدم احراز فساد اخلاقی و برخورداری از توانایی جسمی متناسب با رشته یا رشته های انتخابی است.

ادامه تحصیل

براساس تبصره یک ماده 15 و 19 آیین نامه کاردانی و کارشناسی و ماده 6 و 17 آیین نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه و موسسات آموزش عالی مورد تایید وزارت علوم اجازه ندارند دانشجو را از ادامه تحصیل منع کنند، مگر اینکه این امر به دلایلی تحصیلی(منظور محرومیت از تحصیل به دلیل مشروطی بیش از حد مجاز یا سنوات بیش از حد مجاز است که با تشخیص معاونت آموزشی صورت می گیرد) در چار چوب آیین نامه های آموزشی یا به دلیل انضباطی در چارچوب آیین نامه و شیوه نامه انضباطی باشد. مرجع رسیدگی به اخراج تحصیلی، معاونت آموزشی و مرجع رسیدگی به اخراج انضباطی، شورای انضباطی وزارت علوم است. به جز مواردی که پیش تر به آن اشاره شد، هیچ نهاد یا شورای دیگری حق صدور حکم اخراج دانشجویان را ندارد.

ادامه تحصیل در صورت محکومیت قضایی

براساس تبصره 5 ماده 4 شیوه انضباطی،‌ در تمامی جرایم، در صورت محکومیت قضایی که منتهی به بازداشت موقت یا حبس شده باشد، چنانچه حکم انضباطی محرومیت از تحصیل صادر نشود، مدت بازداشت با حبس از جمله سنوات دانشجو محسوب نمی شود و می تواند ادامه تحصیل دهد، دانشگاه نیز باید به نحو مقتضی به ادامه تحصیل دانشجو کمک کند. درصورتی که مدت مجاز مقطع تحصیلی بیشتر باشد، دانشگاه موظف است نحوه ادامه تحصیل را با موقعیت جدید آموزشی تطبیق دهد.

بازگشت به تحصیل

براساس حق تحصیل آموزشی عالی در اصل 30 قانون اساسی، دانشجوی منصرف یا اخراجی از تحصیل می تواند در صورت تسویه حساب کامل با دانشگاه مجددا در آزمون شرکت کند.

فرصت های برابر آموزشی در دوره تحصیلات تکمیلی

همه داوطلبان ورود به تحصیلات تکمیلی و تخصصی حق دارند از فرصت های یکسان آموزشی برخوردار باشند و هر نوع سهمیه بندی جز در مواردی که در قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی و تخصصی آمده، ممنوع است.

انتخاب واحد

بر اساس ماده ۷ آیین نامه کاردانی و کارشناسی، دانشجو می‌تواند در دوره کاردانی و کارشناسی هر نیمسال حداقل ۱۲ و حداکثر ۲۰ واحد درسی انتخاب کند. همچنین حداکثر واحد مجاز انتخابی در دوره تابستان ۶ واحد درسی تعیین شده است.

بر اساس ماده ۸ آیین نامه کاردانی و کارشناسی در صورتی که دانشجو برای فراغت از تحصیل فقط دو درس نظری باقی مانده داشته باشد، می تواند آن دو درس را به صورت معرفی با استاد در آن نیمسال یا دوره تابستان بگذراند.

بر اساس ماده ۷ آیین نامه کارشناسی ارشد در دوره کارشناسی ارشد، دانشجو می تواند در هر نیمسال حداقل ۸ و حداکثر ۱۴ واحد درسی انتخاب کند.

ارزشیابی عادلانه و اعتراض به نمره

گفتنی است حق تجدید نظر در خصوص نمره در اصلاحات آیین نامه کارشناسی ارشد مصوب سال ۹۳ حذف شده است؛ اما با توجه به استعلامات صورت گرفته از معاونت آموزشی، عدم درج در آیین نامه به معنای حذف حق نیست، بلکه تلخیص متن آیین نامه مدنظر شورای عالی بازنگری است. از سوی دیگر تثبیت حق تجدید نظر در خصوص نمره به عنوان رویه نظام آموزشی نیز معین وجود حق درخواست تجدید نظر برای ثبت نمره است.

بر همین اساس مدرس موظف است گزارش نمره ارزیابی نهایی درس دانشجویان را در ظرف مدت ۱۰ روز از تاریخ برگزاری امتحان نیمسال آن درس به اداره آموزش دانشکده یا واحد مربوط اعلام کند.

دانشجویی که تقاضای تجدید به نمره ارزیابی درسی داشته باشد، می‌تواند ظرف مدت یک هفته از تاریخ اعلام نمره تقاضای تجدیدنظر کتبی خود را به اداره آموزش دانشکده یا واحد مربوط تسلیم کند. مدرس هر درس نیز موظف است ظرف مدت یک هفته از تاریخ دریافت تقاضای تجدید نظر دانشجویان به اعتراضات رسیدگی و اشتباهات احتمالی را برطرف و در نهایت نمره قطعی را به اداره آموزش دانشکده یا واحد مربوط اعلام کند، لازم به ذکر است نمره درس پس از قطعی شدن غیر قابل تغییر خواهد بود.

حق فرصت جبران
نظام آموزش عالی برای دانشجویانی که نتوانسته اند به حد نصاب ارزشیابی در آزمون ها دست یابند، فرصت جبران قائل شده است. بر اساس ماده ۱۸ آیین نامه کاردانی و کارشناسی، در این دوره تحصیلی دانشجویی که در یک یا چند درس نمره قبولی کسب نکند، چنانچه در نیمسال بعدی دروس فوق را با حداقل نمره ۱۴ بگذراند، نمره قبلی در کارنامه دانشجو فقط ثبت و باقی می‌ماند اما در معدل نیمسال کل محاسبه نخواهد شد.

بر اساس ماده ۱۶ آیین نامه کارشناسی ارشد، در این دوره تحصیلی نیز چنانچه میانگین کل دانشجویی پس از گذراندن تمام واحدهای آموزشی دوره کمتر از ۱۴ باشد، دانشجو اجازه دفاع ندارد و تنها یک نیمسال با رعایت سقف سنوات مجاز تحصیلی به وی فرصت داده می‌شود تا با اخذ مجدد حداکثر ۱۰ واحد از درس هایی که با نمره کمتر از ۱۴ گذرانده است، میانگین کل واحدهای گذرانده را به حداقل ۱۴ برساند.

بر اساس تبصره ۱ ماده ۲۰ آیین نامه دکتری، در صورتی که ارزشیابی رساله دانشجویان در دوره دکتری مردود اعلام شود با تایید هیات داوران حداکثر یک نیمسال در سقف مجاز تحصیل به دانشجو اجازه داده می‌شود تا دوباره در جلسه دفاع شرکت و از رساله خود دفاع کنند.

حق درخواست تمدید سنوات

در صورتی که دانشجو در طول دوره تحصیلی تعیین شده در آیین نامه های آموزشی قادر به اتمام درس نباشد، می‌تواند برای تمدید سنوات اقدام کند. این حق منوط به موافقت مراجع ذی صلاح است و در تبصره یک ماده ۱۵ آیین‌نامه کارشناسی و تبصره ماده ۶ آیین نامه کارشناسی ارشد و تبصره ماده ۹ آیین نامه دکتری آمده است.

انتخاب استاد راهنما و موضوع پایان نامه

بر اساس ماده ۲۱ آیین نامه کارشناسی ارشد و ماده ۱۷ آیین نامه دکتری، دانشجو حق دارد استاد راهنما را به گروه آموزشی پیشنهاد دهد و نهایی شدن این پیشنهاد منوط به موافقت استاد راهنما و تصویب گروه آموزشی خواهد بود. استاد راهنما می‌تواند از داخل یا خارج از دانشگاه باشد. همچنین دانشجو حق دارد موضوع پایان نامه را با هماهنگی استاد راهنما انتخاب کند و به شورای تحصیلات تکمیلی پیشنهاد دهد، تصویب آن بر عهده شورا خواهد بود.


مالکیت فکری

بر اساس قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان دانشجو مالک فکری آثار علمی خود شامل مقاله جزوه یادداشت کلاسی پایان نامه و غیره است.

حق برخورداری از حمایت پژوهشی

بر اساس مصوبه جلسه ۲۱۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تمام دانشجویان از حق برابر در بهره مندی از امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی برای انجام امور علمی و پایان نامه برخوردارند. همچنین همه دانشجویان پژوهشگر می‌توانند از خدمت مادی و معنوی دانشگاه ها و نهادهای مربوطه از جمله صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور، در چارچوب اساسنامه این صندوق استفاده کنند.

شرکت در جشنواره های علمی

بر اساس آیین نامه جشنواره جوان خوارزمی و آیین نامه جشنواره فارابی و اساسنامه جایزه علمی فناوری پیامبر اعظم، دانشجویان می توانند در جشنواره های علمی شرکت و با یکدیگر به رقابت بپردازند. از جمله مهم‌ترین جشنواره های علمی کشور می‌توان به جشنواره جوان خوارزمی در حوزه علم و فناوری، جشنواره فارابی در حوزه علوم انسانی، جایزه علمی فناوری پیامبر اعظم، جشنواره شیخ بهایی در حوزه فناوری و جشنواره ملی پژوهش اشاره کرد.

مرخصی

بر اساس ماده ۲۰ آیین نامه کاردانی و کارشناسی، دانشجو می‌تواند در صورت موافقت دانشگاه در دوره کاردانی و کارشناسی ناپیوسته، یک نیمسال و در دوره کارشناسی پیوسته ،دو نیمسال از مرخصی تحصیلی استفاده کند. همچنین مرخصی زایمان مرخصی استعلاجی به تشخیص پزشک معتمد دانشگاه دو نیمسال تحصیلی و بدون احتساب در سنوات است. بررسی سایر مصادیق مرخصی تحصیلی مانند ماموریت همسر یا والدین و غیره تا دو نیمسال تحصیلی و بدون احتساب در سنوات مجاز در اختیار شورای آموزشی دانشگاه است.
بر اساس ماده ۱۸ آیین نامه کارشناسی ارشد، دانشجوی دوره کارشناسی ارشد در هر سه شیوه آموزشی، پژوهشی و آموزشی پژوهشی می تواند حداکثر یک نیمسال از مرخصی تحصیلی استفاده کند که از جمله سنوات تحصیلی دانشجویان به حساب می‌آید. بررسی سایر مصادیق مرخصی، مانده مرخصی تحصیلی، مرخصی زایمان، مرخصی پزشکی در صورت تایید پزشک معتمد دانشگاه ماموریت همسر یا والدین بدون احتساب در سنوات تحصیلی در اختیار دانشگاه است.

تغییر رشته و گرایش

بر اساس ماده ۲۳ آیین نامه کاردانی و کارشناسی، دانشجویان دوره های کاردانی و کارشناسی پیوسته با داشتن برخی از شرایط فقط برای یکبار در طول دوره تحصیل می توانند از یک رشته یا گرایش به رشته یا گرایش دیگر تحصیلی در همان دانشگاه تغییر رشته یا گرایش دهند. این مورد در ماده ۲۳ آیین نامه کاردانی و کارشناسی ذکر شده است.
همچنین بر اساس ماده ۲۰ این آیین نامه، تغییر رشته در دوره کارشناسی ارشد ممنوع است.


مهمان شدن و انتقالی
بر اساس ماده ۲۰ آیین نامه کارشناسی ارشد، مهمانی و انتقال دانشجو در دوره‌های کاردانی و کارشناسی مطابق آیین نامه میهمانی و انتقال انجام می گیرد،همچنین تغییر رشته و انتقال میهمانی دانشجو در دوره کارشناسی ارشد ممنوع است.


دانشجویان نخبه ممتاز و استعداد درخشان
بر اساس اساسنامه بنیاد ملی نخبگان که در سال ۸۴ توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد، دانشجویان نخبه ممتاز و استعداد درخشان بر اساس ضوابط و مقررات موجود از برخی از امتیازها و حقوق آموزشی و پژوهشی برخوردارند و از طرف بنیاد ملی نخبگان حمایت می شوند.

انتهای‌ پیام/

کد خبر: 994661

وب گردی

وب گردی